Малхаз Абдушелишвили
Малхаз Григорьевич Абдушелишвили (гөрҗ. მალხაზ გრიგორიევიჩ აბდუშელიშვილი; 1926-1998) - этнология һәм антропология өлкәсендә совет һәм грузин галиме, тарих фәннәр докторы (1964), профессор (1964), Грузия Милли Фәннәр Академиясе академигы (1993). Грузия ССРының мактаулы галиме. Грузия антропологик фәнни мәктәбенә нигез салучыларның берсе.
| Малхаз Абдушелишвили | |
|---|---|
| Туган телдә исем | гөрҗ. მალხაზ აბდუშელიშვილი |
| Туган | 28 ноябрь 1926 Тбилиси, Грузия ССР, СССР |
| Үлгән | 23 февраль 1998 (71 яшь) Тбилиси, Гөрҗистан |
| Ватандашлыгы |  СССР Гөрҗистан |
| Әлма-матер | Тбилисский государственный медицинский университет[d] |
| Һөнәре | антрополог |
| Эш бирүче | Тбилиси дәүләт унивирситеты[d] |
| Гыйльми дәрәҗә: | тарих фәннәре докторы[d] (1964) |
Биография үзгәртү
1926 елның 28 февралендә Тифлистә туган.
1943 - 1948 елларда Тифлис дәүләт медицина институтында, 1948 - 1951 елларда бу университетның аспирантурасында укый. Ул пофессорлар А.Н. Натишвили һәм Г.Ф. Дебецның укучысы була.
1948 - 1998 елларда, Грузия ССР Милли Фәннәр академиясенең И.А. Джавахишвили исемендәге Тарих, Археология һәм Этнография Институтында фәнни-тикшеренү эшендә - Грузия Милли Фәннәр Академиясе түбәндәге вазифаларны били: 1952 - 1959 - өлкән тикшерүче, 1959 елдан - бу институтның антропология бүлеге мөдире.
1964 елдан 1998 елга кадәр фәнни эш белән беррәттән Тифлис дәүләт университетында педагогик эш белән шөгыльләнә, тарих факультетының антропология кафедрасы профессоры һәм аны оештыручы була [1] [2] [3].
Фәнни-педагогик эшчәнлеге һәм фәнгә керткән өлеше үзгәртү
М.Г. Абдушелишвилиның төп фәнни-педагогик эшчәнлеге этнология һәм антропология өлкәсендәге проблемалар белән бәйле. Кавказ һәм Грузия халкының борынгы заманнардан алып хәзерге чорга кадәр антропологиясен өйрәнә. 1971 елдан 1983 елга кадәр М.Г. Абдушелишвили Совет-Һиндстан антропология экпедециясе белән җитәкчелек итә. Алар әлеге регионның эндогам популяцияләрен өйрәнәләр. 1964 елдан 1998 елга кадәр М.Г.Абдушелишвили ЮНЕСКОның антропология сораулары буенча баш белгече, 1973 елдан Европа Антропология Ассоциациясенең мактаулы әгъзасы (ингл. Европа антропологик ассоциациясе) һәм 1975 елдан - Һиндстан кеше генетикасы җәмгыятенең мактаулы әгъзасы булып тора.
1951 елда ул "Самтавр каберлегеннән бронза һәм тимер гасыр краниологик сериясен анализлау" темасына кандидатлык диссертациясе, 1964 елда тарих фәннәре докторы дәрәҗәсе өчен "Грузиянең борынгы һәм хәзерге халкы антропологиясе" темасы белән докторлык диссертациясен яклады. 1964-нче елда СССРның Югары аттестация комиссиясе тарафыннан профессор исеменә лаек булды. 1993 елда ул Грузия Милли Фәннәр Академиясенең тулы әгъзасы итеп сайланды. М. Г. Абдушелишвили ике йөздән артык фәнни эш, шул исәптән ун монография авторы [1] [2] [3].
Төп хезмәтләре үзгәртү
- Грузиянең борынгы һәм хәзерге халык антропологиясе. - Тбилиси, 1963 .-- 506 б.
- Борынгы һәм хәзерге Кавказ халкының антропологиясе / М.Г. Абдушелишвили. - Мәскәү: Фән, 1964. - (Докладлар / VII Халыкара антропология һәм этнология фәннәре конгрессы (Мәскәү, 1964 елның августы).
- Соңгы тикшеренүләр нигезендә Көньяк-Көнбатыш Азиянең этник антропологиясенең кайбер проблемалары. - Мәскәү: Фән, 1973. - (Совет делегациясе докладлары / IX Халыкара антропология һәм этнология фәннәре конгрессы. Чикаго, сентябрь, 1973; 84).
- Һиндстанга командировка турында отчет. ВИНИТИ. - Мәскәү: 1975. - 11 б.
- Борынгы заманнарда Кавказ халкының антропологиясе. - Тбилиси: Мецниереба, 1978. - 310 б.
- Тимер җитештерүнең киң үсеш чорында Грузия антропологиясе / Малхаз Абдушелишвили; Грузия ССР Милли Фәннәр академиясе, Тарих, археология һәм этнография институты. - Тбилиси: Мецниереба, 1988. - 82 б. (Кавказ антропологиясе өчен материаллар).
- Грузия палеостоматологиясе / М.Абдушелишвили, М. Инашвили. - Тбилиси: Сабчота Сакартвело, 1989. - 167 б. [4]
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 Академики АН Грузии // Национальная академия наук Грузии(груз.)(ингл.)
- ↑ 2,0 2,1 МАЛХАЗ ГРИГОРЬЕВИЧ АБДУШЕЛИШВИЛИ (1926-1998) 2021 елның 6 ноябрь көнендә архивланган. // Институт этнологии и антропологии имени Н. Н. Миклухо-Маклая РАН
- ↑ 3,0 3,1 Выдающиеся отечественные этнологи и антропологи XX века / Рос. акад. наук, Ин-т этнологии и антропологии им. Н. Н. Миклухо-Маклая ; сост. Д. Д. Тумаркин ; отв. редакторы В. А. Тишков, Д. Д. Тумаркин. - М. : Наука, 2004. — 715 с. — ISBN 5-02-009844-2
- ↑ Абдушелишвили, Малхаз Григорьевич // Российская государственная библиотека
Бүләкләре һәм мактаулы исемнәре үзгәртү
- Грузия ССРының мактаулы галиме
Әдәбият үзгәртү
- ХХ гасырның күренекле рус этнологлары һәм антропологлары / Рос. фәннәр акад., этнология һәм антропология институты. Н. Н. Миклухо-Маклай; җаваплы редакторлар В. А. Тишков, Д. Д. Тумаркин. - М.: Наука, 2004 .-- 715 б. - ISBN 5-02-009844-2
- Тарих, археология һәм этнография институты. И.А. Джавахишвили (1917-1987) / К. Топуридзе, Т. Микеладзе, В. Итонишвили, О. Жордания; Ред. Г. Меликишвили]; Грузия ССР Милли Фәннәр академиясе. - Тбилиси: Мецниереба, 1988. - 169 б. - ISBN 5-520-00575-3