Кояш гыйбадәтханәсе, Модһэра

Кояш Гыйбадәтханәсе ул Һиндстанда, Гөҗаратта, Меһсана районында Модһэрада авылында урнашкан Кояш Илаһы Сурьяга багышланган Һинд дине гыйбадәтханәсе. Ул Пушпавати елгасы ярында урнашкан. Ул 1026-27 елдан соң Чалукья династиясенең Бхима I хөкеме вакытында төзелгән булган. Хәзер биредә табыну башкарылмый һәм бу һәйкәл Һиндстанның Археологик Өйрәнүе тарафыннан табыныла. Гыйбадәтханә комплексының өч компонентасы бар: Гудһамандапа, изге урын залы; Сабһамандапа, җыелышлар залы һәм Кунда, резервуар. Залларның зәвыклы бизәлгән экстерьеры һәм баганалары бар. Резервуарның төпкә җитү өчен баскычлары һәм күп изге урыннары бар.

Гыйбадәтханә
Модһэра Кояш Гыйбадәтханәсе
Ил	Һиндстан
Төбәк / район	Модһэра,Гөҗәрат, Мэһсана районы
Кайсы дини агымга карый	Сурья Ходаена табыну
Нигезләүче	Бхима I
Нигезләнгән	1026-27 елдан соң

Тарихы

Кояш Гыйбадәтханәсе өчен тиешле изге урыны Чалукья Династиясенең Бһима I хөкеме вакытында төзелгән булган.Калып:Efn-ua Иртәрәк, 1024-25 еллар вакытында, Мәхмуд Газнәви Бһиманың патшалыгын яулап алган, һәм якынча 20 000 солдат көче уңышка ирешмичә Модһэрага таба алга барырга маташкан. Тарихчы А. К. Маҗумдар теориясе буенча Кояш Гыйбадәтханәсе бу яклау хатирәсе итеп төзелгән булган. Түшәмнең көнбатыш стенасы кирпечендә Деванагари язуы белән "Викрам Самват 1083" дип өстән-аска таба язылган. Башка мәгълүмат табылмаган. Язма өстән аска булып, бу түшәмнең җимерелеп янә төзекләндерүе турында шәһадәт булып тора. Язманың торышына күрә ул төзелү датасы буларак төгәл танылмый. Стилистик нигездә "Кунда" почмак изге урыннары белән иртәрәк 11-енче гасырда төзелгәнме икәне төгәл билгеле түгел. Язма күбрәк Газни тарафыннан җимерелү датасы, ә төзелү датасы түгел итеп кабул ителә. Тиздән шуннан соң Бһима куәтен кайтарган. Шулай итеп соң миниатюра һәм буада ниша изге урыннары 1026 елдан соң тиздән төзелгән булган. Бию залы күпкә соңрак 12-енче гасырның өченче чирегендә капкалар белән өстәлгән булган, ишек алды һәм гыйбадәтханәнең капка кысалары һәм түшәм Карна Династиясе вакытында.

Гыйбадәтханә 23.6° киңлегендә (якынча Кысла Тропигы янында төзелгән булган).Калып:Efn-ua Урын соңыннан биредә Сита ни Чаури һәм Рамкунди дип мәгълүм булган.Калып:Efn-ua Хәзер биредә табыну юк. Гыйбадәтханә Милли Әһәмият Һәйкәле һәм Һиндстан Археологик Өйрәнүе тарафыннан тәэмин ителә.

Архитектура

Кояш Гыйбадәтханәсе, Модһэра, Гөҗарат

Гыйбадәтханә комплексы Мару-Гурҗара архитектурасы стиленда (Чалукья стилендә) төзелгән. Гыйбадәтханә комплексының өч аксиаль компонентасы бар; тиешле изге урын (гарбһагриһа), ул залда (гудһамандапа), тышкы җыелышлар залы (сабһамандапа яки рангамандапа) һәм изге резервуар (кунда).

Сабһамандапа Гудһамандапаның дәвамы түгел һәм бераз ерактарак аерым корылма буларак урнаштырылган. Икесе дә түшәлгән платформада төзелгән. Аларның түбәләре арта астаракларны калдырып күптәннән җимерелгән булган. Ике түбә дә диаметрда 15' 9", әмма төрлечә төзелгән булган. Плинтуста платформа лотос формасында әйләндерелгән.^{[чыганагы?]}

Гудһамандапа һәм Гарбһагриһа

Гудһамандапа

Гудһамандапа үлчәмнәре 51 фут 9 дюймга 25 фут 8 дюйм. Ул тигез итеп диярлек Гудһамандапага, залга һәм тиешле Гарбһгриһага бүленгән. Икесе дә планда турыпочмаклы, кечерәк якларында бер проекция һәм озын якларда ике проекция белән. Бу проекцияләр керүнең кечерәк якларында һәм изге урынның артында. Гудһамандапаның тышкы стенасында өч проекциянең һәр ягында тәрәзәләр бар һәм ишек юлында көнчыгыш проекция бар. Бу тәрәзәләрнең тишемле таш экраннары булган; төньяктагысы хәрабәләрдә һәм көньяктагысы юк. Прадакшинамарга Гарбһгриһа стеналары арасында узу белән һәм Гудһамандапаның тышкы стеналары белән формалаштырылган. Узуның түбәсе розалар белән бизәлгән таш плиталары бар. Аның Шихарасы бүтән юк.

Гарбһагриһа

Гарбһагриһа тиешле изге урын яки sanctum sanctorum эчтән 11 фут үлчәмле квадрат.
Изге урынның ике күзәнәге бар; берсе өстендә икенчесе. Өске күзәнәкнең идәне хәзер төшеп киткән, анда элек Илаһның сурәте булган. Потның урыны хәзер чокыр булып тора. Аскы күзәнәк мөгаен саклау өчен кулланылган булган.
Изге урын эчендә стеналар гади һәм тышкы стена бизәлгән. Ишек юлында панельләрдә утыра торган Сурья белән аның тирәли биючеләр һәм гашыйк парлар фигуралары бар. Барлык сыннар да җимерелгән һәм ишек тоташтыргычларында сурәтләр тулаем җимерелгән.

sanctum sanctorum Көн-төн тигезлеге көннәрендә балкучы Кояш Сурьяның сурәтен яктыртырлык итеп ясалган. Һәм Кояш торгынлыгы көнендә Кояш нәкъ гыйбадәтханә өстендә балкый һәм төш вакытында күләгә төшерми.

Гудһамандапа

Гудһамандапа тышкы молдинглар белән.

Нигез молдинглары

Изге урынның тышкы стеналарында бизәкләр күп. Изге урынның һәм залның нигезе һәм стеналары уникаль кисеп ясаулар белән берничә урынга бүленгән. Питһа яки адһистһана, нигездә ике квадрат әгъза бар, аларның атамалары Бһат, алардан соң кисеп ясалган бизәлеш (аскы өлеш кабарынкы һәм өске өлеш батынкы). Аннан соң падма яки падмака бара, бу әйләндерелгән лотос формасында молдинг. Аннан соң антарита бара, бу филлет яки ике батынкы урын арасында очлык кырый. Моның өстендә патта, аның түбән очында чһаджа дип аталган молдинг. Икенчесе муен белән аерылган башка чһаджа, алинга. Икенче киң тасма, патти, филләр белән кисеп ясалган гаджатһара булып тора. Аннан соң тасманың наратһараның төрле ситуацияләрдә кешеләр фигуралары бар.

Мандовара яки стена молдинглары

Мандовара, стена молдинглары кумбһа, чүлмәк белән башланалар. Аның аскы өлешендә киң бизәлмәгән тасмасы бар, шул ук вакытта урта өлеше овал дисклары белән бизәлгән. Аннан соң калаша, чүлмәк бар. Шуннан соң "чайтья" тәрәзләре белән киң тасма бар, алардан соң охшаш "манчи" бар. Бу ике тасма тирән тасма белән аерылган. Өстә нечкә филлет бар һәм анда джангһа дип аталган төп стена өслеге бар. Бу панельләр Илаһлар фигуралары белән бизәлгән, әмма Сурья потлары аңа багышланган гыйбадәтханәдә күренеклерәк итеп куелган. Башка панельләр биючеләр һәм башка фигуралар белән бизәлгән.
Сурья потлары изге урында тиешлечә өч нишада зәвыклы итеп кисеп ясалган, "Гудһамандапа"ның тышкы стенасында өч тәрәзәнең һәр ягында. Басып торган килеш Сурьяның сыннарының ике кулларында лотос чәчәкләре һәм алар җиде атта баралар. Моның берникадәр Фарсы йогынтысы бар. Стеналарның Сурьяның һәр айда төрле аспектларын күрсәтүче 12 нишасы бар. Башка фигураларга сигез Дикпал, Вишвакарма, Варуна, Агни, Ганеша, Сарасвати керә.
Панельдә һәр сынның кечкенә карнизы бар, ул "чайтья"дан гыйбарәт - "удгам" дигән тәрәзәдән. "Чайтья" белән киләсе проекцияләре тасма һәм "киртимукһа" "малаквал" дип атала. Төп кәрнизнең өскесе "чһаджли" дип атала.
Моннан соң шихара бара, ул хәзер юк. The Вимананың горизонталь геометрик һәм фигуратив тасмалары бар, алар Меру Тавы-сыман шихараны барлыкка китерү өчен калкып торалар. Үзәк шпильнең Урушринга, миниатюра изге урыннары бар. Моның турында Кунда баскычларында изге урыннардан чыгып фикер йөртергә була.

Мандапа

Мандапа, залның гөмбәзе бар, ул мөгаен концентрик манерада үскән. Аны аста сигезпочмак итеп тезелгән сигез төп багана тотып тора, алда дүрт багана һәм тәрәзә һәм ишек төшүләрендә икешәр.

Сабһамандапа

тышкы молдинглар белән Сабһамандапа.

Зәвыклы итеп бизәлгән баганалар һәм экстерьер белән Сабһамандапа.

Сабһамандапаның түшәме

Сабһамандапа яки Рангамандапа, җыелыш залы яки бию залы планда параллелограмм булып тора, һәр якта диагональ рәвештә баганалар рәтләре керүне ачып торалар. Киң итеп киселгән экстерьерның батырылган почмаклары бар, алар аңа йолдыз сыман план күренешен бирәләр. 52 нечкә итеп кисеп бизәлгән багана бар. Мадһусудан Дһаки фараз иткәнчә сабһамандапа стильгә һәм төзелешкә нигезләнгән соңрак өстәмә булырга мөмкин булган.

Нигез молдинглары

Питһа Гудһамандапага охшаш, әмма кечкенәрәк, чөнки аларда филлетларның ике курсы юк. Падма бай итеп чәчәк бизәлеше белән кисеп ясалган.

Стена молдинглары

Above the Наратһара өстендә "раджасена" буларак мәгълүм биючеләр һәм Илаһлар белән фигуралар тасмасы бар. Киләсе веди булып тора, ул "мандовара"ның джангһасы булып тора, ул Ходайларның, Алиһәләрнең һәм чәчәк сурәтләре белән зур панельләр белән бизәлгән. Шуннан соң асинот дип аталган карниз. Аннан соң какшасана була, ул тышка авышкан һәм эскәмиянең артларын формалаштыра, асана зал тирәли бара. Рельс үрнәкләре белән эротик сыннар бар.

Түшәм һәм торана

Түбә баскычлы пирамида формасында булган һәм бүтән юк. Эчтә, Әстерхан чикләвеге формасындагы түбә борыслар белән калкып тора, аларда күп чәчәкле кушаклар бар. Ул 23 фут биеклегендә. Ул сигез почмаклык итеп тезелгән баганалар тарафыннан тотылып тора. Бу баганаларда тоташтыргычларны тотучы йөргечләре бар. Аскы баганаларның аскы кысаларыннан Торана яки бизәкле аркалары бар һәм уртада тоташтыргычлары бар. Ике тип бар; ярым-әйләнә һәм өчпочмак. Ярым-циркуляр аракларның түбәләр белән аркалары бар, шул ук вакытта өчпочмаклы аракаларның түгәрәк түбәсе һәм дулкын-сыман яклары бар. Ике типның да сыннар һәм очлар белән бизәлгән киң тасмасы бар, алар хәзер җимерелгән. Аскы кысаларда Макара бар, ул Макара-Торана исемен бирә, шул ук вакытта бизәлеш читра-торана исемен бирә.

Баганалар

Озын һәм кыска баганалар, ярым-түгәрәк һәм өчпочмак формасындагы аркалар.

Кундага алып баручы баскычлар һәм "Кирти-Торана" баганалары.

Сабһамандапа һәм Гудһамандапаның баганалары ике типта; кыска һәм озын. Кыска баганалар стеналарда һәм түбәне тотып торалар. Биек баганалар идәннән калкып торалар.

Кыска баганалар

Күчәр квадрат формада, биеклегенең беренче яртысына кадәр ваза итеп, ә шуннан соң сигез-почмаклы күчәр итеп ясалган. Аның тирәли капитал һәм кыса. Өслекнең һәр ягында чәчәк бизәлеше бар. Ваза почмакларында охшаш итеп бизәлгән. Сигез-почмаклы өлешнең дүрт тасмасы бар; иң өстәгесенең киртимукһасы бар. Капиталның өч аннулеты бар.

Биек баганалар

Алар квадрат яки сигез-почмаклы нигездән, "кумбһи"дан калкып торалар һәм һәр өслектә өчпочмаклы бизәлеш бар. Аның өстендә "калаша" бар. Аннан соң тирән тасма бара һәм шуннан соң "чайтья" белән бизәлгән "кевала" бар. Шуннан соң "чайтья" тәрәзәләре белән өчпочмаклы фронтон бар.
Шуннан соң күчәр башы бара. Башта ул басып торучы сыннар белән, күбесенчә биючеләр белән бизәлгән, аларның янында бөтен сигез яктан да боҗралы пилястрлар. Кеше һәм хайваннар сәхнәләре белән киләсе тасма аннан ярым мендәр-сыман тасма белән аерылган. Аннан соң һаман кечерәк тасма бара, анда уналты кеше фигурасы бара алар аста кечкенә аннулет белән аерылтылган. Шуннан соң яфраклар тасмасы. Шуннан соң күчәр циркуляр булып китә һәм сугышчылар, ромблар, түгәрәкләр һәм соңыннан "киртимукһа"лар белән өч яки дүрт тасма бар. "Киртимукһа" чылбыр һәм чаң бизәлеше белән аерылган.
Шуннан соң "макара" таҗы белән кечкенә баганаларгә охшаш капитал бара, сигез купшы багана һәм калганнарында кәрләләр. Сигез купшы багананың тагын бер күчәре бар һәм охшаш төр капиталы бар, алар әкәм-төкәм һәм яфраклар белән бизәлгән.

Иконография

The panels on the Гудһамандапаның панельләре үзәктә Сурья белән бизәлгән ул гыйбадәтханә Сурьяга багышланган дигәнне аңлата. Бу рәсемнәрдә махсус Көнбатыш Азия (Фарсы) аяк киемнәре һәм кушаклары бар. Тышкы почмаклар һәм нишалар төрле формаларда Шива һәм Вишну сыннары белән бизәлгән, шулай ук Брахма, Нага һәм Алиһәләр. Кечкенә яссы түшәмнәрдә һәм тоташтыргычларда "самбһамандапа"лар Рамаяна кебек эпослардан.

Кирти-торана

"Самбһамандапа" алдында триумф аркасы кирти-торана булган. Фронтон һәм торана бүтән юк, әмма ике багана һаман бар. Молдинг һәм бизәлеш стеналарның "самбһамандапа" һәм баганаларына охшаш. "Кунда"ның һәр ягында ике күбрәк кирти-торанабар, шуларның бары тик берсе генә өске өлештән бар.

Кунда

Кунданың панорамик манзарасы.

Буа яки резервуар буларак мәгълүм Кунда, Рамакунда яки Сурькунда буларак мәгълүм. Кирти-торана аша баскычлар узуы резервуарга алып бара. Ул турыпочмаклы. Аның үлчәме төньяктан көньякка таба 176 фут һәм көнчыгыштан көнбатышка таба 120 фут. Аның тирәли урын ташлар белән түшәлгән. Буаның түбәсеә җитәр өчен дүрт тераса һәм төшү баскычлар бар. Төп керү көнбатышта урнашкан. Бер терасадан икенчесенә бару өчен баскыч бар, бу терасаның уң почмагында. Бу баскычлар һәрбернең узуының ярым-түгәрәк булган беренче баскычыннан кала турыпочмаклы яки квадрат булып торалар. Берничә миниатюр изге урын һәм тераса алдындагы стенада нишаларның Илаһлар сурәтләре бар, шуларга күп Вайшнавит Ходайлар һәм Алиһәләр керә, мәсьәлән, Шитала.

Баскыч

Кунданың көнбатышта баскычының бер керүе һәм ике павильон баганасы бар. Ул таманча итеп бизәлгән. Ишек кысасының лотосы бар һәм ручака тибындагы пилястрлары бар, алар 11-енче гасырга карый. Җир дәрәҗәсе өстендә кечкенә The small мандапа баскычның икенче кутасында урнашкан һәм 10-ынчы гасырга карый.

Модһэра бию фестивале

Модһэра Бию Фестивалендә Катхак биючесе Намррта Раай.

Гөҗаратның Туризм ширкәте январьның өченче атнасы вакытында гыйбадәтханәдә "Уттарардһа Маһотсав" буларак мәгълүм өч көнлек бию фестивален оештыра, шуннан соң Уттараян фестивале була. Максат булып элек тәкъдим ителгәнчә атмосферада классик биюләрне тәкъдим итү.

Урнашуы

Ул Гөҗаратта Меһсанадан 25 км да һәм Әхмәдәбадтан 106 км да урнашкан.

Галерея

• 
  Кояш Гыйбадәтханәсенең Арткы Ягы
• 
  Арттан Манзара
• 
  Сурья Кундта изге урын.
• 
  Гыйбадәтханәдән тыш баскычлы буага илтүче массив баганалар.
• 
  Гыйбадәтханә янында торучы ике багана.
• 
  Гыйбадәтханәдә булган күп сыннарның берсе.
• 
  Гуда Мандапта рельефлар.
• 
  Кояш Гыйбадәтханәсе Модһэрада Һинди телендә такта.
• 
  Кояш Гыйбадәтханә Модһэра Тактасы
• 
  Модһэра Кояш Гыйбадәтханәсендә Уттарардһ Маһотсав
• 
  Кояш Гыйбадәтханәсе, Модһэрада Һиндстан Классик Биючесе

Шулай ук карарга мөмкин

• Бечараджи
• Патан, Гөҗарат

Билгеләмәләр һәм искәрмәләр

Өстәмә укырга мөмкин

• Wibke Lobo (1982). The Sun Temple at Modhera: A Monograph on Architecture and Iconography (Forschungen zur allgemeinen und vergleichenden Archäologie). C.H. Beck. . https://books.google.com/books?id=89EjAAAAMAAJ. 
• Surya: The God and His Abode, Parijat, 2010, [[Махсус:Китап чыганаклары/[[[{{{lc}}}|просмотр]]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=edit}} править]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=history}} история]] [[{{fullurl:{{{lc}}}|action=watch}} следить]] [обновить]|ISBN 81-903561-7-8]]
• Burgess, Jas & Cousens, Henry, The Architectural Antiquities of Northern Gujarat, Bharatiya Publishing House, Varanasi, 1975
• Brown Percy, Indian Architecture (Buddhist and Hindu Periods), D.B. Taraporewala Sons & Co. Ltd. Bombay, 1975
• Sankalia, Hasmukh. D., The Archaeology of Gujarat (Including Katiawar), Natwarlal & Co. Publishers, Bombay, 1941
• Majumdar, Ashok Kumar, Chaulukyas of Gujarat, Bharatiya Vidya Bhawan, 1956.