Копейск
Копейск — Чиләбе өлкәсендә урнашкан шәһәр, халык саны буенча Чиләбе өлкәсенең бишенче шәһәр, Чиләбенең иярчен шәһәре.
| Копейск | |
| рус. Копейск | |
| Байрак[d] | |
.svg) | _(2002).svg) |
| Нигезләнү датасы | 1907 |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |
 Россия |
| Нәрсәнең башкаласы | Копейск шәһәр бүлгесе[1] |
| Административ-территориаль берәмлек | Копейск шәһәр бүлгесе[1], Чиләбе өязе, Чиләбе округы, Урал өлкәсе һәм Чиләбе өлкәсе |
| Сәгать поясы | UTC+05:00 |
| Халык саны | 143 751 (1 гыйнвар 2025)[2] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 200 метр |
| Мәйдан | 236,71 км² |
| Почта индексы | 456600–456602, 456604, 456607, 456609, 456610, 456612, 456614, 456617–456623, 456625, 456629 һәм 456652–456659 |
| Рәсми веб-сайт | kopeysk-okrug.ru |
| Җирле телефон коды | 35139 |
| Монда җирләнгәннәр төркеме | [d] |
 | |
 Копейск Викиҗыентыкта | |
Халык саны — 137 604 кеше.[3]
География
үзгәртүШәһәр Чиләбедән 20 километр көньяк-көнчыгыштарак урнашкан. Көньяк Урал тимер юлының Копейск станциясе.
Климат
үзгәртү| Копейск климаты | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
| Уртача максимум, °C | −10,8 | −8,1 | −0,6 | 10,2 | 18,4 | 22,8 | 24,5 | 21,5 | 15,9 | 6,4 | −1,9 | −8,2 | |
| Уртача минимум, °C | −20,5 | −19,3 | −12,2 | −0,8 | 6,2 | 11,5 | 14,2 | 11,4 | 6,4 | −1 | −9,3 | −16,9 | |
| Явым-төшем нормасы, мм | 21 | 15 | 15 | 24 | 43 | 61 | 86 | 54 | 39 | 35 | 27 | 23 | 443 |
| Чыганак: Гидрометцентр | |||||||||||||
Тарих
үзгәртүКопейск 1907 елда Тугайкүл станицасы урынында нигезләнә (беренче тапкыр 1810 елда телгә алына).[4] Башта Челябинские Копи (Челябкопи) исемен йөрткән.
1928 елда шәһәр тибындагы бистә статусын ала; 1933 елда Копейск шәһәренә үзгәртеп корыла.
1937 елдан — өлкә буйсынудагы шәһәр.
2004 елда Копейск составына Бажово, Вахрушево, Железнодорожный, Октябрьский, Потанино һәм Старокамышинск бистәләр кертеләләр, шуның сәбәпле шәһәрнең халкы 1,5 тапкырга үсә.
Халык
үзгәртү| 1926[5] | 1931[5] | 1939[5] | 1959[6] | 1970[7] | 1979[8] | 1989[9] | 2002[10] | 2010[3] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ~9 000 | ~24 900 | ~44 600 | 160 713 | 155 799 | 145 905 | 79 048 | 73 342 | 137 604 |
Милли состав
үзгәртү| Милләт | 2002[11] | 2010[12] |
|---|---|---|
| руслар | 87,0% | 85,8% |
| татарлар | 5,9% | 5,7% |
| башкортлар | 1,2% | 1,6% |
| украиннар | 3,0% | 2,0% |
| алманнар | 3,0% | 2,0% |
Икътисад
үзгәртү1990-елларга кадәр икътисад нигезен күмер чыгару тәшкил иткән, хәзерге вакытта барлык шахталар ябылганнар.
Машиналар төзү заводы (тау-чыгару җиһазларны ясау), пластмасс заводы (артиллерия снарядларны, ракеталарны ясау), автомобилләр ремонтлау заводы, ремонтлау-механика заводы, радио һәм телевизион аппаратураны ремонтлау заводы.
Мебель фабрикасы, тегү фабрикасы.
Транспорт
үзгәртүКопейскига Чиләбедән шәһәр автобуслары һәм машрут таксилары баралар.
1949 елда 1995 елга хәтле шәһәрдә трамвайлар хәркәте булган. 1949—1976 елларда Чиләбе белән трамвай элемтәce булган.
Танылган шәхесләр
үзгәртү- Мөхәррәм Галимов (1907–1990), авиация генерал-майоры. I класслы штурман, СССРның атказанган хәрби штурманы.
- Александр Градский — рус җырчысы, мультиинструменталист, җырлар авторы, шагыйрь, композитор.
- Вәсил Хөсәенов (1953―2024), геолог, техник фәннәр докторы.
Галерея
үзгәртү
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 ОКТМО
- ↑ Численность постоянного населения городских, муниципальных округов и муниципальных районов Челябинской области на 1 января 2025 года и среднегодовая численность за 2024 год — Федераль дәүләт статистикасы хезмәте, 2025.
- ↑ 3,0 3,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-01-23
- ↑ http://www.kopeisk.ru/city/
- ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.mojgorod.ru/cheljab_obl/kopejsk/index.html
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg2.php
- ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2015-09-15, retrieved 2014-01-27
- ↑ 2010 ел сан алу базасы