Казанлык
рельефның тискәре (батынкы) формасы
Казанлык (рус. котловина, ингл. structural basin) – конус формасындагы түбәнлек, рельефның төп формаларыннан берсе, аның батынкы яисә тискәре формасы. Җир өслегендәге бар яктан да йомык, бер яки капма-каршы ике ягыннан ачык булган (елга аккан) түбәнлек.
| Казанлык | |
 | |
 Казанлык Викиҗыентыкта |
Казанлыкның характерлы ноктасы — төбе һәм ян-як битләүләре, шулай ук характерлы сызыгы – кискен бөгелеш сызыгы (яр кашагасы) бар. Кискен бөгелеш сызыгы – ул ян-як битләүләрнең әйләнә-тирә мохиткә кушылуы сызыгы.
Классификация үзгәртү
Ясалышы буенча җир өсте казанлыклары
- тектоник хәрәкәт белән ясалганнарга (җир кабыгы бөгелеше),
- бозлык эшчәнлеге нәтиҗәсендә ясалганнарга (морена калкулыклары арасындагы түбәнлек),
- вулкан эшчәнлеге нәтиҗәсендә ясалганнарга (кальдера, кратер),
- эрозия (уйсулык башлангычы, ерымның башлангыч стадиясе, эрегән бозлык юллары),
- карст күренешләре,
- мәңге туңлыкның эрүе,
- эол процесслары (җил эшчәнлеге белән бәйле рельеф формалары ясалу),
- иңелеш (суффозия; төрле сәбәпләрдән грунтның иңүе, утыруы) нәтиҗәсендә ясалганнарга,
- катнаш төрдәге казанлыкларга бүленә.
Кайвакытта казанлык сүзе депрессия (диңгез өсте тигезлегеннән түбән яткан коры яки су белән тулган иңкүлек) сүзенә синоним буларак кулланыла.
Океан төбендә дә казанлыклар күзәтелә:
- кырый диңгез казанлыклары,
- океан төбе казанлыклары
Искәрмәләр үзгәртү
Сылтамалар үзгәртү
- Котловина. // Большой энциклопедический словарь / Гл. ред. А. М. Прохоров. — 1-е изд. — М. : Большая российская энциклопедия, 1991. — ISBN 5-85270-160-2.