Иван Витвер
Иван Александрович Витвер (1891 елның 25 феврале, Ильино авылы, Тверь губернасы, Россия империясе —1966 елның 15 августы, Мәскәү, ССРБ) — икътисадчы-географ, илләр белгече, география фәннәре докторы (1938), М. В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университеты (1935) һәм МГИМО профессоры. РСФСР атказанган фән эшлеклесе.
| Иван Витвер | |
|---|---|
| Туган | 25 февраль 1891[1] Тевир гөбернәсе, Россия империясе |
| Үлгән | 15 август 1966[2] (75 яшь) Мәскәү, РСФСР, СССР[2] |
| Күмү урыны | Новодевичье зираты[d] |
| Ватандашлыгы | .svg){kind=small} СССР |
| Әлма-матер | Мәскәү университетының тарих-филология факультеты[d] |
| Һөнәре | икътисадчы, географ |
| Эш бирүче | Мәскәү дәүләт университеты |
| Гыйльми дәрәҗә: | география фәннәре докторы[d] |
| Гыйльми исем: | профессор |
Тормыш юлы
үзгәртүИван Витвер 1891 елның 25 февралендә Тверь губернасы Корчевский өязе Ильино волосте Ильино авылында Швейцария сыр ясаучысы һәм рус дворянкасы гаиләсендә туа.
1910—1913 елларда булачак галим Мәскәү дәүләт университетының физика-математика факультетының табигый бүлегендә укый, анда профессор Дмитрий Анучинның география һәм антропология буенча лекцияләрен тыңлый. Алга таба укуны ташлап, Мәскәү консерваториясенә укырга керә. Университетка 1916 елда кайта һәм 1921 елда «тарих» белгечлеге буенча тарих-филология факультетын тәмамлый. 1922—1926 елларда Мәскәү университетының аспирантурасында укый, параллель рәвештә Тарих институтында фәнни хезмәткәр булып эшли. Буш вакытында мәктәптә тарих һәм икътисади география укыта. 1925 елда Иван Витвер диссертация яклый һәм тарих магистры дәрәҗәсен ала. Шуннан соң ул «Зур Совет Энциклопедиясе» нәшрияты редакциясенә эшкә күчә, анда 1933 елга кадәр эшли[3].
1929 елда Николай Баранский Витверны МДУ география факультетында ССРБ икътисади география кафедрасында Латин Америкасы буенча курслар укырга чакыра[4]. 1933 елда Витвер кафедрада доцент вазыйфасында эшли башлый. Бер елдан соң, 1934 елда, Витвер Россиядә беренче барлыкка килгән капиталистик илләрнең икътисади һәм сәяси географиясе кафедрасы мөдире була. Тагын бер елдан соң география фәннәре докторы һәм диссертация яклаусыз профессор (ул вакытның гадәти практикасы) була. Бу вазыйфаны ул 20 ел дәвамында башкарган.
1941—1943 елларда, Бөек Ватан сугышы елларында, эвакуациядә Ашкабадта һәм Свердловскта география факультеты деканы була. 1944-—1945 елларда МДУның халыкара мөнәсәбәтләр факультетында укыта. Алга таба фәнни һәм административ эшкә юнәлә, 1954 елда сәламәтлек белән бәйле капиталистик илләрнең икътисади география кафедрасы мөдире вазыйфасыннан китәргә мәҗбүр була.
Фәнгә керткән өлеш
үзгәртүИван Витвер — фәнне оештыручы, чит ил дөньясының һәм ил белеменең социаль-икътисадый географиясенең фәнни мәктәбенә нигез салучыларның берсе. Ул Латин Америкасы, Франция, Алмания һәм Аурупа илләрен өйрәнүдә махсуслашкан. Танылган «Чит илләрнең икътисади географиясе» дәреслеге авторы (1935—1955 елларда 16 басма). Дәреслек Польша, Чехословакия, Болгария, Венгрия, ГДР, Кытай, Япония, Бөекбритания, Франциядә нәшер ителә. МДУда дөнья хуҗалыгы географиясе буенча курслар, чит илләрнең икътисадый һәм сәяси географиясе тарихы, Алмания, Франция һәм Бөекбритания буенча махсус курслар оештыра.
Төп хезмәтләр
үзгәртү- Витвер И. А. Южная Америка / Под ред. Н. Н. Баранского и С. В. Берштейна-Когана. — М.; Л.: Гос. изд-во, 1930. — 506 с. — (Экономическая библиотека. Всемирная экономическая география; Т. 10).
- Витвер И. А. Бразилия и Аргентина: Социографический очерк. — М.; Л.: Гос. изд-во, 1930. — 160 с. — (Рабочая библиотека школьника II ступени. Серия по географии).
- Витвер И. А. Карибские страны: (Мексика, Центральная Америка, Вест-Индия) / Под ред. Н. Н.. Баранского и Л. И. Мадьяра. — М.; Л.: Соцэкгиз, 1931. — 382 с. — (Экономическая библиотека. Всемирная экономическая география; Т. 11).
- Витвер И. А. Экономическая география капиталистических стран: Учебник для средней школы. — М.: Учпедгиз, 1935. — 448 с.
- Витвер И. А. Экономическая география Германии. — М.: Изд-во МГУ, 1939. — 112 с.
- Витвер И. А. Германия: Краткий экономико-географический очерк. — М.: Военное изд-во Народного Комиссариата Обороны, 1945. — 104 с.
- Витвер И. А. Историко-географическое введение в экономическую и политическую географию капиталистического мира. — М.: Изд-во МГУ, 1945. — 291 с.
- Витвер И. А. Великобритания: Экономико-географический очерк / МИД СССР. Моск. гос. ин-т междунар. отношений. Кафедра страноведения. — М.: МИД СССР, 1947. — 208 с.
- Исследование о «Французской школе географии человека». 1948.
- Витвер И. А. Экономическая география зарубежных стран. — М.: Учпедгиз, 1948. — 320 с.
- Витвер И. А. Экономическая география зарубежных стран. — М.: Учпедгиз, 1953. — 452 с.
- Экономическая география зарубежных стран. Учебник для 9 кл. средней школы. М., 1955.
- Франция: Экономическая география. М. Географгиз, 1958, 1964 г. 416с.
- Историко-географическое введение в экономическую географию зарубежного мира: Учебное пособие для университетов М Географгиз 1963. 368 с.
- Витвер И. А., Слука А. Е., Черников Г. П. Современная Франция. — М.: Мысль, 1969. — 430 с. — 11 000 экз.
- Витвер И. А. Избранные сочинения / Под ред. В. В. Вольского и А. Е. Слуки. — М.: Изд-во МГУ, 1998. — 592 с. — ISBN 5-211-04008-2.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #107629860 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Витвер Иван Александрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ К шестидесятилетию Ивана Александровича Витвера // Вопросы географии. — Государственное издание географической литературы. — Т. 29. Зарубежные страны. — С. 3—5. Архивировано из первоисточника 6 март 2019.
- ↑ Кафедра экономической и социальной географии России МГУ :: История кафедры
Чыганаклар
үзгәртү- Краткая географическая энциклопедия. — Т. V. — М., 1966.
- Вольский В. В., Бонифатьева Л. И. Учёный. Учитель. Человек. — М., 1991.
- Краснопольский А. В. Отечественные географы. — СПб., 1993.
- Богучарсков В. Т. История географии: Учебное пособие для вузов. — Академический Проект, 2006
- МДУ География факультетының чит илләр социаль-икътисадый география кафедрасының рәсми сайты
- И. М. Кузина иҗат иткән Иван Витвер биографиясе 2022 елның 11 август көнендә архивланган.
- Пивоваров Ю. Л. Один из основоположников советской экономической географии Иван Александрович Витвер. Ломоносов, № 1, 2005.