Вроцлав

Пүлшә шәһәре
(Бреслау битеннән юнәлтелде)

Вроцлав (пол. Wrocław [ˈvrɔt​͡swaf]), рус. Бреславль; алман. Breslau, силез. Wrocłow, силез. алман. Brassel, лат. Vratislavia, Wratislavia) — Польшаның көньяк-көнбатышындагы шәһәр, Түбән Силезия воеводалыгының үзәге. Одра елгасы буендагы порт.

Вроцлав
пол. Wrocław
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 1214
Сурәт
Рәсми исем Wrocław
ХФӘ билгесе ˈvrɒtswəf
... хөрмәтенә аталган Вратислав I[d]
Демоним wrocławianin[1], wrocławianka[2], wrocławiak[3], vroclavano, Breslauer[4], Breslauer[4], Breslauerin[5], Breslauerinnen[5], Breslauer[4], Breslauer[4], Breslauerin[5], Breslauerinnen[5], Breslauer[4], Breslauer[4], Breslauerin[5] һәм Breslauerinnen[5]
Дәүләт  Польша[6]
Нәрсәнең башкаласы Түбән Силезия воеводалыгы[d], Вроцлавский повят[d], Бреслау[d], Силезия, Вроцлавское воеводство[d] һәм Вроцлавское княжество[d]
Административ-территориаль берәмлек Түбән Силезия воеводалыгы[d]
Сәгать поясы UTC+01:00, Үзәк Аурупа вакыты[d] һәм UTC+02:00
Тарихи регион Силезия
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Одер, Слеза (река)[d], Олава (приток Одры)[d], Видава[d] һәм Быстрица[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы мэр Вроцлава[d]
Хөкүмәт башлыгы Jacek Sutryk[d]
Әгъзалык Креатив шәһәрләр челтәре[d][7] һәм International Cities of Refuge Network[d][8]
Халык саны 672 929 (31 март 2021)[9]
Ир-ат халкы 316 292[10]
Хатын-кыз халкы 356 637[11]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 111 метр
Кардәш шәһәр Вьен, Райниккендорф[d], Бреда[12], Гвадалахара[12], Һрадетс-Кралове[12][13], Дрезден[12], Висбаден[12], Каунас[12][14], Шарлот[12], Лилль[12], Львов[12], Рамат-Ган[d][12], Һродна, Өскеп, Вьенна[d][12], Вилнүс[12][15] һәм Киев[16]
Моның хуҗасы Городской стадион[d]
Нәрсә белән чиктәш Вишня-Мала[d], Черница[d], Длуголенка[d], Конты-Вроцлавске[d], Кобежице[d], Менкиня[d], Оборники-Слёнске[d] һәм Сехнице[d]
Бүләкләр
Мәйдан 293 ± 1 км²
Почта индексы 50-041 һәм 50-325
Рәсми веб-сайт wroclaw.pl(пол.)(ингл.)(алм.)(италь.)
Харита сурәте
Коллаж
Ачык мәгълүматлар порталы Wrocław's city data[d]
Феноменның икътисады economy of Wrocław[d]
Социаль медиаларда күзәтүчеләре 94 973 һәм 29 200 ± 99[19]
Лексема-субъект Lua хатасы: unknown error.
Җирле телефон коды 71
Номер тамгасы коды DW
Шәрәфле ватандашлар төркеме [d]
Монда җирләнгәннәр төркеме [d]
Объектның күренешләре өчен төркем [d]
Карта
 Вроцлав Викиҗыентыкта

Халык саны — 630 131 кеше (2011).[20]

Елъязмаларда 980 елдан телгә алына. Берничә гасыр алманнар кулы астында (1945 елгача) Силезияның баш шәһәре (Бреслау исемен йөрткән) булган. Эре сәнәгать шәһәре һәм мөһим тимер юллар төене. Транспорт машинал төзү, станоклар төзү, җиһазлар төзү, электротехника, үлчәү әсбаплары, химия, тукымачылык (текстиль), тегүчелек, полиграфия, азык-төлек сәнәгате үсеш алган. Вроцлавда университет, фәнни-тикшеренү һәм политехника институтлары, эре фәнни китапханә, опера театры, музейлар, ботаника һәм хайванат бакчалары бар. Шәһәрдә архитектура һәйкәлләр күп: берничә чиркәү, рәтүш бинасы (14—16 гасырлар) һ.б. сакланган.

1870[21] 1880[21] 1885[21] 1890[21] 1900[21] 1910[21] 1925[21] 1933[21] 1939[21] 1946[22] 1950[22] 1960[22] 1970[22] 1978[23] 1988 2002 2011
239050 272912 299640 335186 442709 512105 557139 625198 620976 170656 308925 430522 ~526000 ~597700 639138 639150 630131

Галерея

үзгәртү

Шәхесләр

үзгәртү
  • Муса Чахоровский (пол. Musa Çaxarxan Czachorowski, 1953), шагыйрь, журналист, тәрҗемәче, нашир. «Przegląd Tatarski» (Татар күзәтүе) иҗтимагый-мәдәни журналының баш мөхәррире. Шигъри җыентыклар авторы.

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. https://sjp.pwn.pl/so/wroclawianin;4532363.html
  2. https://sjp.pwn.pl/so/wroclawianka;4532364.html
  3. https://sjp.pwn.pl/so/wroclawiak;4532362.html
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Duden K. Die Deutsche Rechtschreibung / Hrsg.: Cornelsen Verlag — 1880.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Duden K. Die Deutsche Rechtschreibung / Hrsg.: Cornelsen Verlag — 1880.
  6. archINFORM — 1994.
  7. https://en.unesco.org/creative-cities/events/unesco-designates-66-new-creative-cities
  8. https://perma.cc/63BJ-D92M
  9. https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/030210564011-0986283?var-id=1639616&format=jsonapi
  10. https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/030210564011-0986283?var-id=1639617&format=jsonapi
  11. https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/030210564011-0986283?var-id=1639618&format=jsonapi
  12. 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 12,11 https://visitwroclaw.eu/miasta-partnerskie-wroclawia
  13. https://www.hradeckralove.org/wroclaw-polsko/d-64472/p1=22578
  14. http://www.kaunas.lt/apie-kauna/miesto-partneriai/
  15. https://vilnius.lt/lt/tarptautinis-bendradarbiavimas/
  16. https://kyivcity.gov.ua/kyiv_ta_miska_vlada/pro_kyiv/mista-pobratimi_z_yakimi_kiyevom_pidpisani_dokumenti_pro_poridnennya_druzhbu_spivrobitnitstvo_partnerstvo/
  17. European Commission Wroclaw and San Sebastian: European Capitals of Culture in 2016 — 2015.
  18. Komisja Europejska Wrocław i San Sebastián: Europejskie Stolice Kultury w 2016 roku — 2015.
  19. Интерфейс программирования приложения YouTube
  20. Ludność w gminach. Stan w dniu 31 marca 2011 r. - NSP 2011
  21. 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 21,5 21,6 21,7 21,8 Stadt und Landkreis Breslau, archived from the original on 2012-01-18, retrieved 2014-11-19 
  22. 22,0 22,1 22,2 22,3 Ludność i zasoby mieszkaniowe w latach 1946-1974 według podziału administracyjnego kraju z 1 czerwca 1975 r. /
  23. Statystyka miast / Główny Urząd Statystyczny. Departament Terenowych Organów Statystyki. Wydano Warszawa : GUS, 1980.(үле сылтама)