Wikipedia

Запорожье

(Zaporijjä битеннән юнәлтелде)

Запорожье яки Запорижжя (укр. Запоріжжя, элек Александровск исемен йөрткән) — Украинаның көньяк өлешендә урнашкан шәһәр, Запорожье өлкәсенең административ үзәге.

Запорожье
укр. Запоріжжя
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы 952[1]
Сурәт
Рәсми исем Запоріжжя
... хөрмәтенә аталган Запорожье[d]
Демоним запорожець, запоріжанка, запоріжці, zaporoghi һәм zaporoghiani
Рәсми тел украин теле
Дөнья кисәге Европа
Дәүләт  Украина[2]
Нәрсәнең башкаласы Запорожье өлкәсе, Александровск өязе[d], Александровская губерния[d], Запорожский округ[d], Запорожский район[d], Запорожская область[d], Запорожская область (государство)[d], Запорожская городская община[d] һәм Запорожский городской совет[d]
Административ-территориаль берәмлек Екатеринослав губернасы[3], Екатеринослав губернасы, Александровская губерния[d], Запорожский округ[d], Запорожский городской совет[d] һәм Запорожская городская община[d]
Сәгать поясы EEDT[d], UTC+02:00 һәм UTC+03:00
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы Днипро
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы городской голова[d]
Хөкүмәт башлыгы Куртев, Анатолий Валентинович[d][4]
Канунбирү органы Запорожский городской совет[d]
Халык саны 710 052 (1 гыйнвар 2022)[5]
Административ бүленеше Александровский район[d], Заводский район[d], Коммунарский район[d], Днепровский район[d], Вознесеновский район[d], Хортицкий район[d] һәм Шевченковский район[d]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 86 метр
Кардәш шәһәр Лаһти[6], Birminghem[6], Линц[7], Ашдод[d][8], Магдебург, Ичан[d], Бельфор һәм Оберһаузен
Бүләкләр
Мәйдан 331 км²[10]
Почта индексы 69001–69124[11]
Рәсми веб-сайт zp.gov.ua​(укр.)​(рус.)​(ингл.)
Харита сурәте
Коллаж
Феноменның икътисады economy of Zaporizhia[d]
Җирле телефон коды 061
Шәрәфле ватандашлар төркеме [d]
Монда җирләнгәннәр төркеме [d]
Карта
 Запорожье Викиҗыентыкта

Халык саны — 710 052

Шәһәрдә урнашкан күп сәнәгый ширкәтләр һаваны пычраталар.

География үзгәртү

Запорожье Украинаның көньяк далалы өлешендә, Днепр елгасының ярларында, Киевтан 500 километр көньяк-көнчыгыштарак урнашкан.

Климат үзгәртү

Запорожье климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 12,2 16,2 23,4 31,4 35,9 36,5 39,0 40,2 35,0 35,0 20,9 15,0 40,2
Уртача максимум, °C −0,4 0,4 6,4 15,3 21,9 25,7 28,3 27,9 21,8 14,3 5,9 0,8 14,0
Уртача температура, °C −3,1 −2,9 2,2 9,9 16,2 20,1 22,5 21,8 16,1 9,4 2,5 −1,8 9,4
Уртача минимум, °C −5,7 −5,9 −1,5 4,9 10,5 14,6 16,7 15,7 10,9 5,2 −0,2 −4,3 5,1
Абсолют минимум, °C −29,3 −26,1 −25 −8,2 −2 5,0 8,2 3,9 −3 −8,9 −18,6 −26,2 −29,3
Явым-төшем нормасы, мм 42 35 36 36 43 62 46 39 36 35 44 44 498
Чыганак: Погода и климат

Тарих үзгәртү

1770 елда Александровская кирмәне буларак нигезләнгән. 1806 елда өяз шәһәре статусы бирелгән. 1920-1921 елларда губерна үзәге булып торган; 1921 елда шәһәргә Запорожье исеме кушылган.

1939 елдан Запорожье өлкәсе үзәге булып тора.

Бөек Ватан сугышы барышында (1941 елның 4 октябре) шәһәр алман-фашист гаскәрләре тарафыннан басып алына. 1943 елның 14 октябрендә азат ителгән.

Сәнәгать үзгәртү

Запорожье Украинаның зур сәнәгый үзәге, шәһәрдә 280 артык ширкәт урнаша, шул исәптән авиация моторын җитештерү заводы «Мотор Сич», шул заводта җитештерелгән двигательләр Казан боралак заводында боралаклар җитештерү өчен кулланыла.

Халык үзгәртү

1959[12] 1970[13] 1979[14] 1989[15] 2001[16]
434 638 657 890 780 745 883 909 815 256

Эчке бүленеш үзгәртү

 
Запорожье районнары

Шәһәр 7 районга бүленә:

  1. Олександр районы
  2. Завод районы
  3. Коммуна районы
  4. Днепр районы
  5. Вознесенка районы
  6. Хортица районы
  7. Шевченко районы

Моны да карагыз үзгәртү

Искәрмәләр үзгәртү

  1. ↑ Про уточнення дати заснування м.Запоріжжя
  2. ↑ archINFORM — 1994.
  3. ↑ Александровск // Энциклопедический словарь / мөхәррир И. Е. Андреевский — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1890.
  4. ↑ Депутати підтримали дострокове припинення повноважень міського голови — Запорожский городской совет, 2021.
  5. ↑ Государственная служба статистики Украины Чисельність наявного населення України на 1 січня 2022 року — Киев: Государственная служба статистики Украины.
  6. ↑ 6,0 6,1 http://www.meria.zp.ua/test/index.php?id=2162
  7. ↑ https://www.linz.at/politik/6308.php
  8. ↑ https://www.ashdodnet.com/article/49257
  9. ↑ http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/161819/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B6%D1%8C%D0%B5
  10. ↑ https://zp.gov.ua/uk/page/pasport-mista
  11. ↑ Поштові індекси та відділення поштового зв’язку України
  12. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
  13. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
  14. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
  15. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php
  16. ↑ http://2001.ukrcensus.gov.ua/rus/results/total_population/structure_population/sel_1/?box=1.1W&k_t=14&rn=&id=&botton=cens_db
Бу — мәкалә төпчеге.
Сез мәкаләне үзгәртеп һәм мәгълүмат өстәп,   Википедия проектына ярдәм итә аласыз.
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Запорожье&oldid=4103997