Чолпон Солтанбәкова

Чолпон Аалыевна Солтанбәкова (19 август 1969) - Кыргызстан сәяси һәм дәүләт эшлеклесе, 5 һәм 6 чакырылышларның Жогорку Кеңеш депутаты, 5 нче чакырылышның Жогорку Кеңеш вице-спикеры, Кыргызстан Республикасының элеккеге вице-премьеры.

Чолпон Солтанбәкова
Файл:Cholpon Sultanbekova.jpg
Кыргызстан вице-премьер-министры
Вазыйфада
2016 ел – 2018 ел
Аңа кадәр Гөлмира Кудайбердиева
Дәвамчысы Алтынай Омурбекова
V чакырылыш Жогорку Кеңеш вице-спикеры
Вазыйфада
2013 ел – 2015 ел
Аңа кадәр Бакыт Торобаев
Шәхси мәгълүмат
Туган 19 август 1969(1969-08-19) (54 яшь)
ССРБ, Кыргызстан ССР, Фрунзе
Сәяси фирка Республика
Белем Кыргыз дәүләт юридик академиясе
Кыргыз ТЭМ Дипломатик академиясе

Биографиясе үзгәртү

Чолпон Солтанбәкова 1969 елның 19 августында Бишкәктә (ул вакытта Фрунзе) туган. 1991-нче елда Мичуринск дәүләт педагогик институтын тәмамлаган. 2006 елда ул Кыргызстан дәүләт юридик академиясенең юридик факультетын тәмамлый[1][2]. 2007 елда ул «халыкара мөнәсәбәтләр» белгечлеге буенча К.Дикамбаев исемендәге Кыргызстан Тышкы эшләр министрлыгының Дипломатик академиясен тәмамлый[3].

Солтанбәкова 1995 елда Ош шәһәрендә «Палван» ҖЧҖ генераль директоры булганчы, Җәлал-Абад шәһәрендә ЗАГС-та эшли[4] . Ул 2000-2001 елларда көньяк регион буенча Кыргызстан Республикасы хатын-кызлар конгрессы президенты була, ә 2005 елда ул «хатын-кызларның НПО Эко-гармониясе»нә нигез салган.[5] [6] .

2005-нче елда ире үтерелгәннән соң, 2006 нчы өстәмә сайлауларда ул парламенттагы аның урынына Кадамжай округыннан сайлана[7] [8] , әмма җиңелүгә дучар була. 2005 елда ул "Алыш" Халыкара билбау көрәш президенты итеп сайлана [6] [4] .

2010 елдан 2015 елга кадәр Солтанбәкова Чолпон «Республика» сәяси партиясе әгъзасы була. 2012 - 2015 елларда «Республика» парламент партиясе фракциясе лидеры урынбасары.

Солтанбәкова 2010-нчы парламент сайлауларында Жогорку Кеңеш әгъзасы итеп сайлана [6] . Ул 2010 елда Жогорку Кеңешның Яшьләр сәясәте һәм спорт комитеты рәисе булды, һәм 2013 елда мәгариф, фән, мәдәният һәм спорт комитеты рәисе урынбасары була[4] .

2011 елда ул Кыргыз Республикасы "Милли спорт турында" Кыргыз Республикасы Законына үзгәрешләр кертү турындагы инициаторы һәм рухландыручысы булды. Әлеге үзгәреш Кыргызстан Республикасының республика бюджетында Милли спорт төрләрен финанслауга аерым юл белән күрсәтелгән. Бу Закон Кыргызстан Республикасы Хөкүмәте каршындагы Яшьләр эшләре, физик культура һәм спорт буенча дәүләт агентлыгы каршындагы милли спорт төрләре буенча дирекцияне булдыру өчен нигез булып тора.

2013 елның октябрендә ул парламент вице-спикеры итеп сайлана[5] .

2015 елда ул "Кыргызстан" сәяси партиясе исемлегендә VI чакырылышның Жогорку Кеңеш депутаты итеп сайланды. Ул Конституция законнары, дәүләт структурасы, суд-хокук мәсьәләләре һәм Кыргыз Республикасының Жогорку Кеңеш регламенты комитеты рәисе урынбасары иде.

2015 елның 25 гыйнварыннан 2017 елның 22 гыйнварына кадәр ул Европа Советы Парламент Ассамблеясе әгъзасы булды [9] .

2016 елның 9 ноябреннән 2018 елның 20 апреленә кадәр ул Кыргызстан Премьер-Министрының Социаль мәсьәләләр буенча вице-премьеры булып эшләде [10] [11] [12] .

2017 елда Кыргызстан һәм Әфганстан арасында ирешелгән килешүләр кысаларында ватандашларга ярдәм итү буенча Хөкүмәт экспедициясен (Кече һәм Зур Памирда яшәүче кыргызларга гуманитар ярдәм күрсәтү, медицина ярдәме күрсәтү һ.б.) җитәкли. Экспедиция нәтиҗәсендә Кыргызстанга 34 кеше килде. Хәзерге вакытта Памир кыргызлары Ош өлкәсенең Алай районында яши.

2018 елның 5 августыннан ул Берләшкән Бөтендөнья Көрәш (UWW) билбау көрәше комитеты президенты. Аның кандидатурасы Римдагы оешма бюросы утырышында хупланды.

2012 елдан Махпират исемендәге Үзәк Азия халыклары тарихы институты академигы.

Өченче класслы Кыргызстан Республикасы Дәүләт хезмәте дәүләт киңәшчесе, 2013

Кыргызстан Республикасының физик культура һәм спорт отличнигы, 2013

Кыргызстан Республикасының мәгариф отличнигы, 2015

Бүләкләре үзгәртү

  • Кыргызстан Республикасының Почет грамотасы.
  • ФИЛА ордены[6] .
  • Алтын Мангуст " халыкара спорт премиясенең "Халыклар дуслыгы" махсус ордены белән бүләкләнгән, 07.09.2019
  • Казахстан Республикасы Мәдәният һәм спорт министрлыгының "Спорт отличнигы" күкрәк билгесе белән бүләкләнгән, 02.08.2019.
  • "ЧАЭСДа һәлакәт нәтиҗәләрен бетерү истәлегенә 30 ел" истәлекле билгесе белән бүләкләнгән,"Чернобыль Берлеге" халыкара оешмасы, 26.04.2017
  • Карачай-Черкесс Республикасы Халык Ассамблеясе (Парламент) Президиумының Почет грамотасы, 13 апрель, 2015
  • Ул Россия Әфганстан ветераннары берлегенең "Казанышлары өчен" күкрәк билгесе белән бүләкләнгән.
  • БДБ дәүләтләренең гуманитар хезмәттәшлеге Дәүләтара фонды медале.
  • Кадамжай өлкәсенең мактаулы гражданины, 2010
  • Пенсаколаның , Флорида штатаның (АКШ) мактаулы гражданины, 29 март, 2012

Ведомство бүләкләре үзгәртү

  • Кыргызстан Республикасы Хөкүмәте каршындагы Дәүләт миграция хезмәтенең "Шериктештик учун" күкрәк билгесе белән бүләкләнгән, 12.10.
  • Кыргыз Республикасы Эчке эшләр министрлыгының "Датка айым" билгесе белән бүләкләнгән, 05.03.2018
  • Ул Кыргыз Республикасының Акыйкатчы (Омбудсмен) институтының юбилей билгесе белән бүләкләнгән, 07.12.2017
  • Кыргызстан Эчке эшләр министрлыгының "Кыргыз милициясы 90 жыл" юбилей медале белән бүләкләнгән, 27.10.2014
  • Әфганстан сугышы ветераннары советының "Мээримдуулук" медале белән бүләкләнгән, 06.04.2012
  • "Кыргызстан Республикасының Әфганстан сугышы ветераннарының советына 20 ел" истәлекле медале белән бүләкләнгән, 24.09.2010
  • "Хәрби хезмәттәшлекне ныгыткан өчен" Кыргызстан Республикасы Генераль штабының күкрәк билгесе белән бүләкләнгән.

Шәхси тормышы үзгәртү

Солтанбәкова Баяман Эркинбаевка кияүгә чыккан, ләкин ире 2005 елның 21 сентябрендә өенең ишек төбендә атып үтерелгән[4] .

Өч бала анасы.

Сылтамалар үзгәртү

  1. Досье политиков и общественных деятелей, живущих в странах Центральной Азии, либо связанных с регионом: Чолпон Аалыевна Султанбекова (рус.). Stan Radar.
  2. Cholpon Sultanbekova.Central Asien Grupperna.
  3. Султанбекова Чолпон Аалыевна. Биография(рус.).Sputnik(22 December 2015).Дата обращения: 22 апреля 2017.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Досье политиков и общественных деятелей, живущих в странах Центральной Азии, либо связанных с регионом: Чолпон Аалыевна Султанбекова. Stan Radar.
  5. 5,0 5,1 Cholpon Sultanbekova. Central Asien Grupperna.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Султанбекова Чолпон Аалыевна. Биография.
  7. KYRGYZ CRIMINAL ELEVATED TO THE PARLIAMENT. Additional parliamentary election took place in Kyrgyzstan on April 9 (10 April 2006). 22 April 2017 тикшерелгән.
  8. Kyrgyzstan on the Edge (9 November 2006). әлеге чыганактан 2017-04-22 архивланды. 22 April 2017 тикшерелгән.
  9. Cholpon Sultanbekova. Parliamentary Assembly. әлеге чыганактан 2019-12-21 архивланды. 2021-07-11 тикшерелгән.
  10. Kyrgyz Parliament approves the structure, composition and program of the new government (9 November 2016). әлеге чыганактан 2020-02-29 архивланды. 22 April 2017 тикшерелгән.
  11. Kyrgyz Parliament approves new government (10 November 2016). 22 April 2017 тикшерелгән.
  12. Kyrgyz Parliament Approves New Government (9 November 2016). 22 April 2017 тикшерелгән.