Чиләбе операциясе

Чиләбе операциясеватандашлар сугышы барышында 1919 елның июль—августта узган ЭККА Көнчыгыш фронтының Көнбатыш армиясе көчләренә каршы һөҗүм итү операциясе. ЭККА Көнчыгыш фронты каршы һөҗүменең состав өлеше.

Чиләбе операциясе
Төп низаг: Россия ватандашлар сугышы
Дата

17 июль4 август 1919

Урын

Урал

Нәтиҗә

Кызыллар Чиләбене һәм башка Көньяк Уралдагы шәһәрләрне алалар.

Көндәшләр
ЭККА Россия байрагы Аклар хәрәкәте
Сәргаскәрләр
Михаил Тухачевский Россия байрагы Константин Сахаров
Яклар көчләре
5-нче армия:
32 000 штык һәм кылыч
713 пулемёт
100 орудие
Көнбатыш армиясе:
27 600 штык һәм кылыч
354 пулемёт
110 орудие
Югалтулар
билгесез билгесез

Операция барышы

үзгәртү

Кызыл Армиянең һөҗүме Златоуст һәм Екатеринбург операцияләрнең уңышлы тәмамланудан соң 17 июньдә башлана. Акгвардиячеләр кызылларны ЧибәркүлИртәш сызыгында туктатырга тырышканнар, ләкин кызыллар шул оборона сызыгын өзәләр һәм Чиләбегә таба һөҗүм итәүен башлаганнар.

Аклар кызылларны Чиләбегә кертү, ә аннан соң шәһәрдә чолгап алу һәм тар-мар итү максаты белән үз гаскәрләрен яңадан төркемнәргә аералар һәм гаскәрне Чиләбе артына күчерәләр. 24 июльдә кызыллар Чиләбегә керәләр, ә 25 июньдә аклар каршы һөҗүмгә күчәтеләр. Аклар ике төркем белән һөҗүм иткәннәр: төньяк төркеме (командир — Сергей Войцеховский) һәм көньяк төркеме (командир — Владимир Каппель). Войцеховский төркеме ЧиләбеЕкатеринбург тимер юлын кисә һәм 5-нче армиянең тылга чыга. Каппель төркеменең һөҗүме уңышсыз булган аркасында кызыллраны чолгап алуы уңышсызлыкка очрый. 29 июльдә1 августта узган кара-каршы алып барыла торган сугышларда 5-нче армиянең удар төркеме Войцеховский өзүен юк итә. 1 августта кызыллар гаскәрен яңадан төркемнәргә аералар һәм яңадан һөҗүмгә күчәләр. 4 августта кызыллар партизаннар белән бергәләп Троицкны алганнар һәм ТроицкЭткүлМиясБродокалмак сызыгына чыгалар.

Әдәбият

үзгәртү
  • Совет хәрби энциклопедиясе, сигезенче том, 449-нче бит.