Wikipedia

Хәрәбәле

Хәрәбәле (рус. Харабали) — Әстерхан өлкәсендәге кече шәһәр, Хәрәбәле районының административ үзәге.

Хәрәбәле
рус. Харабали
Байрак[d]
Нигезләнү датасы 1789
Сурәт
Кушамат/тәхәллүс Бывшая столица Золотой Орды[1]
Дәүләт  Россия[2]
Нәрсәнең башкаласы Муниципальное образование «Город Харабали»[d][2] һәм Хәрәбәле районы[2]
Административ-территориаль берәмлек Муниципальное образование «Город Харабали»[d][2]
Сәгать поясы UTC+04:00, MSD[3] һәм SAMT[d][3]
Халык саны 3500 (1897)[4],
9664 (1959)[5],
14 261 (1970)[6],
17 043 (1979)[7],
18 566 (1989)[8],
18 700 (1992)[4],
19 100 (1996)[4],
18 900 (1998)[4],
18 800 (2000)[4],
18 600 (2001)[4],
18 296 (2002)[9],
18 300 (2003)[4],
18 200 (2005)[4],
18 100 (2006)[4],
18 100 (2007)[4],
18 100 (2008)[4],
18 117 (2009)[10],
18 117 (2010)[11],
18 100 (2011)[4],
18 178 (2012)[12],
18 275 (2013)[13],
18 146 (2014)[14],
18 041 (2015)[15],
18 097 (2016)[16],
18 031 (2017)[17],
17 968 (2018)[18],
17 786 (2019)[19],
17 517 (2020)[20],
18 514 (2021)[21]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 0 метр
Мәйдан 25 км²
Почта индексы 416010
Рәсми веб-сайт mo.astrobl.ru/harabali
Беренче язма телгә алу 1770
Җирле телефон коды 85148
Карта
 Хәрәбәле Викиҗыентыкта

Халык саны — 18 209 кеше (2010).[22]

География

үзгәртү

Хәрәбәле Ашулук елгасының уң ярында, Әстерханнан 142 километр төньяктарак урнашкан. Идел буе тимер юлының Харабалинская станциясе (Югары Баскунчак — Әстерхан сызыгы).

Климат

үзгәртү
  • Уртача еллык температура — +10,7 °C
  • Уртача еллык җил тизлеге — 3,9 м/с
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 59,1%
Тәүлек буена һаваның уртача температурасы (NASA мәгълүматлары буенча)[23]
Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
−4,3 °C −4,0 °C 2,0 °C 11,8 °C 19,2 °C 24,4 °C 26,9 °C 24,7 °C 18,3 °C 10,6 °C 1,7 °C −3,4 °C 10,7 °C

Тарих

үзгәртү

Хәрәбәле авылы 1789 елда Воронеж, Курск һәм Тамбов губерналарыннан качып киткән крәстиәннәр тарафыннан нигезләнә.[24] 1904 елда авыл аша тимер юл төзелә.

1925 елда Хәрәбәле районы үзәге булып тора. 1974 елдан — шәһәр.

Халык

үзгәртү
1897[25] 1959[26] 1970[27] 1979[28] 1989[29] 2002[30] 2010[22]
~3 500 9 664 14 261 17 043 18 566 18 296 18 209

Милли состав: руслар — 63,13%, казакълар — 30,4%, алманнар — 1,4%, әрмәннәр — 1,3%.[31]

Икътисад

үзгәртү

Яшелчә-консервлар заводы, мех-урман хуҗалыгы (мехлесхоз), кирпеч заводы.

Хәрәбәле тирәсендә — ком һәм балчык чыганаклары.

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ Словарь топонимических перифраз: названия российских городов — СПб: Алетейя, 2022. — ISBN 978-5-00165-489-6
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 ОКТМО. 185/2016. Южный ФО
  3. ↑ 3,0 3,1 Федеральный закон от 15.02.2016 № 27-ФЗ — 2016.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 Народная энциклопедия «Мой город». Харабали
  5. ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность сельского населения РСФСР - жителей сельских населённых пунктов - районных центров по полу
  6. ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года. Численность сельского населения РСФСР - жителей сельских населенных пунктов - районных центров по полу
  7. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. — Демоскоп Weekly.
  8. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
  9. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Численность населения субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более
  10. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года
  11. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. 1. Численность и размещение населения Астраханской области
  12. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года
  13. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов — Росстат, 2013. — 528 бит
  14. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года
  15. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года
  16. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года — 2018.
  17. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года — Москва: Росстат, 2017.
  18. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Москва: Росстат, 2018.
  19. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года
  20. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года
  21. ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)
  22. ↑ 22,0 22,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-03-25 
  23. ↑ NASA. База данных RETScreen
  24. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2015-01-03, retrieved 2013-03-25 
  25. ↑ http://www.mojgorod.ru/astrahan_obl/harabali/index.html
  26. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg3.php
  27. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg3.php
  28. ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  29. ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  30. ↑ 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  31. ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2019-07-12, retrieved 2013-03-25 

Тышкы сылтамалар

үзгәртү
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Хәрәбәле&oldid=3806331