Wikipedia

Хәрәбәле

Хәрәбәле (рус. Харабали) — Әстерхан өлкәсендәге кече шәһәр, Хәрәбәле районының административ үзәге.

Хәрәбәле
рус. Харабали
Байрак[d]
Нигезләнү датасы 1789
Сурәт
Кушамат/тәхәллүс Бывшая столица Золотой Орды[1]
Дәүләт  Россия[2]
Нәрсәнең башкаласы Муниципальное образование «Город Харабали»[d][2] һәм Хәрәбәле районы[2]
Административ-территориаль берәмлек Муниципальное образование «Город Харабали»[d][2]
Сәгать поясы UTC+04:00, MSD[3] һәм SAMT[d][3]
Халык саны 18 514 (2021)[4]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек 0 метр
Мәйдан 25 км²
Почта индексы 416010
Рәсми веб-сайт mo.astrobl.ru/harabali
Беренче язма телгә алу 1770
Җирле телефон коды 85148
Карта
 Хәрәбәле Викиҗыентыкта

Халык саны — 18 209 кеше (2010).[5]

География

үзгәртү

Хәрәбәле Ашулук елгасының уң ярында, Әстерханнан 142 километр төньяктарак урнашкан. Идел буе тимер юлының Харабалинская станциясе (Югары Баскунчак — Әстерхан сызыгы).

Климат

үзгәртү
  • Уртача еллык температура — +10,7 °C
  • Уртача еллык җил тизлеге — 3,9 м/с
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 59,1%
Тәүлек буена һаваның уртача температурасы (NASA мәгълүматлары буенча)[6]
Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
−4,3 °C −4,0 °C 2,0 °C 11,8 °C 19,2 °C 24,4 °C 26,9 °C 24,7 °C 18,3 °C 10,6 °C 1,7 °C −3,4 °C 10,7 °C

Тарих

үзгәртү

Хәрәбәле авылы 1789 елда Воронеж, Курск һәм Тамбов губерналарыннан качып киткән крәстиәннәр тарафыннан нигезләнә.[7] 1904 елда авыл аша тимер юл төзелә.

1925 елда Хәрәбәле районы үзәге булып тора. 1974 елдан — шәһәр.

Халык

үзгәртү
1897[8] 1959[9] 1970[10] 1979[11] 1989[12] 2002[13] 2010[5]
~3 500 9 664 14 261 17 043 18 566 18 296 18 209

Милли состав: руслар — 63,13%, казакълар — 30,4%, алманнар — 1,4%, әрмәннәр — 1,3%.[14]

Икътисад

үзгәртү

Яшелчә-консервлар заводы, мех-урман хуҗалыгы (мехлесхоз), кирпеч заводы.

Хәрәбәле тирәсендә — ком һәм балчык чыганаклары.

Искәрмәләр

үзгәртү
  1. ↑ Словарь топонимических перифраз: названия российских городов — СПб: Алетейя, 2022. — ISBN 978-5-00165-489-6
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 ОКТМО. 185/2016. Южный ФО
  3. ↑ 3,0 3,1 Федеральный закон от 15.02.2016 № 27-ФЗ — 2016.
  4. ↑ Итоги Всероссийской переписи населения 2020 года (по состоянию на 1 октября 2021 года)
  5. ↑ 5,0 5,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2013-03-25 
  6. ↑ NASA. База данных RETScreen
  7. ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2015-01-03, retrieved 2013-03-25 
  8. ↑ http://www.mojgorod.ru/astrahan_obl/harabali/index.html
  9. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg3.php
  10. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg3.php
  11. ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  12. ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  13. ↑ 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  14. ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2019-07-12, retrieved 2013-03-25 

Тышкы сылтамалар

үзгәртү
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Хәрәбәле&oldid=3806331