Төрекмәнстан Президенты

Төрекмәнстан Президенты (төрекм. Türkmenistanyň Prezidenti) — Төрекмәнстанның иң югары дәүләт вазыйфасы, шулай ук бу вазыйфага сайланган зат. Төркмәнстан президенты дәүләт һәм башкарма хакимият башлыгы, Төркмәнстанның милли бәйсезлеге һәм нейтралитеты статусы, территориаль бөтенлеге, Конституцияне һәм халыкара килешүләрне үтәү гаранты булып тора.

Төрекмәнстан Президенты
Байрак
Нигезләнү датасы	2 ноябрь 1990
Рәсми резиденция	Дворцовый комплекс «Огузхан»[d]
Вазифа били	Сәрдар Бәрдемөхәммәдов
Дәүләт	Төрекмәнстан
Юрисдикциягә карый	Төрекмәнстан
Рәсми веб-сайт	turkmenistan.gov.tm
Төрекмәнстан Президенты Викиҗыентыкта

Президент турыдан-туры Төркмәнстан халкы тарафыннан 7 елга сайлана һәм ант биргәннән бирле үз вазыйфасына керешә. Төркмәнстан президенты булып 2006 елның 21 декабреннән 2022 елның 12 мартына кадәр Горбангулы Бәрдемөхәммәдов, 2022 елның 19 мартыннан Сәрдар Бәрдемөхәммәдов тора.

Вәкаләтләр

Төркмәнстан президенты Төркмәнстан Конституциясенең 53 статьясы нигезендә:

• Төркмәнстанны башка дәүләтләр белән мөнәсәбәтләрдә тәкъдим итә, Төркмәнстанның чит илләрдәге илчеләрен һәм башка дипломатик вәкилләрен билгели һәм чакырта;
• Төрекмәнстанның Кораллы көчләре башкомандующие булып тора;
• Төрекмәнстан куркынычсызлык советын төзи һәм җитәкли;
• илнең сәяси, икътисади һәм социаль үсешенең төп юнәлешләре һәм программаларын раслый;
• дәүләт бюджеты һәм аның үтәлеше турындагы хисапны Мәҗлескә тикшерүгә һәм раслауга тәкъдим итә;
• референдумнар үткәрү датасын билгели, Мәҗлес сессиясен вакытыннан алда чакырырга хокуклы;
• Конституция һәм законнар белән аның карамагына кертелгән башка мәсьәләләрне хәл итә.

Сайлау һәм вәкаләтләрне туктату тәртибе

Төркмәнбаши сарае — Төрекмәнстан Президентының элеккеге резиденциясе.

Төрекмәнстан президентына кандидатларга карата таләпләр:

• Төрекмәнстанда туган;
• төрекмән телен белә торган;
• 40 яшьтән яшьрәк түгел;
• соңгы 15 ел дәвамында Төрекмәнстанда даими яшәүче;
• Дәүләт органнарында, иҗтимагый оешмаларда һәм халык хуҗалыгы тармакларында эшләүче (Конституциянең 51 статьясы).

Президент гомуми туры яшерен тавыш бирү юлы белән җиде елга сайлана. Президент сроклары чикләнмәгән.

Төрекмәнстан президенты вәкаләтләре түбәндәге очракларда туктатылырга мөмкин:

• авыру аркасында үз вазифаларын үти алмау. Мәҗлес үзе төзегән бәйсез медицина комиссиясе бәяләмәсе нигезендә президентны вакытыннан алда вазыйфасыннан азат итү турында карар кабул итә. Мондый карар Мәҗлес депутатларының өчтән ике өлешеннән ким булмаган күләмдә кабул ителә.
• Президент Конституция һәм законнарны бозган очракта Мәҗлес президентка ышанычсызлык белдерә ала. Ышанычсызлык турындагы мәсьәлә Мәҗлес депутатларының өчтән икесеннән ким булмаган өлеше таләбе буенча каралырга мөмкин. Президентка ышанычсызлык турындагы карар Мәҗлес депутатларының кимендә өч дүрттән бере тавышы белән кабул ителә. Президентны вазыйфадан күчерү турындагы мәсьәлә референдумга чыгарыла.

Президент төрле сәбәпләр аркасында үз вазыйфаларын үти алмаса, алга таба дәүләт Куркынычсызлык советы карары нигезендә Төркмәнстан Президенты вазыйфаларын вакытлыча башкаручы вазыйфасына яңа президент сайланганчы Төркмәнстан Министрлар Кабинеты рәисе урынбасарларының берсе билгеләнә. Президент вазыйфаларын башкаручы президентлыкка кандидат булырга хокуклы түгел.

Төрекмәнстан президентлары исемлеге

№	Президент		Вәкаләтләр башлануы	Вәкаләтләр тәмамлануы	Фирка	Сайлау
1		Сәфәрморат Ниязов төрекм. Saparmyrat Ataýewiç Nyýazow	1991 елның 27 октябре	2006 елның 21 декабре	СБКФ (1991 елга кадәр) Төрекмәнстанның демократик партиясе	1990 1992
2		Горбангулы Бәрдемөхәммәдов төрекм. Gurbanguly Mälikgulyýewiç Berdimuhamedow	2006 елның 21 декабре (в. б.) 2007 елның 14 феврале	2022 елның 12 марты	Төрекмәнстанның демократик партиясе	2007 2012 2017
2		Сәрдар Бәрдемөхәммәдов төрекм. Serdar Gurbangulyýewiç Berdimuhamedow	2022 елның 19 марты	гамәлдәге	Төрекмәнстанның демократик партиясе	2022