Wikipedia

Сид Чарисс

Сид Чарисс (инг.Cyd Charisse, чын исеме Тула Эллис Финкли (Tula Ellice Finklea); 8 март 1922(19220308) ел[8] — 16 июнь 2008 ел) — Америка балеринасы һәм театр һәм кино актрисасы. Монте-Карлоның Рус балеты труппасында бии, аннары 1940 еллар башында кинода эшли башлый. Фильм-мюзиклларда Фред Астер, Җен Келли, Дэн Дэйли һ.б. кебек партнерлар белән төшә.

ингл. Cyd Charisse
Сурәт
Җенес хатын-кыз[1][2]
Ватандашлык  Америка Кушма Штатлары
Тугандагы исем ингл. Tula Ellice Finklea
Туу датасы 8 март 1922(1922-03-08)[3]
Туу урыны Әмарило, Техас, Америка Кушма Штатлары
Үлем датасы 16 июнь 2008(2008-06-16)[4][2][5][…] (86 яшь)
Үлем урыны Лос-Анджелес, Калифорния, Америка Кушма Штатлары
Үлем төре табигый үлем[d][6]
Үлем сәбәбе миокард инфаркты[6]
Җирләнгән урыны Кладбище Хилсайд[d]
Ире яки хатыны Тони Мартин[d]
Туган тел инглиз теле
Язма әсәрләр теле инглиз теле
Һөнәр төре актёр, балет артисты, театр актеры, телевизион актёр, киноактер
Әлма-матер Hollywood Professional School[d]
Активлык урыны Америка Кушма Штатлары[7]
Активлык чорнының башы 1939
Сәяси фирка әгъзасы АКШ Республика фиркасе
Сәламәтлек торышы палиямиилит
Бүләкләр
 Сид Чарисс Викиҗыентыкта

Биографиясе үзгәртү

 
Сид Чарисс һәм Тони Мартин Hollywood Palace телетапшыруында, 1964

Сид Чарисс буларак билгеле Эллис Финкли Амарилло (Техас) шәһәрендә, алтын остасы Эрнст Финкли һәм аның хатыны Лила Норвуд гаиләсендә туа. Сигез яшьтән кыз балет белән шөгыльләнә башлый. Атасы кызының мавыгуын хуплый, хәтта аның бүлмәсенә балет станогы һәм зур көзге куя[9]. Тиздән гаилә Голливудка күчеп килә, анда Сид Hollywood School Professional мәктәбендә укый башлый. 12 яшеннән бер еллап ул Лос-Анджелеста биюче Нико Чарисс студиясендә шөгыльләнә. Соңрак аның педагоглары арасында Адольф Больм һәм Бронислава Нижинская була. 1937 елда ул «Монте-Карлоның Рус балеты» труппасына керә һәм аның белән бергә АКШ буйлап гастрольләр башлый. Шул вакытның йолалары буенча «рус» псевдонимнары астында, башта Наташа Тулалис[10], ары Истомина Мария һәм Сидорова Фелия буларак чыгыш ясый.

1939 елда Сид атасын югалта, шуңа күрә АКШта тоткарлана, шул вакытта бөтен труппа Европага китә. Шул ук елда ул Нико Чарисска кияүгә чыга. Сугыш башлану белән АКШка кире кайта. Сәхнәне калдырып, үзен Голливудта сынап карарга карар итә. 1941 елда Лили Норвуд исеме астында (Сид анасының кыз фамилиясен ала) ул башта эпизодларда биюче буларак кинода төшә башлый. 1942 елда титрларда күрсәтелеп беренче ролен ала, аннары «Миссия в Москву» (1943) фильмында балерина Галина Уланова ролен башкара. 1946 елда MGM студиясы аның белән контрактка кул куя. Бу вакыттан алып иренең фамилиясенә бала чакта абыйсы биргән кушаматны (кыскача ингл. sister — «Сис») оешма Сид Чарисс буларак төшә башлый. Беренче роле «Девушки Харви» фильмында Дебора Эндрюс була(1946).

Актрисага популярлыкны «Поющие под дождем» (1952) фильмы китерә, ул анда «Бродская мелодия» бию сюитасында <a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B8%D0%BD_%D0%9A%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B8" rel="mw:ExtLink" title="Джин Келли" class="cx-link" data-linkid="126">Джин</a>Келлиның партнеры сыйфатында төшә. Шул ук елда Сид Чариссның аяклары 5 миллион долларга страховкалана (Гиннесның рекордлар китабы мәглүмәтләре буенча бу елларда иң югары суммалы иминиятләштерү). Шул ук вакытта MGM җитәкчелеге аны төп бию йолдызы — Фред Астерның партнеры итәргә карар кыла. 1953 елда алар бергә «Театральный фургон» фильмында төшә: «Танцуй в темноте» бию эпизоды Астер куйган шул ук исемле җырга Голливуд киносы тарихында иң билгеле биүләрнең берсе булып китә[10]. Астер үзе партнерын тапкыр итеп «биюче динамит» дип атый.

Соңыннан Чарисс Астер белән дә, Джин Келли белән дә кинога төшә. Шулай ук вакыт-вакыты белән «биюсез» («Девушка с вечеринки», 1958; «Две недели в чужом городе» һәм «Что-то должно случиться», 1962) рольләр ала. 1958 елда Парижга совет министрлыгы сайты тарафыннан җибәрелгән комиссар Нина Ющенко ролен (романтик комедия «Шелковые чулочки», 1957) башкара һәм бу комедия яки мюзиклда иң яхшы хатын-кыз роле өчен «Алтын глобус» премиясенә номинацияләнгән.

Киномюзикл чоры бетү белән элегантлы һәм үзен үзе тәэмин итә алырлык «хәтәр хатын» амплуасында чыгыш ясагач, детективларда төшә башлый. Голливудта кирәкле булуына карамастан, 1963 елда төнге клуб ачкан икенче ире Тони Мартин белән бергә чыгыш ясый. Аның белән бергә чит илләргә гастрольләргә чыга.

Шәхси тормышы үзгәртү

 
Сид Чарисс һәм Тони Мартин балалар белән, 1956

1939 елда Аурупа буйлап гастрольләр вакытында Сид Чарисс үзенең педагогы, Лос-Анджелес бию студиясы хужасы Нико Чарисска кияүгә чыга. 1941 елда алар бергә Rumba Serenade фильмының бию эпизодында күренә. Аларның уртак балалары — уллары Нико «Ники» Чарисс була. 1947 елда парлар аерылыша, аерылышканнан соң да Сид үзенә иренең фамилиясен калдыра.

1948 елда актриса кабаттан португаль-яһүд чыгышлы Голливуд җырчысы һәм актер Тони Мартинга кияүгә чыга. Никах актрисаның 2008 елда вафатына кадәр 60 ел дәвам итә һәм бәхетле була. Тони Мартиннан улы Мартин туа. Тони шулай ук Сидның беренче никахыннан булган улын уллыкка ала. 1976 елда ирле-хатынлылар уртак The Two of Us автобиографиясен бастырып чыгара.

Фильмографиясе үзгәртү

 
Сид Чарисс һәм Фред Астер «Театральный фургон» фильмында, 1953
  • 1941 — Rumba Serenade, «Поэма», «Я знал, что так будет», «Кто-нибудь звонил?» фильмнарында эпизодлар
  • 1942 — Magic of Magnolias, This Love of Mine фильмнарында эпизодлар
  • 1943 — Лили, Something to Shout About
  • 1943 — балерина Галина Уланова, «Миссия в Москву»
  • 1943 — Thousands Cheer
  • 1946 — «Безумства Зигфилда»
  • 1946 — Дебора Эндрюс, «Девушки Харви» (сүзләр белән беренче роле)
  • 1946  — Three Wise Fools
  • 1946  — Танцовщица в мюзикле «Роберта», «Пока плывут облака» (партнер — Говер Чэмпион)
  • 1947 — Кончита, «Фиеста»
  • 1947 — Ариан Буше, «Неоконченный танец» (1937 елгы «Умирающий лебедь» фильмының ремейкы)
  • 1948 — Ивонн Торро, On an Island with You
  • 1948  — «Фиеста» күренешендә биюче, The Kissing Bandit
  • 1948  — Марго Грант, Words and Music
  • 1949 — East Side, West Side
  • 1949 — Напряженность / Tension — Мэри Чэнлер
  • 1951 — Мануэла де Васкес, Mark of the Renegade
  • 1952 — «Поющие под дождем» фильмының «Бродская мелодия» күренешендә биюче (партнер — ДжинКелли)
  • 1952 — Индианка, The Wild North
  • 1953 — Лола де Торрано, «Сомбреро»
  • 1953  — Габриель Жерар, «Театральный фургон» (Тони Хантер — Фред Астер, Майкл Кидд хореографиясе)
  • 1953 — камео, Easy to Love
  • 1954 — Фиона Кэмпбелл, «Бригадун» (Томи Олбрайт — Джин Келли)
  • 1954 — Вставной номер, «Глубоко в моём сердце»
  • 1955 — Джеки Лейтон, «Всегда хорошая погода»
  • 1956 — «Встречай меня в Лас-Вегасе»
  • 1957 — Нина Ющенко, «Шелковые чулочки» (1939 елгы «Ниночка» фильмының ремейкы, Стив Кенфилд — Фред Астер; бу роль өчен «Золотой глобус» премиясе номинациясе)
  • 1958 — Twilight for the Gods
  • 1958 — Девушка с вечеринки / Party Girl — Викки Гэй
  • 1960 — Вдова, «Раз, два, три, четыре, или Чёрные чулочки» (фильм-балет Теренса Янга, хореография Ролана Пети)
  • 1961 — Five Golden Hours
  • 1962 — Две недели в чужом городе
  • 1962 — «Что-то должно случиться» ( Мэрилин Монроның вафатына бәйле тәмамланмаган)
  • 1965 — Шелли Норт, «Убийство в Риме»
  • 1966 — «Глушители»
  • 1967 — Луиза Хендерсон, «Марокко 7»
  • 1973 — Film Portrait (документаль фильм)
  • 1976 — камео, «Вон Тон Тон — собака, которая спасла Голливуд»
  • 1978 — Атсил, «Вожди Атлантиды»
  • 1985 — телесериал «Она написала убийство» ( II мизгелнең 1 нче күренеше)
  • 1989 — Private Screening
  • 1994 — «Это шоу-бизнес», III өлеше (Metro-Goldwyn-Mayer студиясенең 70-еллыгына документаль фильм)

Театрда үзгәртү

Монте-Карлоның Рус балеты
  • Давид Лишин постановкасында Прокофьевның «Блудный сын» әсәре буенча
  • «Спящая красавица», П.И. Чайковский
Бродвейда
  • 1992 — прима-балерина Елизавета Грушинская, «Гранд-отель», 1989 елгы мюзикл ( Зина Бетьюн белән чиратта)

Библиография үзгәртү

  • 1976 — The Two of Us, Тони Мартин белән бергә язылган автобиография.

Бүләкләре үзгәртү

 
АКШның беренче ледисы Лаура Буш, Сид Чарисс һәм президент Джордж Буш бүләкләү тантанасыннан соң. Ак йорт, 9 ноябрь 2006 г.
  • 2006 — сәнгать өлкәсендә АКШның Милли медале
  • 2006 — Профессиональ биючеләр җәмгыятенең Gypsy Lifetime Achievement Award (Professional Dancers Society).

Искәрмәләр үзгәртү

  1. ↑ Record #56795632, Record #1027145858004923021574 // VIAF — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
  2. ↑ 2,0 2,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
  3. ↑ Internet Movie Database — 1990.
  4. ↑ http://variety.com/2008/film/news/dancer-film-icon-cyd-charisse-dies-1117987611/
  5. ↑ filmportal.de — 2005.
  6. ↑ 6,0 6,1 https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=91620768
  7. ↑ https://www.acmi.net.au/creators/76842
  8. ↑ The Oxford Dictionary of Dance
  9. ↑ Jan Onofrio. Texas Biographical Dictionary. — Somerset Publishers, Inc, 2002. — С. 38—39.
  10. ↑ 10,0 10,1 Liz Sonneborn. A to Z of American Women in the Performing Arts. — 2001. — 840 с. — ISBN 9780403099924.

Сылтамалар үзгәртү

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Сид_Чарисс&oldid=3521389