AQŞ Respublika firqäse (ингл. Republican Party) — AQŞ ikeseneñ töp firqäseneñ berse. İkençe iseme — Böyek İske Firqä (ингл. Grand Old Party, GOP).

AQŞ Respublika firqäse
ингл. Republican Party
Нигезләнү датасы 20 март 1854[1]
Логотип
Кыскача исем R һәм GOP
... хөрмәтенә аталган Republicanism in the United States[d]
Нигезләүче Виглар фиркасе[d] һәм Ирекле җир фиркасе[d]
Җитәкче Ронна Ромни Макдэниэл[d]
Дәүләт  Америка Кушма Штатлары
Әгъзалык Международный демократический союз[d] һәм Альянс европейских консерваторов и реформистов[d]
Әгъзалар саны 68 049 840
Сәяси позиция уңнар[d]
Сәяси идеология консерватизм, Федерализм в США[d], Американская исключительность[d], икътисади либерализм, социаль консерватизм[d], милли консерватизм[d], ниякәнсирватизем[d] һәм ниялибирәлизем[d]
Штаб-фатирының урнашуы Вашингтон, Колумбия округы, Америка Кушма Штатлары
Әүвәлгесе Виглар фиркасе[d] һәм Ирекле җир фиркасе[d]
Киләсе Radical Democracy Party[d]
Алыштырган Unconditional Union Party[d]
Төс кызыл
Төс (уналтылы триплет) E81B23
Талисман персонажы Republican Elephant[d]
Канунбирү шурасында урыннары саны 49 һәм 220
Официаль символ фил
Рәсми төс кызыл
Әгъзалары төркеме [d]
Социаль медиаларда күзәтүчеләре 3 289 029
Рәсми веб-сайт gop.com(ингл.)
Моның каршысы АКШ Демократик фиркасе
 AQŞ Respublika firqäse Викиҗыентыкта
Üzbilgelängän Demokrat (zäñgär) häm üzbilgelängän Respublikan (qızıl) AQŞ ştatları buylap, 2010 yıl
Abraham Lincoln (Avraam Linkoln) — berençe Respublikan prezident (1861–1865)

Räsmi bulmağan firqäneñ simvolı — fil (qüätne bilgeli), räsmi bulmağan firqä töse — qızıl.

Säyäsi yünäleş — uñ üzäk. İdeologiä — neokonservatizm.

2009 yılda saylanğan citäkçe — Maykl Stil.

2012 yılda ütkän saylawlardan soñ Respublika firqäse Senatta kimçelek urınnarına, Wäkillär pulatında küpçelek urınnarına iä.

Respublika firqäseneñ çäçäk atu çorı — Holliwud akterı Ronald Reygan idärä itkän däwere.

Qısqaça tarix үзгәртү

1854 yılnıñ 28 fevralendä «İrekle Cir» firqäse häm «Wöcdan» firqäse berläşterü näticäsendä Rilton şähärendä (Wiskonsin ştatı) barlıqqa kilgän.

Qollıqqa qarşı torğan tarafdarları tarafınnan salınğan bulğan. Tönyaq ştatlarnıñ mänfäğätlären, zur sänäğätçelärneñ ixtıyacların (yanki) yaqlağan.

Respublika firqäse qollıqnı tıyarğa taläp itkän.

AQŞ watandaşlar suğışında ciñgännän soñ Avraam Linkoln citäklägän firqä 50 yıl däwamında säyäsi säxnädä östen bulğan.

19121968 yıllarda Demokratik firqä östen alğan, läkin qayçaqta Respublikan prezidentları da bulğan: Kelvin Kulic, Gerbert Guver, Duayt Eyzenhauer.

İskärmälär үзгәртү

Ädäbiät үзгәртү

  • Республиканцы или республиканская партия // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.