Пётр Солтан
Пётр Семёнович Солтан (молдав. Petru Soltan; 1931 елның 29 июне, Молдавия ССР — 2016 елның 15 июле, Кишинёв) — совет һәм Молдова математигы, физика-математика фәннәре докторы, профессор, Молдова Республикасы фәннәр академиясе академигы.
| Пётр Солтан | |
|---|---|
| Туган | 29 июнь 1931 Кошница (Дубысари), Дубоссарский район[d], Молдаван Автоном Совет Социалист Республикасы[d], Украина Совет Социалистик Республикасы, СССР |
| Үлгән | 15 июль 2016 (85 яшь) Кишинёв, Молдова |
| Ватандашлыгы |  Молдова СССР Румыния |
| Әлма-матер | Государственный педагогический университет имени Иона Крянгэ[d] һәм Мәскәү дәүләт университеты[1] |
| Һөнәре | математик |
| Эш бирүче | Молдова дәүләт университеты[d] һәм Молдова фәннәр академиясе[d] |
| Сәяси фирка | Советлар Берлеге коммунистик фиркасе һәм Народный фронт Молдовы[d] |
| Гыйльми дәрәҗә: | физика-математика фәннәре докторы[d] |
Тормыш юлы
үзгәртүПётр Солтан 1931 елның 29 июнендә күп балалы крестьян гаиләсендә туа.
1952 елда Кишинёв педагогия институтын һәм Мәскәү дәүләт университетының механика-математика факультетында аспирантураны тәмамлый, анда академик Павел Сергеевич Александров җитәкчелегендә тикшеренүләр үткәрә.
1952—1960 елларда урта мәктәптә укытучы булып эшли.
1961 елда ССРБ фәннәр академиясенең В. А. Стеклов исемендәге Математика институтында кандидатлык диссертациясен яклый. 1974 елда кабарынкы анализ теориясе өлкәсендә физика-математика фәннәре докторы дәрәҗәсе ала һәм Молдавия ССР фәннәр академиясе әгъза-корреспонденты итеп сайлана.
1974 елдан 1978 елга кадәр Молдавия ССР фәннәр академиясе президиумы әгъзасы була.
1960 елдан — Молдавия дәүләт университетының педагогик эшчәнлеген алып бара, 1973 елдан профессор буларак.
1973 елдан 1991 елга кадәр — Молдавия ССР Дәүләт планы каршындагы планлаштыру институты директоры.
1992 елда Молдавия Республикасы фәннәр академиясенең хакыйкый әгъзасы итеп сайлана.
Топология, геометрия һәм математик кибернетика буенча хезмәтләр авторы. «D-кабарынкы теориясе һәм математика кушымталары» фәнни мәктәбенә нигез салучы, теоретик һәм гамәли математика өлкәсендә 100 дән артык фәнни эш, шул исәптән алты монография авторы. Ул 24 доктор һәм 3 физика-математика фәннәре докторы әзерләгән.
2003 елда Румыния академиясенең мактаулы әгъзасы итеп сайлана.
Бабеш-Бойяи университетының (1992), Молдавиянең икътисади белем академиясенең (1998), Кишинёвта урнашкан Тирасполь дәүләт педагогика университетының (2000) мактаулы докторы, Молдованың халыкара бәйсез университеты докторы (1994). Пётр Андрей исемендәге университетның мактаулы профессоры (2001).
Кишинёвның мактаулы гражданы (2014 елның 30 мае)[2].
Әдәбият
үзгәртү- Gheorghe Rusnac, Valeriu Cozma, Profesorii universităţii de stat din Moldova, Ch. 2001
- Боголюбов А. Н. Математики. Механики : Библиогр. справ. — Киев: Наук. думка, 1983. — 639 с.