Oğur telläre

Oğur telläre yäki borınğı bolğarlar telläre, r-törendäge törki tellär — törki tellärneñ borınğı törkeme. BEQ 500 yılda oğur telläre urtaq törki tellärneñ törkemennän çamalap çıqqan.

Oğur telläre
Astörkemnär	xäzär tele †, borınğı bolğar tele †, (bäxäsle) hun tele †, törki awar tele †, çuaş tele (bäxäsle)
Tel ğäiläse	Altay telläre (bäxäsle) Oğur telläre

Qayber ğalimnär buyınça Oğur telläre ğailäsenä onoğur, törki awar tele, xäzär, borınğı bolğar häm hun telläre kergännär.

Qäber taşlarında tabılğan borınğı bolğar telendäge yazular küpçelege z-törendäge (tatar tele sıman yäki I stil) bula, läkin tağı r-törendäge (çuaş tele sıman yäki II stil) tabılğan. Şuña kürä borınğı bolğar tele z- (tatarsıman) yäisä r- (rotatsizm, çuaşsıman, oğur) törendäge tel bulğanı älegä bilgesez.

Oğur telläre

• xäzär tele †,
• borınğı bolğar tele †,
• hun tele †,
• törki awar tele †,
• çuaş tele (bäxäsle)

Yazular ürnäkläre

• 
  Pliska tälinkäsendäge bolğar runnarı, Dunay bolğarları.
• 
  Nagyszentmiklós xäzinäsendäge grek älifbasındağı Buyla tälinkäse, Pannoniä awarları.
• 
  Buyla tälinkäse yazuı räseme:BOYHΛA • ZOAΠAN • TEΣH • ΔYΓΕTOIΓH • BOYTAOYΛ • ZΩAΠAN • TAΓPOΓH • HTZIΓH • TAIΣH.
• 
  Kiev Rusenda yazılğan xattağı (en) xäzär telendäge yazu, Orxon älifbası.
• 
  Ğäräp älifbası belän suğılğan "Musa – Allanıñ päyğämbäre" yazulı xäzär täñkäse, Spillings xäzinäse.
• 
  Ğäräp älifbası belän ğäräp häm borınğı bolğar tellärndäge qäber taşı, Qazannıñ Qaban şähärlege.

Sıltamalar

• Н. Н. Поппе. О родственных отношениях чувашского и тюрко-татарских языков. Чебоксары, 1925.
• Гамирзан Давлетшин. Булгарская письменность (Раннебулгарский и домонгольский периоды) 2016 елның 12 август көнендә архивланган.. Журнал Гасырлар Авазы/Эхо веков, Раздел: Из глубины столетий, 2008-1.
• Г.М. Давлетшин. Этапы письменности тюрко-татар(үле сылтама), «Научный Татарстан», 2'2009, стр.132-145.