Мәгърифәтчелек (төшенчә)
Мәгърифәтчелек (рус. Просвеще́ние) — гыйлем һәм мәдәниятне башкаларга тапшыру, халык арасында җәелдерү эшчәнлеге.[1].
| Мәгърифәтчелек | |
| Моңа өлешчә туры килә | мәгърифәтчелек һәм белем[d] |
|---|---|
Мәгърифәтчелек — кешенең үз гаебе аркасында яши торган балигълыкка җитмәгәнлек хәленнән чыгуы. Балигълыкка җитмәгәнлек берәүнең үз башын башкасы ягыннан җитәкләве булмаганда куллана алмавы. Үз гаебе аркасындагысы исә — карарлар ала алмаганлыктан түгел — башка берәүнең җитәкчелеге булмаганда аны куллануга тәвәккәллеге һәм кыюлыгы җитмәгәнлектән. [Гораций'ның] Sapere aude! — үз зиһенеңне кулланырга кыю бул! — мәгърифәтчелекнең шигаре булып чыга.
— Иммануил Кант. «Ответ на вопрос: что такое Просвещение?» алман. «Beantwortung der Frage: Was ist Aufklaerung?» (1784)[2]
Оештырылган мәгърифәтчелек эшчәнлеге мәгариф дип атала.