Иммануе́л Кант (алман. Immanuel Kant [ɪˈmaːnu̯eːl ˈkant]; 22 апрель 1724, Көнигсберг, Пруссия[14] — 12 февраль 1804, шунда ук) — Романтизм һәм Мәгърифәт чоры чикләрендә эшчәнлеген алып барган немец фәлсәфәчесе, алман классик фәлсәфәсенең башлап җибәрүчесе.

алман. Immanuel Kant
Сурәт
Имза
Җенес ир-ат[1][2][3]
Ватандашлык  Пруссия кыйраллыгы[d]
Туу датасы 22 апрель 1724(1724-04-22)[2][4][5][…]
Туу урыны Көнигсберг, Пруссия кыйраллыгы[d][6]
Үлем датасы 12 февраль 1804(1804-02-12)[2][4][7][…] (79 яшь)
Үлем урыны Көнигсберг, Көнчыгыш Пруссия, Пруссия кыйраллыгы[d][6]
Җирләнгән урыны Кёнигсбергский собор[d]
Ата Иоганн Георг Кант[d]
Туган тел алман теле
Язма әсәрләр теле алман теле
Һөнәр төре фәлсәфәче, антрополог, физик, китапханәче, язучы, педагог, университет профессоры, математик, философ права
Эшчәнлек өлкәсе эпистемология, метафизика[d] һәм этика
Эш урыны Көнигсберг университеты[d]
Әлма-матер Көнигсберг университеты[d] һәм Collegium Fridericianum[d]
Аспирант яки докторантлары Антон Фридрих Юстус Тибо[d][8], Маркус Герц[d][9], Иоһанн Фихте[10] һәм Карл Леонгард Рейнгольд[d][11]
Шәкертләр Яков Сигизмунд Бек[d][12], Краус, Кристиан Якоб[d], Иоһанн Фихте һәм Маркус Герц[d][13]
Укытучылары Мартин Кнутцен[d] һәм Johann Gottfried Teske[d]
Сәнгать юнәлеше немецкий идеализм[d] һәм Мәгърифәтчелек
Әгъзалык Пруссия фәннәр академиясе[d] һәм Рәсәй фәннәр әкәдимиясе
Йогынтысын кичергән Дэвид Юм, Джордж Беркли, Христиан фон Вольф[d], Jan-Jak Russo, Фрэнсис Хатчесон[d], Исаак Ньютон, Әфләтүн, Тетенс, Иоганн Николас[d], Мишель де Монтень[d], Рене Декарт, Готфрид Лейбниц, Джон Локк, Николя Мальбранш[d] һәм Бенедикт Спиноза
Эра Философия XVIII века[d]
Нинди вики-проектка керә Проект:Математика[d]
Автор буларак авторлык хокуклары халәте автор хокукларына иялек вакыты тәмам[d]
Commons Creator бите Immanuel Kant
 Иммануил Кант Викиҗыентыкта

Биография үзгәртү

Бай булмаган һөнәрче гаиләсендә туа. Эммануил исемен Изге Эммануил хөрмәтенә бирәләр. Кант «Фридрихс-Коллегиум» дәрәҗәле гимназиясен тәмамлый, аннары Кенигсберг университетына керә. Атасының үлеме сәбәпле ул университетны тәмамлый алмый. Гаиләсен туендырыр өчен укуны ташлаганнан соң ул өй укытучысы булып эшли. Нәкъ шушы дәвердә, ягъни 17471755 елларда ул үзенең әле дә актуальлеген югалтмаган Кояш системасының беренчел томанлыктан килеп чыгуы турындагы космогоник теориясен эшләп чыгара һәм нәшер итә.

1755 елда Кант диссертациясен яклый һәм университетта укытырга рөхсәт бирүче доктор дәрәҗәсен ала. Аның кырык елдан артыкка сузылган укытучылык дәвере башлана.

1770 елда ул Кенигсберг университетында логика һәм метафизика профессоры буларак билгеләнә. 1797 елга кадәр ул фәлсәфә, математика һәм физика белән бәйле төрле дәресләр бирә.

Фәлсәфә үзгәртү

Профессор булы эшләгән чорда ул үзенең фәлсәфәсенең үзәген тәшкил итүче өч төп әсәрен яза:

Бу әсәрләр фәлсәфәдә фундаменталь урын алып торалар һәм авторына XVIII гасырның бөек фикер йөртүчесе абруен казандыралар. Алар фәлсәфәнең алдагы үсешенә зур тәэсир ясыйлар.

Искәрмәләр үзгәртү

  1. Record #82088490 // VIAF[Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
  2. 2,0 2,1 2,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
  3. BeWeB
  4. 4,0 4,1 Брокгауз энциклопедиясе / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  5. Gran Enciclopèdia CatalanaGrup Enciclopèdia, 1968.
  6. 6,0 6,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118559796 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  7. Брокгауз энциклопедиясе / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  8. математика гаиләбелеме — 1997.
  9. математика гаиләбелеме — 1997.
  10. математика гаиләбелеме — 1997.
  11. математика гаиләбелеме — 1997.
  12. Московский областной научно-исследовательский клинический институт имени М. Ф. Владимирского — 1772.
  13. математика гаиләбелеме — 1997.
  14. Бүгенге көндә Калининград, Россия
  15. 15,0 15,1 Зарипов М.М. Фәлсәфә тарихы: студентлар өчен лекцияләр курсы. — Казан: ТҖМДН нәшрияты, 2009. — б. 88.

Чыганаклар үзгәртү

Сылтамалар үзгәртү

Моны да карагыз үзгәртү