Мелист Мовсесян
Мелист Егишевич Мовсесян (әрм. Մելիստ Եղիշի Մովսեսյան; 1929-2010) - совет һәм әрмән физигы, оптика өлкәсендәге галим, физика һәм математика фәннәре докторы, профессор, Әрмәнстан ССР Милли Фәннәр академиясенең корреспондент әгъзасы (1977), Әрмәнстан Милли Фәннәр академиясенең тулы әгъзасы (1996).
| Мелист Мовсесян | |
|---|---|
| Туган телдә исем | әрм. Մելիստ Եղիշի Մովսեսյան |
| Туган | 20 июнь 1929[1] Ереван, Әрмән Совет Социалистик Республикасы, Кавказ арты Социалистик Федератив Совет Республикасы[d], СССР[1] |
| Үлгән | 29 май 2010 (80 яшь) Ереван, Әрмәнстан |
| Ватандашлыгы |  СССР Әрмәнстан |
| Әлма-матер | Ереван дәүләт университеты[d][1] |
| Һөнәре | физик, университет профессоры |
| Эш бирүче | Ереван дәүләт университеты[d][1] һәм Институт физических исследований[d][1] |
| Сәяси фирка | Советлар Берлеге коммунистик фиркасе[1] |
| Гыйльми дәрәҗә: | физика-математика фәннәре докторы[d] |
| Гыйльми исем: | профессор[d] һәм член-корреспондент[d][1] |
Биография үзгәртү
1929 елның 20 июнендә Әрмәнстан ССРның Эриван шәһәрендә туган.
1947 - 1952 елларда Ереван дәүләт университетының физика һәм математика факультетында укыган һәм аны мактау билгесе белән тәмамлаган. 1953 - 1956 елларда әлеге университетның аспирантурасында белемен күтәргән.
1956 елдан Әрмәнстан ССР Милли Фәннәр академиясенең Физик тикшеренүләр институтында фәнни һәм өлкән тикшерүче, 1963 - 1972 - радиация лабораториясе һәм радиация терапиясе проблемасы лабораториясе мөдире, 1972 елдан - оптика бүлеге җитәкчесе буларак хезмәт юлын дәвам иткән.
1968 елдан, фәнни тикшеренүләрдән тыш, ул Ереван дәүләт университетының физика һәм математика факультетында педагогик эш белән шөгыльләнә, укытучы, профессор һәм оптика кафедрасы мөдире булып эшли [2] [3] [4].
Фәнни-педагогик эшчәнлеге һәм фәнгә керткән өлеше үзгәртү
М.Е. Мовсесянаның төп фәнни-педагогик эшчәнлеге радиология һәм физик оптика өлкәсендәге проблемалар белән бәйләнгән. Ул сызыксыз оптика, резонанс өч фотон һәм алкалоид металлларының нурланыш парларында таралу өлкәсендә тирән тикшеренүләр алып барган.
1983 елда ул кандидатлык диссертациясен, 1973 елда физик һәм математика фәннәре докторы дәрәҗәсе буенча "Газлы һәм сыек җирлектә күп фотонлы процессларын тикшерү" темасы буенча докторлык диссертациясен яклады. 1983 елда ул СССРның Югары Аттестация Комиссиясе тарафыннан профессор академик титулына лаек булды. 1977 елда Әрмәнстан ССР Милли Фәннәр академиясенең корреспондент әгъзасы, 1996 елда - Әрмәнстанның Милли Фәннәр Академиясенең тулы әгъзасы итеп сайланды. М.Е. Мовсесян ике йөздән артык фәнни хезмәт, шул исәптән монографияләр авторы [2] [3] [4].
2005 елның 29 маенда Ереванда вафат була.
Төп хезмәтләре үзгәртү
- Газлы һәм сыек җирлектә мультипотон процессларны өйрәнү. - Мәскәү, 1973. - 177 б.
- Франциягә командировка турында отчет. ВИНИТИ - Мәскәү: 1975. - 11 б.
- Калий атомнарының магнит дәрәҗәләренә яктылыкның бүленешен тикшерү / Р.Х. Дрампян, М. Мовсесян. - Аштарак: 1976. - 18 б. (Әрмәнстан Физик тикшеренүләр институты; IFI-76-36)
- Рубидиум парларының җиңел магнитизациясен йомшарту / Мовсесян М., Мовсесян Р., Ханбекян А.М. - Ереван: Әрмәнстан ССР Милли Фәннәр Академиясенең нәшрияты, 1987. (Әрмәнстан ССР Милли Фәннәр Академиясе, Физик Тикшеренүләр Институты; IFI-86-122)
- Мультипотон резонанс процесслары һәм калий парларын магнитлаштыру / Мовсесян М., Мовсесян Р.Е., Ханбекян А.М. - Ереван: Әрмәнстан ССР Милли Фәннәр академиясенең нәшрияты, 1987. - 14 б. (Әрмәнстан ССР Милли Фәннәр академиясе, Физика тикшеренүләре институты тарафыннан әзерләнгән; IFI 87-128).
- Лазер физикасы: Тр. конф., 10-24 окт. 1997, Аштарак, Әрмәнстан / [Редакция советы: М. Э. Мовсесян (алдагы) һәм башкалар]. - [Аштарак]: Гитутюн, 1998. - 153 б [5]
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Армянская советская энциклопедия, том 8
- ↑ 2,0 2,1 Мовсесян, Мелист Егишевич // Национальная академия наук Республики Армения
- ↑ 3,0 3,1 Мовсесян, Мелист Егишевич. Энциклопедия фонда «Хайазг». 2021-10-30 тикшерелгән.
- ↑ 4,0 4,1 Академия наук Армянской ССР: Персональный состав 1943—1983. Ереван, 1984
- ↑ Мовсесян, Мелист Егишеевич // Российская государственная библиотека