Wikipedia

Мая Кулиева

Мая ( Мамаджан ) Кулиева ( туркм. Мая Кулюва ; 1 май 1920, aул Безмеин - 27 апрель 2018, Ашкабад ) - совет төркмән опера җырчысы ( сопрано ), актриса. Төркмәнстан герое (2008). ССРБның Халык артисты ( 1955 ).

Мая Кулиева
Туган 1 май 1920(1920-05-01)
Абаданский этрап[d], Ашкабад, Каспий арты өлкәсе, Төркистан Айрат Сәвит Сатсиялислар Җөмһүрияте, РСФСР[d]
Үлгән 27 апрель 2018(2018-04-27) (97 яшь)
Ашкабад, Төрекмәнстан
Ватандашлыгы  СССР
 Төрекмәнстан
Әлма-матер Мәскәү дәүләт консерваториясе
Һөнәре опера җырчысы, актёр

Биографиясе үзгәртү

Мая Кулиева Безмеин авылында туган (хәзер Ашкабад, Төрекмәнстан ) [1] .

Әти-әнисен иртә югалта. Ул балалар йортында тәрбияләнгән .

1936-1938 елларда хатын-кызлар педагогик мәктәбендә укыган. Аның училище буенча дусты А. Аннакулиева, соңрак СССР халык артисты була.

1937 елның җәендә Ашкабадта узган үзешчән сәнгать смотрында «Гарибым» җыры белән чыгыш ясый, шуннан соң Мәскәү консерваториясенең төркмән бүлегендә укырга тәкъдим ителә, анда 1938-1941 елларда  шулай ук соңрак СССРның халык артистлары булган В.Мөхәтов, А. Кулиев һәм Х. Аллануров укый, .

1941 елдан опера җырчысы, Мәхтүмкүли исемендәге Төркмәнстан опера һәм балет театры солисты (хәзерге вакытта Махтумкули исемендәге Милли музыка һәм драма театры ) (Ашкабад). Мәскәүдәге Зур театр сәхнәсендә күренә.

Мая Кулиева - Европа опера репертуарының беренче төрекмән башкаручысы.

Ул концертларда чыгыш ясый.

Төркмәнстанның беренче президенты С. Ниязов вафатыннан соң, 2006 елда, илдә опера сәнгатен торгыза башлаганнан соң, театрда опера спектакльләре, шул исәптән А. Шапошников һәм Д. Овезовның «Шәсенем һәм Гариб», Ю. Мейтус һәм Д. Овезовның «Ләйлә һәм Мәҗнүн», Ю. Мейтусның "Ләйсән" спектакльләрен куя.

2-4 чакырылыш Төркмәнстан ССР Югары Советы депутаты (1955-1958). Төрекмәнстанның Коммунистлар партиясе Үзәк комитеты әгъзасы (1954-1959)).

Майя Кулиева Ашкабадта 2018 елның 27 апрелендә вафат була[2] . Аны Ашкабат янындагы Чоганлы зиратына жирлиләр [3] .

Гаиләсе үзгәртү

  • Ире - Хожа-Дурди Аннаев ( 1918 - 2000 ), опера җырчысы, Махтумкули исемендәге Төрекмен опера һәм балет театры солисты, Төркмәнстан ССР халык артисты(1964) [4] .
  • Кызы - Мәхим Аннаева ( 1942 елда туган), Төркмәнстан дәүләт университетының рус филологиясе кафедрасы доценты
  • Улы - Батыр Аннаев (1949-2006)
  • Оныгы - Ләйлә Аннаева ( 1976 елда туган), Медицина фәннәре кандидаты, Masterliness косметология клиникасы директоры (Киев, Украина).

Бүләкләре һәм исемнәре үзгәртү

  • Төркмәнстан Герое ( 2008 ) - мөстәкыйль, даими нейтраль дәүләткә һәм аның батыр кешеләренә аеруча зур хезмәт күрсәтүләре, милли мәдәният һәм сәнгать үсешенә зур шәхси өлеше, зур иҗади уңыш, яшь буынны тәрбияләүдә зур эш өчен [5]
  • Ленин ордены
  • Кызыл Байрак Хезмәт ордены
  • Халыклар Дуслыгы ордены (04/30/1980) - совет музыкаль сәнгатен үстерүдәге хезмәтләр өчен [6]
  • Хөрмәт Билгесе ордены
  • "Төркмәнстанның 20 ел бәйсезлеге" медале
  • "Төркмәнстанның бәйсезлегенә 25 еллыгы" медале
  • "Махтумкули Фраги" медале
  • "«Garaşsyz, Baky Bitarap Türkmenistan»" медале
  • СССР халык артисты ( 1955 ) - совет сәнгатен үстерүдә казанышлары өчен һәм Мәскәүдә төрекмән әдәбияты һәм сәнгате декадасы белән бәйле [7]
  • Төрекмәнстан ССРның халыкартисты ССР (1952) [8]
  • Төркмәнстан ССРның атказанган артисты (1943)

Опера партияләры үзгәртү

  • 1941 — «Зохре и Тахир» — А. Шапошникова и В. Мухатова — Зохре и Махым
  • 1964 — «Сона» А. Агаджикова — Сона
  • «Шасенем и Гариб» А. Шапошникова и Д. Овезова — Шасенем
  • «Айна» А. Шапошникова и Д. Овезова — Айна
  • «Юсуп и Ахмет» А. Кулиева и Б. Шехтера
  • «Абадан» Ю. Мейтуса и А. Кулиева — Абадан
  • «Лейли и Меджнун» Ю. Мейтуса и Д. Овезова — Лейли
  • «Роза и соловей» — А. Шапошникова — Гунчаби
  • «Царская невеста» Н. Римского-Корсакова — Марфа
  • «Евгений Онегин» П. Чайковского — Татьяна
  • «Фауст» Ш. Гуно — Маргарита
  • «Мадам Баттерфляй» Дж. Пуччини — Чио-Чио-сан
  • «Кармен» Ж. Бизе — Микаэла
  • «Паяцы» Р. Леонкавалло — Недда

Фильмография үзгәртү

Искәрмәләр үзгәртү

  1. ↑ Туркменистан: золотой век, archived from the original on 2015-02-05, retrieved 2020-08-27 
  2. ↑ Скончалась народная артистка Туркменистана Мая Кулиева, archived from the original on 2020-08-04, retrieved 2020-08-27 
  3. ↑ В Ашхабаде скончалась Народная артистка СССР
  4. ↑ Аннаев Ходжа-Дурды
  5. ↑ Артистке Мае Кулиевой присвоено звание Героя Туркменистана
  6. ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР от 30 апреля 1980 года № 2007—X «О награждении народной артистки СССР Кулиевой М. орденом Дружбы Народов.»
  7. ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР от 28 октября 1955 года «О присвоении почетного звания народного артиста СССР работникам искусств Туркменской ССР»
  8. ↑ Центр изучения Центральной Азии, Кавказа и Урало-Поволжья(үле сылтама)Калып:Недоступная ссылка

Сылтамалар үзгәртү

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Мая_Кулиева&oldid=3438881