Игорь Кызласов
Кызласов Игорь Леонидович (28 август, 1951 ел) — совет һәм рус тарихчысы, археологы. Тарих фәннәре докторы. Россия Фәннәр академиясе Археология институтының Урта гасыр археологиясе бүлегенең төп гыйльми хезмәткәре. Л. Н. Гумилев исемендәге Евразия милли университетының мактаулы профессоры (2007), Октябрнең 40 еллыгы исемендәге Башкорт дәүләт университетының мактаулы докторы (2007), Хакас Республикасының атказанган фән эшлеклесе (2001). «Зур Россия энциклопедиясе» авторларның берсе. Л. Р. Кызласовның улы, И. Л. Кызласованың туганы.
Җенес | ир-ат |
---|---|
Ватандашлык | Россия |
Туу датасы | 28 август 1951 (73 яшь) |
Туу урыны | Мәскәү, СССР |
Туган тел | рус теле |
Һөнәр төре | галим |
Эшчәнлек өлкәсе | тарих |
Эш урыны | Мәскәү дәүләт университеты |
Әлма-матер | МДУ тарих факультеты[d] |
Академик дәрәҗә | тарих фәннәре докторы[d] |
Фәнни җитәкче | Артемий Владимирович Арциховский[d] |
Биографиясе
үзгәртүКызласов Игорь Леонидович 1951 елның 28 августында Мәскәүдә билгеле совет археологы Л. Р. Кызласов гаиләсендә туа. Мәскәү дәүләт университетының Тарих факультетын археология юнәлеше буенча (1974), Россия Фәннәр академиясенең Археология институты аспирантурасын тәмамлый (1977).
1977 елда «Көньяк Себернең аскиз мәдәнияте. Килеп чыгышы һәм үсеше (X—XIV гг.)» темасы буенча кандидатлык диссертациясе яклый. Шул вакыттан алып РФА-ның Археология институтында өлкән лаборант, кече эзләнүче, өлкән, төп тикшеренүче булып эшли. 1990 елда «Евразиядалаларының рун язмалары. Чыганакларны өйрәнү проблемасы» темасына докторлык диссертациясе яклый[1].
Мәктәп елларында ук ике тапкыр археологик экспедициядә була. Соңыннан Россиянең үзәк төбәкләрендә, Хакасия, Тыва, Якутия, Алтай, Украина, Таҗикстан, Болгария һ.б. актив үз аллы экспедиция эшчәнлеге алып бара.
Төп фәнни кызыксынулары: Үзәк Азия һәм Көньяк Себер археологиясе, төрки халыкларының тарихы һәм мәдәнияте, борынгы һәм урта гасырның дөньяга карашы,Евразия далаларының рун язмалары (палеография һәм ташъязма). РФА Археология институтының гыйльми советы, РФА Археология институтының саклану советы әгъзасы.
2007 елдан алып Россия Фәннәр академиясенең Тарих-филология фәннәре бүлеге каршындагы Россия төркиятчеләр комитеты әгъзасы булып тора, «Вестник Академии наук Республики Башкортостан» (Уфа, Башкортстан), «Российская тюркология» (Мәскәү, Россия Фәннәр академиясенең Тел гыйлеме институты) журналларының редколлегиясенә керә.
Кыскача библиографиясе
үзгәртү- Аскизская культура Южной Сибири. X—XIV вв. // САИ. Вып. Е 3-18. М., 1983.
- Древнетюркская руническая письменность Евразии: Опыт палеографического анализа. — М., 1990.
- Sayan-Altay turkcelerinin yeni runik yazisi // Turk Dili Arasirmalari Yilligi. Belleten 1990. Ankara, 1994, s. 85-136 (совместно с Л. Р. Кызласовым).
- Sphere of Applications of the 8-th — 10-th Centuries Steppe-Runic Alphabets // The Archaeology of the Steppes. Methods and Strategies. Napoli, 1994, p. 619—631.
- Горноалтайские рунические надписи на стелах // Археологические и фольклорные источники по истории Алтая. Горно-Алтайск, 1994, с. 81-94, 256
- Картина неба, скрытая землёй // Природа, 1994, № 9, с. 72-75.
- Новый этап развития енисейской письменности (конец XIII — начало XV в.) // Российская археология, 1994, № 1, с. 33-50 (совместно с Л. Р. Кызласовым).
- Раскопки кольцевого городища на р. Ербе в Хакасии // Археологические открытия 1993 года. — М., 1994, с. 172—173.
- Рунические письменности евразийских степей / И. Л. Кызласов ; Рос. акад. наук. Ин-т археологии. — М.: Восточная литература, 1994. — 327 с., [8] л. ил : ил. — Библиогр. в конце гл. — ISBN 5-02-017741-5.
- Древняя письменность саяно-алтайских тюрков : рассказы археолога. — М.: Восточная литература, 1994. — 100 с. : ил. — ISBN 5-02-017838-1.
- The New Stage in the Development of the Eniseian Written Language (End of the Thirteenth to the Beginning of the Fifteenth Centuries) // Anthropology and Archeology of Eurasia. NY, 1995, vol. 33, № 4, p. 73-101 (совместно с Л. Р. Кызласовым).
- Разновидности древнетюркской рунической орфографии // Acta Orientalia. Т.L. Budapest, 1997.
- Гуннский дворец на Енисее: Проблема ранней государственности Южной Сибири — М.: Восточная литература, 2001 (совместно с Л. Р. Кызласовым).
- 280 лет исследования древнетюркской рунической письменности // Древности Алтая. Известия лаборатории археологии. № 8. — Горно-Алтайск, 2002, с. 105—119.
- Средневековая археология степной Евразии: три открытия на пороге нового века // Межкультурный диалог на евразийском пространстве. История народов, государств и международных связей на евразийском пространстве сквозь тысячелетия. Материалы международной научной конференции. — Уфа, 2002, с. 6-8.
- . — ISBN 978-5-02-036344-1.
- Кольцевые городища Хакасии : к истории монументальной архитектуры на Енисее: (храмовая архитектура древности) / И. Л. Кызласов ; Рос. акад. наук, Ин-т археологии РАН. — М.: Таус, 2011. — 62, [1] с. : ил. ; 30 см. — 200 экз. — ISBN 978-5-903011-79-7.
- Алтаистика и археология / И. Л. Кызласов ; Рос. акад. наук, Ин-т археологии, Ин-т тюркологии. — М.: Институт тюркологии РАН, 2011. — 251, [1] с. — Библиогр.: с. 210—240. — 1000 экз. — ISBN 978-5-4245-0001-5 (в пер.)
- Хакасы. Основатели хакасоведения о важнейших вехах истории. К 100-летию возрождения народного имени. — М.-Абакан: Бригантина, 2017. — 116 с.
- Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Юрий Осипов. — М., 2004—2017.
Әдәбият
үзгәртү- Институт археологии сегодня. Сборник научных биографий. М.: ИА РАН, 2000. С. 225—226.
- Милибанд С. Д. Востоковеды России ХХ — начало XXI века. Биобиблиографический словарь. В двух книгах. Кн. I: А-М. М.: Восточная литература РАН, 2008. С. 765—766.
- Руденко К. А. История археологического изучения Волжской Булгарии (Х — начало XIII в.). Казань: Школа, 2014. С. 541—549, 688, 689 (768 с.)
- Тугужекова В. Н. Кызласов Игорь Леонидович // Энциклопедия Республики Хакасия — Абакан, 2007. — С. 335.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Тугужекова В. Н. Кызласов Игорь Леонидович // Энциклопедия Республики Хакасия — Абакан, 2007. — С. 335.
Сылтамалар
үзгәртү- Кызласов Игорь Леонидович // Сайт ИА РАН
- «Человек обращается к высшему…» // Абаканский городской портал