Джондо Джапаридзе
Джондо Иванович Джапаридзе (гөрҗ. ჯონდო ივანეს ძე ჯაფარიძე; 1932-2008) - Физика һәм электрохимия өлкәсендә совет һәм грузин галиме, химия фәннәре докторы, профессор, Грузия ССР Милли Фәннәр академиясенең корреспондент әгъзасы (1960), Грузия Милли Фәннәр Академиясе академигы (2001). Грузия Милли Фәннәр Академиясенең органик булмаган химия һәм электрохимия институты директоры (1995-2006). Грузия Фәннәр академиясенең П. Меликишвили премиясе лауреаты (2001).
| Джондо Джапаридзе | |
|---|---|
| Туган | 24 октябрь 1932 |
| Үлгән | 12 июль 2008 (75 яшь) |
Биография
үзгәртү1932 елның 22 декабрендә Тифлистә туган.
1952 - 1957 елларда В.И.Ленин исемендәге Грузия дәүләт политехник институтының химия факультетында укый һәм аны мактау билгесе белән тәмамлый. 1963 елда ул СССР Милли Фәннәр академиясенең Электрохимия институтында А.Н.Фрумкин җитәкчелеге астында аспирантурада белемен күтәрә. 1978 елда Мәскәү дәүләт университетының докторантура бүлеген тәмамлый.
1958 елдан башлап, Грузия ССР Милли Фәннәр Академиясенең Р.И.Агладзе исемендәге Органик булмаган химия һәм электрохимия институтында түбәндәге вазифаларны били: инженер-конструктор, кече һәм олы фәнни хезмәткәр, электрохимик процесслар кинетикасының фәнни төркемен оештыручы, 1971 елдан - электрохимик кинетика лабораториясе җитәкчесе, шул ук вакытта 1981 - 1995 елларда - әлеге институтта директор урынбасары һәм 1995 - 2006 елларда - әлеге институтның директоры.
1975 елдан 1990 елга кадәр, фәнни эш белән беррәттән, ул Грузия дәүләт политехник институтында педагогик эш белән шөгыльләнә, 1982 елдан - профессор, оештыручы һәм физик химия кафедрасының беренче мөдире була. Үзенең төп эшчәнлегеннән тыш, ул Италия һәм Сербия университетларында электрохимия буенча лекцияләр дә укый [1] [2] [3].
Фәнни-педагогик эшчәнлеге һәм фәнгә керткән өлеше
үзгәртүД.И.Джапаридзеның төп фәнни-педагогик эшчәнлеге химия, физик һәм электрохимия өлкәсендәге проблемалар белән бәйле. Шулай ук, ул теоретик электрохимия өлкәсендә төп тикшеренүләр һәм ике катлам электр өслегендәге процесс кинетикасын өйрәнү белән шөгыльләнгән. Д.И. Джапаридзе җитәкчелеге астында һәм шәхсән аның турыдан-туры катнашында органик булмаган һәм органик кисәкчәләрнең электрохимик кинетикасы законнарын һәм протон эреткечләрдә интерфейс структурасы булдырылды. Ул Мәскәү, Стокгольм, Оксфорд, Прага, Венеция һәм Киотода узган халыкара конгрессларда һәм электрохимия конференцияләрендә актив катнаша, чыгышлар ясый [1] [2] [3].
Д.И. Джапаридзе - электрохимиядә һәм органик булмаган материаллар технологиясендә фәнни дәрәҗәләр бирү Советы Рәисе һәм Грузия ССР Милли Фәннәр Академиясенең электрохимиясе координация советы председателе, Грузия Техник Фәннәр Советы әгъзасы. Шулай ук, ул Халыкара Фәннәр Академиясе Ассоциациясенең химия физикасы буенча фәнни дәрәҗәләр бирү әгъзасы, "Электрохимия" һәм "Грузия Фәннәр Академиясе Хәбәрләре" фәнни журналларының редакция советы әгъзасы булып тора.
1964 елда ул "Реакция компонентларының адсорбция вакытында кайбер электрохимик системаларны тикшерү" темасына кандидатлык диссертациясе, 1978 елда химия фәннәре докторы дәрәҗәсе өчен "Ике атомлы спиртларда электрод процесслары" дигән темага докторлык диссертациясен яклады. 1982 елда СССРның Югары аттестация комиссиясе тарафыннан профессор исеменә лаек булды. 1988 елда ул Грузия ССР Милли Фәннәр академиясенең корреспондент әгъзасы, ә 2001 елда Грузия Милли Фәннәр Академиясенең тулы әгъзасы итеп сайланды. Д.И. Джапаридзе ике йөздән артык фәнни эш, шул исәптән егерме монография авторы. Егермедән артык уйлап табу, алты докторант һәм егерме кандидатлык диссертациясе аның күзәтүе астында якланган [1] [2] [3].
Төп хезмәтләре
үзгәртү- Реакция компонентларының адсорбция вакытында кайбер электрохимик системаларны тикшерү / Д.И. Джапаридзе. - Мәскәү, 1963. - 122 б.
- Ике атомлы спиртларда электрод процесслары. - Тбилиси, 1977. - 324 б [4]
Бүләкләре һәм премияләре
үзгәртү- Мактау ордены (2003)
- Грузия Фәннәр академиясенең П. Меликишвили исемендәге премия (2001 - "Электрохимик системаларның электромагнит нурлары буенча эш циклы өчен")
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 1,2 Академики АН Грузии // Национальная академия наук Грузии(груз.)(ингл.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Академик Джондо Иванович Джапаридзе
- ↑ 3,0 3,1 3,2 АКАДЕМИК АН ГРУЗИИ ДЖ. И. ДЖАПАРИДЗЕ (1933-2008) 2021 елның 6 ноябрь көнендә архивланган. / ЭЛЕКТРОХИМИЯ // 2008, том 44, № 7, с. 940-941
- ↑ Джапаридзе, Джондо Иванович // Российская государственная библиотека
Әдәбият
үзгәртү- Дөньяның күренекле химиклары: Биог. белешмә / В. А. Волков, Э. В. Вонский, Г. И. Кузнецова; Ред. В.И. Кузнецова. - М.: Югары мәктәп, 1991. - 655 б. - ISBN 5-06-001568-8