Гайнулла Шәйхиев

Гайнулла Фәрит улы Шәйхиев (17.12.1936-22.01.2003, Казан) – совет һәм Россия физика галиме, ультратавыш физикасы өлкәсендә белгеч. Сөйләм авазлары мәгънәсе теориясе өлкәсендә тикшеренүләр алып бара, дистәләрчә китап авторы.

Гайнулла Шәйхиев
Туган	17 декабрь 1936(1936-12-17)
Үлгән	22 гыйнвар 2003(2003-01-22) (66 яшь) Казан, Россия
Ватандашлыгы	СССР  Россия
Һөнәре	физик
Эш бирүче	А.Н. Туполев исемендәге Казан илкүләм тикшеренү техник университеты

Тәрҗемәи хәле

Хезмәт юлы Казан авиация институтының ультратавыш лабораториясендә кулланма тикшеренүләр кафедрасында укыту белән бәйле. Өйләнгән, Айрат исемле улы бар.

Пенсиягә чыгу еллары Үзгәртеп кору һәм Татарстанда татар телен чын эш теле һәм дәүләт теле итү башланган чорга туры килә. Татарча белмәгән дус-ишләренә ярдәм итү максатыннан, физика гыйлеме нигезендә кешеләрнең сөйләмендә очраган сүзләр һәм авазларны анализлауга алына. [Тел белеме|тел белгечләре]] элек-электән көрәшкән проблема өстендә эшли һәм төгәл фәннәр методологиясе ярдәмендә ачышлар ясый башлый.

Библиография

Газета мәкаләләре

• Гайн-улла бине Фәрид. Авазларның мәгънәсе ни сөйли? (тат.), Zaman-Татарстан (1994-03-25), бит  2. 12 август 2022 тикшерелде.

• Гайн-улла бине Фәрид. Һәр санда — мәгънә һәм вәгазь (тат.), Zaman-Татарстан (1995-08-4), бит  4. 12 август 2022 тикшерелде.

Журнал мәкаләләре

• Гайнулла Шәйхиев (1994). «Авазларның мәгънәсе ни сөйли?». Мәгариф 10 (704): 31-34. Проверено 2022-08-12.
• Гайнулла бине Фәрид (1997). «Мәгънәсе саннар». Мирас 2 (63): 51-53. Проверено 2022-08-12.

Китаплары

• Врожденное многоязычие каждого. Казань: Форт Диалог, 1997, 16 с.
• Неизвестная эволюция вокруг, среди и в нас. Казань : Форт Диалог, 1997 .
• Тайна звуков речи, слов и мышление. Казань, 1997г.
• Смыслы звуков речи и Единый алфавит языков. — Казань: РИЦ «Школа», 1999. — 76 с.
• Сразу учить все языки? Или рассказ инопланетянина. Казань. 2000.
• Язык разума. Мы думаем и по- татарски, и по-русски, и по-английски... Казань: 2000г.
• һ.б.

Чыганаклар

• Гайнулла Шәйхиевның "Металингвистика өлкәсендәге хезмәтләре"
• Остров, устремлённый в будущее. Рафаэль МИРГАЗИЗОВ, Газета Республика Татарстан. № 87-88 (24384), 3.05.2001 2021 елның 22 гыйнвар көнендә архивланган.
• Валиуллина, Алсу. Скажи, как тебя зовут, и я скажу, кто ты (рус.), Аргументы и факты в Татарстане / Татар-информ (1997-03-04), бит  2 (номер 10'97). 12 август 2022 тикшерелде. «Вы никогда не задавались вопросом, почему стол называется "столом", солнце - "солнцем", а счастье - "счастьем"? Что кроется за определенным набором звуков, именуемым "слово"? Ответить на эти вопросы вам сможет казанский учёный, физик по профессии и лингвист по призванию, Гайнулла бине Фарид ШАЙХИЕВ.»

• Кувшинова, Ольга. Тайна мира — в звуках слова (рус.), Казанские ведомости (1997-08-29), бит  5, №163/164 (1519/1520). 12 август 2022 тикшерелде. «"Врождённое многоязычие каждого" — так назывался доклад, с которым выступил на международном симпозиуме "Феномены природы. Экология человека", состоявшемся весной в Казани, Гайнулла Шайхиев. Учёный утверждает: смысл звуков, составляющих все языки мира, одинаков.»

• Масуд-Гали Хаким. Казанец подошёл к разгадке тайны слова (рус.), Жизнь-Казань (2003-03-12), бит  2, №11 (82). 12 август 2022 тикшерелде. «Недавно мы простились с ним навсегда. Перед смертью казанский учёный Гайнулла Шайхиев сделал сенсационное открытие. "Бомба" должна была разорваться нынешней весной в Гумбольдтском университете.»