Габбәс I

Габбәс I (фар. شاه عَباس بُزُرگ; әзери. I Abbas Səfəvi, (27 гыйнвар 1571(15710127), Һәрат — 19 гыйнвар 1629, Казвин) — Иран шаһы (1587-1629), гаскәрбашы. Сәфәвиләр династиясеннән. Габбәс I үз хакимлекнең беренче елларныда ук дәүләттәге эчке таркаулыкка чик куеп, үзәкләшкән дәүләт төзүгә керешкән; мөнтәзәм гаскәр төзеп, Әзербайҗан һәм Хөрәсән (1598), Бәхрәйн (1602), Кандаһар (1621), Хөрмүз утравын (1622) һәм Гыйракны (1623) үзенә буйсындырган. Габбәс I дәверендә Сәфәвиләр дәүләте башкаласы Казвиннан Исфаханга күчерелгән (1598), яңа шәһәрләр, юллар, күперләр, кәрвансарайлар, кирмәннәр төзелгән, күпләп каналлар салынган. Габбәс I Бохара ханлыгы, Рәсәй, Англия, Аустрия, Испания, Нидерланд һәм башка дәүләтләр белән сәүдә һәм сәяси мөнәсәбәтләр урнаштырган. Габбәс I дәверендә Иран көчле үзәкләшкән дәүләткә әйләнгән. Иранда аны «бөек» дип ихтирам итәләр.

Габбәс I
Туган телдә исем	фар. شاه عباس بزرگ‎
Туган	27 гыйнвар 1571 Һәрат
Үлгән	19 гыйнвар 1629(1629-01-19) (57 яшь) Бехшехр[d], Мазандаран, Иран
Күмү урыны	Imamzadeh Habib ibn Musa (Kashan)[d]
Ватандашлыгы	Сефевидское государство[d]
Һөнәре	сәясәтче, монарх, Губернатор, гаскәрбашы, дәүләт башлыгы, шах
Җефет	Q100257858?, Yakhan Begum[d] һәм Princess Marta of Kakheti[d]
Өйдәш	Tamar Amilakhori[d]
Балалар	Мухаммад Бакер Мирза[d], Soltan Mohammad Mirza[d], Zubaidah Begum[d] һәм Imam Qoli Mirza[d]
Ата-ана	Мухаммад Худабенде[d] (әти) Махди Улья[d] (әни)
Кардәшләр	Хамза-Мирза[d], Abu Talib Mirza[d] һәм Q126947373?
Катнашкан сугышлар/алышлар	Турецко-персидская война[d], Португало-персидская война[d], Походы шаха Аббаса в Картли и Кахетию[d], Турецко-персидская война[d], Могольско-сефевидская война (1622-1623)[d], Safavid capture of Mesopotamia[d] һәм Турецко-персидская война[d]
Габбәс I Викиҗыентыкта