Василий Иванович Анучин (1875 елның 2 (14) апреле, Красноярск өязе, Енисей губернасы, Россия империясе1941 елның 4 ноябре, Сәмәрканд, Үзбәкстан ССР, ССРБ) — этнограф, прозаик, публицист, Казан университеты профессоры.

Василий Анучин
Туган 2 (14) апрель 1875[1]
Үлгән 4 ноябрь 1941(1941-11-04) (66 яшь)
Сәмәрканд, СССР
Ватандашлыгы Россия империясе
 СССР
Әлма-матер Питырбур археология институты[d]
Һөнәре китапханәче

Тормыш юлы үзгәртү

Василий Анучин 1875 елда Енисей губернасы Базаиха авылында алтын һөнәрчеләр гаиләсендә туа. 1886 елда чиркәү-приход мәктәбен, 1891 елда Красноярск рухани училищесын тәмамлый, Томск рухани семинариясенә керә, ләкин 1896 елда үз үтенече буенча куыла.

1897 елда Санкт-Петербургка күчеп килә, анда Санкт-Петербургта археология институтын тәмамлап, Фәннәр академиясе антропология музеенда эшли. Себер халыкларын өйрәнү белән шөгыльләнә. 1905—1909 елларда Енисей кетларына экспедицияләрдә катнаша.

1917 елда Февраль инкыйлабыннан соң Томскта Иҗтимагый тәртип һәм куркынычсызлык буенча вакытлыча комитет рәисе урынбасары була. Октябрь инкыйлабыннан соң бу сәяси эшчәнлек өчен аны 17 тапкыр кулга алалар һәм ике тапкыр үлем җәзасына хөкем итәләр. 1922 елның сентябрендә Контрреволюция һәм саботажга каршы көрәш буенча Бөтенроссия гадәттән тыш комиссиясе тарафыннан кулга алына һәм Себерне Россиядән бүлүгә әзерләүдә гаепләнә, аннары Казанга университетта фәнни эш алып бару рөхсәте белән җибәрелә.

Казанда Василий Анучин фәнни йөкләмәләр буенча секретарь булып хезмәт итә, даими рәвештә Берләшкән дәүләт сәяси идарәсе күзәтчелегендә булган. 1924 елның декабрендә укыту хокукыннан мәхрүм ителә һәм Тверь губерниясенең Весьегонск шәһәренә җибәрелә, шулай ук 1926 елга кадәр студентлар шәһәрләрендә яшәү тыела.

1925 елда Тверьга барганда Мәскәүдә Феликс Дзержинский белән очраша, нәтиҗәдә, җибәрүне гамәлдән чыгаралар һәм Василий Анучин Казан университетына профессор итеп билгеләнә.

1929 елда Сәмәркандка күчеп килә һәм вафатына кадәр эшли.

Искәрмәләр үзгәртү

Әдәбият үзгәртү

  • Тенишева Е. А. АНУ́ЧИН Онучин Василий Иванович // Русские писатели, 1800—1917 : Биографический словарь / гл. ред. П. А. Николаев. — М. : Сов. энциклопедия, 1989. — Т. 1 : А—Г. — С. 95—96. — 672 с. — (Сер. биогр. словарей: Русские писатели. 11—20 вв.). — 100 000 экз. — ISBN 5-85270-011-8.