Arkaş Bagay

(Аркаш Багай битеннән юнәлтелде)

Arkaş Bagay (udm. Аркаш Багай; çın iseme häm familiäse — Arkadiy Nikolay ulı Klabukov (udm. Аркадий Николаевич Клабуков); 1904 yılnıñ 17 martı, Räsäy imperiäse, Vätke gubernası, Vodzimonye1984 yılnıñ 24 iyüne) — udmurt sovet prozaigı, şağire, tärcemäçese, dramaturgı, häm folklorçısı. 1939 yıldan SSRB yazuçılar berlege äğzası.

Arkaş Bagay
udm. Аркаш Багай
Tuu datası

17 mart 1904

Tuu urını

Räsäy imperiäse, Vätke gubernası, Vodzimonye

Ülem datası

24 iyün 1984 (80 yäş)

Eşçänlek töre

balalar yazuçısı, yazuçı, şağir, tärcemäçe, folklorçı, dramaturg

Janr

proza, şiğriät

Äsärlär tele

udmurt tele, urıs tele

Büläklär

«Хөрмәт Билгесе» ордены
Udmurt ASSR Yuğarı Sovetı Prezidiumınıñ maqtaw gramotası

Biografiäse

үзгәртү

Krestyan ğailäsennän. İjaw pedagogiä texnikumın tämamlağannan soñ uqıtuçı bulğan, udmurt awıllarında gramotasızlıq belän köräşkän. 1926 yılda M. V. Lomonosov isemendäge Mäskäw däwlät universitetına uqırğa kergän. Universitetnı tämamlağannan soñ 1930 yılda İjawğa qaytqan, Udmurtiä kitap näşriätında, ä annarı Udmurtiä fänni-tikşerenü institutında eşlägän. 1939 yılda SSRB yazuçılar berlegenä qabul itelgän.

Almaniä-Sovet suğışında qatnaşuçı[1].

Suğıştan soñ UdFTİda eşlägän, ädäbi eşçänlek belän şöğellängän. 1954—1958 yıllarda «Molot» jurnalı redaksiäseneñ cawaplı sekretare, SSRB yazuçılar berlegeneñ Udmurtiä bülege qarşındağı ädäbi konsultant bulğan.

1923 yılda «Гудыри» gäzitendä debüt yasağan. Üz äsärlären tuğan telendä bastırğan. Berençe kitabı, «Тараканъёс» (Tarakannar, 1926), Arkaş Bagay psevdonimı astında çıqqan. Yazuçı bu psevdonimnan 1950 yıllar axırında ğına baş tartqan.

Arkaş Bagay — tanılğan udmurt balalar yazuçısı. Arkaşnıñ qayber äsärläre xrestomatiäle bulğan.

Udmurt telenä urıs häm çit il yazuçılar-klassikların tärcemä itü belän şöğellängän: A. Puşkin, M. Lermontov, N. Nekrasov[az], T. Şevçenko, A. Barto, S. Marşak[kk], S. Mixalkov[kk], K. Çukovskiy[cv], B. Jitkov[fi], D. Defo häm başqalar.

Saylanğan äsärläre

үзгәртү
  • «Перепеч» (1927)
  • «Липет йылын» (xikäyälär cıyıntığı, 1928)
  • «Коммунист сярысь баллада» (şiğirlär)
  • «Мыно комсомолецъёс» (şiğirlär)
  • «Укмысо кут» (şiğirlär)
  • «Можай тыпы» (povest’)
  • «Палбам» (povest’)
  • «Тютю Макси» (poema, 1936)
  • «Тынад пичи эшед» (xikäyälär cıyıntığı, 1955)
  • «Уляш» (ber aktlı pyesa).

İskärmälär

үзгәртү
  1. Клабуков Аркадий Николаевич (1904–1984) (2019-02-10). әлеге чыганактан 2019-02-10 архивланды. 2024-02-16 тикшерелгән.
  • Багай // Литературная энциклопедия : в 11 т. : т. 1 / Отв. ред. Фриче В. М. ; Отв. секретарь Бескин О. М. — М. : Изд-во Ком. Акад., 1930. — Стб. 713. — 768 стб. : ил.

Sıltamalar

үзгәртү