Антон Иванович Геращенко (1937 елның 2 мае2012 елның 7 декабре) — рус совет язучысы, прозаик һәм журналист. ССРБ Язучылар берлеге әгъзасы, аннары Россия Язучылар берлеге әгъзасы.

Антон Геращенко
Туган 2 май 1937(1937-05-02)
Ташкәнт, Үзбәкстан ССР, СССР
Үлгән 7 декабрь 2012(2012-12-07) (75 яшь)
Ватандашлыгы  СССР
 Россия
Әлма-матер А. М. Горький ис. Әдәбият институты
Һөнәре язучы, балалар язучысы, журналист
Сәяси фирка Советлар Берлеге коммунистик фиркасе

Тормыш юлы үзгәртү

Антон Геращенко 1937 елның 2 маенда Ташкәнтта хәрби гаиләдә туган[1][2].

Әтисе Антон Геращенко, Кызыл Армиянең кадрлар офицеры, 1944 елның февралендә Бөек Ватан сугышы фронтында Керчен ярымутравын азат иткәндә һәлак була. Сугыштан соң, 1948 елда әнисе балалары белән бергә Кубаньга китә. Анда гаилә Каневская станицасында урнашкан. Антонның әнисе хезмәт инвалиды була.

1951 елда әнисе вафат була, булачак язучы ятим кала[3]. Аны абыйсы белән бергә Кропоткин янында урнашкан һәлак булган офицерларның балалары өчен балалар йортына урнаштыралар. Монда ул җиде сыйныфны тәмамлый, аннары Краснодар краеның Гулькевич районында колхозның хезмәт тәрбияләнүчесе була. Аннан аны Новочеркасск шәһәренең фабрика-завод укыту мәктәбенә укырга җибәрәләр. Аны «төзүче-отделочник» белгечлеге буенча тәмамлап, Геращенко Ростов-на-Донуда, Грузиядә, Волгодонскта, Новосибирскта эшли, шул үк вакытта эшче яшьләр мәктәбен тәмамлап, тулы урта белем ала.

Аннары аны Совет Армиясе сафларына чакыралар һәм ул анда чын хезмәт уза. Демобилизациядән соң «Ростсельмаш» заводында төзүче була. Шул вакытта ук үзенең беренче хикәяләрен һәм очеркларын яза башлый.

1962 елда А. М. Горький исемендәге Әдәбият институтына читтән торып укырга керә һәм Төньяк Кавказ гражданнар авиациясе идарәсенең «Воздушный путь» газетасына журналистлык эшенә күчә.

1963 елда СБКФ сафына керә.

1968 елда Әдәбият институтын тәмамлап, Геращенко 1982 елга кадәр «Дон» журналында әдәби хезмәткәр булып эшли.

Геращенко озак вакытлар үз әсәрләре белән матбугатка чыга алмый, әмма аны Донның танылган язучысы Анатолий Калинин яклый, ул Геращенконың «Литературная Россия» бастырылган «Стачек урамы» хикәясенә кереш сүз яза. Аннан соң шул ук газетада Геращенконың башка хикәяләре, шул исәптән «Своды» һәм «Пеләш курган» басыла.

Аннары «Үлән яшел» (1971, яшь эшчеләр турында), «Шәхси бәхет» (1972, яшь эшчеләр турында, аерым басмада — «Мавыгучанлык»), «Кырый турында баллада» (1975), «Завязь» (1977, авылның заманча яшьләре турында) повестьлары басыла.

1976 елда Геращенконы ССРБ Язучылар берлегенә кабул итәләр.

Балалар өчен дә яза. 1975 елда Кубаньда Ватандашлар сугышы турында «Бомбар-I» фантастик-маҗаралы повесте, ә 1985 елда «Өйгә таба озын юл» исемле «гадәти булмаган сәяхәт турында» повесте чыга.

Алты ел, 1975 елдан 1981 елга кадәр Геращенко Атоммаш төзүчеләре турында «Ярь» романы өстендә эшли[2], әсәрдә җитештерү һәм әхлакый мәсьәләләрне куя. 1981 елда роман Мәскәүнең «Современник» нәшриятында чыга.

Шулай ук Виктор Астафьев, Валентин Овечкин, Иван Зубенко, Николай Смирнов, Григорий Гасенко, Руслан Тотров һ.б. әсәрләре турында әдәби-тәнкыйть мәкаләләре яза.

Советлар Союзы таркалганнан соң һәм ССРБ Язучылар Берлегенең Россия Язучылар берлеге һәм Россия Язучылары берлегенә аерылганнан соң, Геращенко беренчесенә керә.

1990 һәм 2000 елларда Геращенко «Ростов-папа» автобиографик романын яза һәм чыгара[4], анда 1960—1990 елларда Ростов-на-Дону тормышын сурәтли һәм күп кенә Дон язучылары, шул исәптән миллионер Георгий Махоркин, шулай ук номенклатура вәкилләре һәм бертуган Толстопятовлар бандасы әгъзалары образларын иҗат итә.

2012 елның 7 декабрендә вафат була.

Китаплары үзгәртү

  • Трава зеленая: Рассказы. — Ростов-на-Дону: Кн. изд-во, 1971. — 108 с. — 30 000 экз.
  • Одержимость: Очерки. — Ростов-на-Дону: Кн. изд-во, 1972. — 103 с. — 15 000 экз.
  • Бомбар-I. — Ростов-на-Дону: Кн. изд-во, 1975. — 117 с. — 30 000 экз.
  • Яблоневый цвет: Повесть. — Ростов-на-Дону: Кн. изд-во, 1978. — 144 с. — 30 000 экз.
  • Ярь: Роман. — Ростов-на-Дону: Кн. изд-во, 1979. — 368 с. — 30 000 экз.
  • Ярь: Роман. — Ростов-на-Дону: Кн. изд-во, 1982. — Т. Кн. 2. — 207 с. — 30 000 экз.
  • Ярь: Роман. — Ростов-на-Дону: Кн. изд-во, 1984. — Т. [Кн. 1, 2]. — 464 с. — 30 000 экз.
  • Ярь: Роман и повесть [Завязь]. — М.: Современник, 1981. — 400 с. — (Новинки «Современника»). — 75 000 экз.
  • Личное счастье: Повести и рассказы. — Ростов-на-Дону: Кн. изд-во, 1986. — 285 с. — 30 000 экз.
  • Горицвет: Роман / [Худож. В. И. Костров]. — Ростов-на-Дону: Кн. изд-во, 1988. — 285 с. — 30 000 экз.
  • Расколдованный круг: Роман. — Ростов-на-Дону: Кн. изд-во, 1990. — 206 с.
  • Ростов-папа: Роман-хроника о временах застоя, перестройки и смуты. — Ростов-на-Дону: ГинГо: NB, 2002. — 301 с. — ISBN 5-88816-129-5.

Әдәбият үзгәртү

  • Писатели Дона: Биобиблиогр. указ / [О. И. Кузина и др.]. — изд. 2-е, испр. и доп. — Ростов н/Д.: Кн. изд-во, 1986. — С. 85—88. — 416 с. — 20 000 экз.
  • Вельяминов В. Техническое озорство донского писателя [О А. И. Геращенко и его творчестве] // Молот. — 3 апреля 2001.

Искәрмәләр үзгәртү

  1. С днём рождения! // Донской писатель. — № 4. — С. 8. Архивировано из первоисточника 5 ноябрь 2014.
  2. 2,0 2,1 Писатели Дона: Биобиблиогр. указ / [О. И. Кузина и др.]. — изд. 2-е, испр. и доп. — Ростов н/Д.: Кн. изд-во, 1986. — 416 с. — 20 000 экз.
  3. Моя жизнь, или как я жил и стремился быть писателем. әлеге чыганактан 2017-09-17 архивланды. 2022-05-26 тикшерелгән.
  4. Назарчук П. Так жили поэты… // Город N. — № 02 (508).

Сылтамалар үзгәртү