Анна Неркаги
Áнна Пáвел кызы Нéркаги (15 февраль 1952, Урал буе районы, Ямал-Ненец автономияле округы, Төмән өлкәсе)[1] — Россия ненец язучысы.
| Анна Неркаги | |
|---|---|
 Анна Неркаги | |
| Тугач бирелгән исеме: | Áнна Пáвел кызы Нéркаги |
| Туу датасы: | 15 февраль 1952 (72 яшь) |
| Туу урыны: | Урал буе районы, Ямал-Ненец автономияле округы, Төмән өлкәсе |
| Милләт: | ненец |
| Ватандашлык: |  ССРБ→ Русия |
| Эшчәнлек төре: | шагыйрә |
| Иҗат итү теле: | рус теле |
| Дебют: | 1975 «Анико из рода Ного» («Ного ыруыннан Анико») |
| Премияләр: | Н.М. Чукмалдин исемендәге әдәби премия лауреаты (1996). «Краеведение» номинациясендә ЯНАО губернаторы әдәби премиясе лауреаты (2014). Урал федераль округының Әдәбият премиясе лауреаты (2015) |
Тәрҗемәи хәле үзгәртү
1952[2] (Кайбер чыганакларда — 1951)[1][3] елның 15 февралендә чумда, Поляр Урал тауларында туган.
1970 елда Приураль районының Аксар бистәсендә урта мәктәп-интернатны тәмамлый, Төмән индустриаль институтына геология-разведка факультетына укырга кергән. Сәламәт торышына карап, нибары ике курсны гына тәмамлаган. 1975 елдан 1976 елга кадәр Төмән өлкә мәдәният идарәсендә методист булып эшли, тундра кешеләре, Заполярье кешеләре һәм эшләре турында повесть яза.
1977 елда «Яшь гвардия» аның беренче «Анико из рода Ного» («Ного ыруыннан Анико») повестен чыгара (башлыкларның ял итүе 1975 елда «Самотлор» альманахында басылып чыга), аннары «Урал» журналы «Илир» повестен бастырып чыгара. Ике повесть соңрак "Современник" нәшриятында чыга.[3]
Язучының чираттагы әсәре — "Ак ягель" повесте — шактый тәнәфестән соң (1995), башта кыскартылган вариантта ("Под сенью Нохар-Юха"), ә аннары тулысынча (1996) барлыкка килде. Бүгенгә соңгы Неркаги әсәре — «Молчащий» ("Дәшми торган",1996) повесте.
2014 елда "Ак ягель" повесте экранлаштырылган. Соңгы елларда Анна Неркаги иҗат форматын алыштырды — үз әсәрләрен ул кәгазьдә түгел, ә ташларда яза. Язучы Лаборовай факториясендә Урал буе Ямал районында — Ненец автоном округы факториясендә яши. Биредә аның карамагында тулы бер комплекс урнашкан, аңа фермер хуҗалыгы, интернат-мәктәбе һәм Архистратиг Михаил хөрмәтенә православие гыйбадәтханәсе керә.[4]
Бүләкләр[5] үзгәртү
- 1996 елда — Н.М. Чукмалдин исемендәге әдәби премия лауреаты.
- 2014 елда — «Краеведение» номинациясендә ЯНАО губернаторы әдәби премиясе лауреаты.
- 2015 елның мартында "Молчащий" повесте өчен "Проза" номинациясендә Урал федераль округының Әдәбият премиясе лауреаты булды.
- 2015 елда Анна Павловна Неркаги Урал федераль университеты тарафыннан "проза мифологизмы һәм кече төньяк халкының мәдәни үзенчәлеген көчле саклау" өчен әдәбият буенча Нобель премиясен алуга номинацияләнгән.
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 Анна НЕРКАГИ 2020 елның 21 февраль көнендә архивланган.//Ямал турында электрон китапханә(рус.)
- ↑ Неркаги Анна Павловна 2019 елның 6 сентябрь көнендә архивланган.//Аппарат Губернатора Ямало-Ненецкого автономного округа(рус.)
- ↑ 3,0 3,1 Анна Неркаги//Readly.ru(рус.)
- ↑ Анна Неркаги 2020 елның 30 апрель көнендә архивланган.//Arctic megapedia(рус.)
- ↑ Наталия Цымбалистенко.Кассандра — проклятие или божественное предопределение Анны Павловны Неркаги 2020 елның 28 сентябрь көнендә архивланган.//Школа Анны Неркаги(рус.)