Хәрәзем төрки теле
Хәрәзем төрки теле (Алтын Урда төрки, огыз-кыпчак теле, кыпчак-огыз теле) - көньяк-көнчыгыш төрки телләр төркеменә караган урта гасыр төрки әдәби тел.
| Хәрәзем төрки теле | |
| Үзисем: |
ترکی |
|---|---|
| Илләр: |
Алтын Урда, Себер ханлыгы, Казан ханлыгы, Кырым ханлыгы, Әстерхан ханлыгы |
| Классификация | |
| Төркем: | |
| Язу: | |
| Тел кодлары | |
| ISO 639-1: |
— |
| ISO 639-2: |
— |
| ISO 639-3: | |
XII гасырда Хәрәземдә килеп чыккан тел, Аму-Дәрья елгасы буенда огызлар, ә Сыр-Дәрья буенда кыпчаклар торганга күрә бу тел огыз һәм кыпчак сөйләмнәренә хас булган. Хәрәзем Алтын Урдада кергәннән соң, хәрәзем теле Алтын Урданың рәсми төрки сөйләмнәренең берсе була, Идел буенда, Себердә, Кырымда, Кавказда кулланылган.
XV - XVII гасырда хәрәзем һәм кыпчак телләре нигезендә Иске татар теленең әдәби формасы формалашкан.
Заманча татар теле белән кайбер аермалар бар, мисал өчен: татарча - күзләрегез, хәрәземчә - көзләреңез һ.б.
Хәзерге халәте: юкка чыккан тел.