İsmäğil Gasprinski

(İsmäğil Gaspıralı битеннән юнәлтелде)

Бу мәкаләнең кирилл әлифбасындагы игезәге бар.

İsmäğil Gasprinski (Gaspıralı) (Qırımtatarça İsmail Gasprinskiy (Gaspıralı)) 1851 (1267) yılnıñ 8 martında Baqçasaray yağındağı Ulu Sala awılında tua. Fatimä isemle änie mäşhür ğäilädän ide. Mustafa isemle atası da ber mäşhür ğäilädän bula, Qara diñgez yarındağı Gaspra awılında tua. İsmäğil bäy üz näsel isemen ata awılınnan alğan (bu turında «Terciman» gazetasınıñ 19. sanında äytelä).

1855. yılnı ata-ana belän bergä Aqyar şähärendä yäşäp çığıp, Baqçasarayğa kitä. Un yäştä ul Xäbibä isemle qıznı taba. Mäskäwdäge xärbi mäktäptän soñ İsmäğil bäy İstanbulğa kitä wä annarı Parisqa. Çitilllärdä torıp üz watanına Qırımğa qayta. 1874 yılda Yalta şähärendä Urıs tele uqıtuçısı bularaq eşli başlıy. İke yıldan soñ Baqçasaraydağı «Zıncırlı» mädräsäsendä Urıs tele buyınça däreslärne birä başlıy.

1883 (1300) yılnıñ 10 aprelendä Terciman gazetasınıñ berençe sanı bastırıla.

1914 yılnıñ 12 sentäberdä İsmäğil bäy bu dönyanı qaldıra.

Xezmätlär үзгәртү

Waqıtlı basmalar үзгәртү

Kitaplar үзгәртү

Mäqälälär үзгәртү

  • "Türk yurducularına" [To Turkic compatriots]. Türk Yurdu 1: 190-95, 1328 [1912]
  • "Hind yolundan" [From the road to India]. Türk Yurdu 1: 307-10, 1328 [1912].
  • "Hindden dönerken" [Upon return from India]. Türk Yurdu 1: 369-71, 1328 [1912]
  • "Muhaceret muntazama" [Orderly emigration]. Türk Yurdu 1: 706-13, 1328 [1913]

Monnan tış Gaspıralı bäy mäqälälärne üzeneñ Terciman gazetasında da küpläp bastırğan.

Päräwezdä үзгәртү