Skiflar
Skiflar - bezneñ erağa qädär Qara diñgez tönyaq buyında yäşägän küçmä qäbilälärneñ ğomumi iseme. Töp versiä buyınça skiflar tönyaq-İran tel törkemenä qarıylar.
Skiflar belän sarmatlar, massagetlar häm saqlar qärdäş xalıqlar bulıp sanala.
Tarix
үзгәртү
Berençe qaraş buyınça skiflar 14 b.e.q. ğasırda İdel buyınnan Könbatışqa küçkän xalıq. İkençe qaraş buyınça skiflar Üzäk Aziädän yä Seberdän çıqqan qäbilälär häm soñraq Qara diñgez tönyaq yarında torğan xalıqlar belän quşılğan.
7 b.e.q. ğasırda skiflar Midiä, Süriä, Fälästin illären basıp alğan.
6 b.e.q. ğasırda kimeriylär skiflarnı qısrıqlap çığarğannar.
Skiflarnıñ ezläre Tönyaq Qawqazda, Don häm Dunay yılğaları arasındağı dalalarda, Qırımda häm Qara diñgez tönyaq yarında tabılğan.
512 b.e.q. yılda skiflar farsı patşası Dariy I ğa qarşı suğıştan soñ tuplanğan.
5-4 b.e.q. Atey - skif patşası - böten xakimiät üz qulında tuplağan. 340 b.e.q. yılğa Atey Azaq diñgezdän Dunay yılğasına qädär skif qäbilälären berläştergän.
339 b.e.q. Atey Makedoniä patşası Filipp II qarşı suğışta hälaq bulğan.
3 b.e.q. axırına sarmatlar höcüme näticäsendä skiflar üz başqalasın Qırımğa küçergän. Yaña skif başqalası Skif Neapole (bügenge Aqmäscit şähäre yanında urnaşqan) tözelä.
2 b.e.q. ğasırda Qırımda urnaşqan Skif patşalığı çäçäk atuğa citä.
III ğasırda Qırımda urnaşqan Skif patşalığı gotlar tarafınnan yuq itelä.
Skiflar mädäniäte Qırımda häm Rusiä tönyağında torğan xalıqlarğa zur tä'sir itkän.
Şulay uq qarağız
үзгәртү
Sıltamalar
үзгәртү- Большая Советская Энциклопедия
- Скифские городища 1975 Т. Н. Высоцкая
- Скифы. История.
- Scythian mummy shown in Germany
- Скифский раздел в «Еще одной OCR-библиотеке» 2010 елның 24 сентябрь көнендә архивланган.
- Куль-Оба в проекте «Реконструкция» «Нового Геродота» 2015 елның 29 сентябрь көнендә архивланган.
- История и культура скифов.
- В. Мурзин Краткая история скифов(үле сылтама)
- Вести.ру: На Алтае обнаружены древнейшие скифские захоронения, которым около двух тысяч лет (20.07.2011)