Möxämmädyar

(Möxämmäd-Yar битеннән юнәлтелде)
Бу мәкаләнең кирилл әлифбасындагы игезәге бар.

Möxämmäd-Yar ul Möxämmät-Ämin xan isemle Qazan xanınıñ 1502 yılda tuğan ulı ide.

Möxämmäd-Yar
محمديار
Hönäre yazuçı, däwlät eşleklese
Tuu datası 1496/1497/1502?
Watandaşlığı Qazan xanlığı
Milläte tatar
Ülem datası 1547/1549/1552?
Ülem cire Murom, Böyek Mäskäw kenäzlege / Qazan xanlığı
Ätise Möxämmät-Ämin xan
Änise Şäwliäbikä
Başqa mäğlümat Şäyex Ğäli

Yäştän ük Möxämmäd-Yarnı anıñ atası uqırğa Persiägä cibärä. Möxämmäd-Yar anda Şäyex Ğäli iseme ilä yegerme yıl belem alıp, şağir bulıp zur uñışlarğa ireşep, kitaplarnı tuplap yäşi. Söyem-bikä yärdäme belän Qazanğa qaytqaç, şağir üz tuplağan zur kitapxänäne «äl-Möxämmädiä» mädräsäsenä büläk itä.

Möxämmäd-Yar Bolğardağı «äl-Xuma» digän süfilär cämğiätenä başlıq itep saylana.

1552 yılnıñ cäyendä il östenä oluğ facíğa yabırılğaç, Möxämmäd-Yar Bolğar däwläteneñ saqlap qalu öçen äwliäläe qäberenä ziärät qılu niäte belän Bolğarğa säfärgä çığa. Yulda Urıslar belän kilgän Severga Baskakov isemle Kazak atamı qorğan tozaqqa elägä. Şağirne qılıçlar belän turaqlap beterep üterälär.

Bügenge köngä ike genä äsäre kilep citä:

  • 1540 – «Täxfä-i Märdän»
  • 1542 – «Nurı sodur»