Татарстан ассириялеләре
Татарстан ассириялеләре (акк. 𒀸𒋗𒊏𒈬, ашшурая, аттурая, сурая) — ассирия халкының бүгенге Татарстан Республикасы территориясендә яши торган территориаль төркеме.
| Татарстан ассириялеләре | |
| Үз аталышы |
ашшурая, аттурая, сурая |
|---|---|
| яшәү җире | |
| Теле | |
| Дине | |
| Бүтән халыкка керүе | |
Таралышы
үзгәртү2010 елгы халык санын алу мәгълүматлары буенча Татарстан Республикасы территориясендә ассириялеләр саны 123 кеше тәшкил иткән.[1][2] Барысы да диярлек Казанда яши.[3] 2002 елда Татарстан территориясендә 146 ассирияле кешесе яшәве билгеле.[4] Татарстанда ассириялеләрнең саны кимү рус халкы арасында ассимиляция процессы, милли-катнаш никахларның югары проценты белән аңлатыла. Аларның яртысыннан да ким булмаган өлеше рус телен туган тел дип саный.
Мәдәният
үзгәртү1997 елның гыйнварында В.Савва редакциясе астында Татарстан ассириячеләренең квартал саен чыгарыла торган «Бара» («Яктылык») бәйсез бюллетененең беренче саны дөнья күрә. Аның тирәсендә Татарстан ассириячеләренең алдынгы көчләре берләшә башлый. 1997 елның 27 сентябрендә Казан шәһәренең «Бара» ассириялеләре иҗтимагый оешмасының гамәлгә кую җыелышы булып уза, ул Татарстан Республикасы милли-мәдәни берләшмәләре ассоциациясе (хәзер — Татарстан халыклары Ассамблеясы) составына кергән.[3]
Татарстан ассирияләре милли-мәдәни автономиясе һәм Казан шәһәренең «Бара» («Яктылык») ассириялеләр иҗтимагый оешмасы Татарстанда яшәүче ассириялеләрнең милләтара татулыгын, ассирия мәдәниятен, телен, гореф-гадәтләрен, гореф-гадәтләрен саклап калу һәм алга таба үстерү буенча эшли торган оешмалар.[3]
Белем бирү-тәрбия эшчәнлеге, нигездә, үсеп килүче буын ассириялеләрне тәрбияләүдә, аларның туган телен, тарихын, мәдәниятен өйрәнүдә гыйбарәт. Эшчәнлек Казанның күпмилләтле якшәмбе мәктәбе базасында алып барыла. Якшәмбе мәктәбендә дәресләр барлык юнәлешләр буенча, беренче чиратта, этнокультура өлкәсендә эшне җанландыруга ярдәм итә. Дәресләр фольклор-бию студиясенә әверелгән һәм «Безнең уртак йортыбыз» шәһәр фестивале дипломанты булган «Хыдьюта» («Бәхет») хореография коллективын оештыру өчен нигез булып тора.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года, archived from the original on 2012-03-01, retrieved 2021-01-27
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Официальные итоги с расширенными перечнями по национальному составу населения и по регионам. 2020 елның 13 май көнендә архивланган.: см. 2012 елның 18 октябрь көнендә архивланган.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Татарстанская ассирийская национально-культурная автономия и Общественная организация ассирийцев г. Казани «Бара» («Свет»).
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года 2013 елның 21 апрель көнендә архивланган.: Население по национальности и владению русским языком по субъектам РФ 2006 елның 4 ноябрь көнендә архивланган.
Әдәбият
үзгәртү- Ассирийцы // Этноатлас Красноярского края / Совет администрации Красноярского края. Управление общественных связей ; гл. ред. Р. Г. Рафиков ; редкол.: В. П. Кривоногов, Р. Д. Цокаев. — 2-е изд., перераб. и доп. — Красноярск: Платина (PLATINA), 2008. — 224 с. — ISBN 978-5-98624-092-3. Архивная копия от 29 ноября 2014 на Wayback Machine
- Козловский Н. Л. Преступления миссионеров в Азии и страдания ассирийцев. Пер. на ассир. яз. Ш. Бит-Лазаря. Тифлис, 1932. 50 с.
- В. А. Тишков, В. А. Александров. Народы России: энциклопедия. — Науч. изд-во Большая российская энциклопедия, 1994. — С. 40. — ISBN 5852700827, 9785852700827.
- Миркасым Абдулахатович Усманов. Казанское востоковедение: традиции, современность, перспективы : тезисы и краткое содержание докладов международной научной конференции, 10-11 октября 1996 года, «Фест», 1997, стр. 240.
