Тамара Карсавина
Тама́ра Плато́новна Карса́вина (25 февраль [9 марта] 1885, Санкт-Петербург, Российская империя — 26 май, 1978, Лондон, Бөекбритания) — рус балеринасы[10]. Мария театры солисткасы,Сергей Дягилевның Рус балетында Вацлав Нижинский белән биегән. Россиялагы 1917 елгы революциядан соң Бөек Британияда яшәгән. Тарихчы һәм философ Л. П. Карсавинның сеңлесе.
Җенес | хатын-кыз[1][2] |
---|---|
Ватандашлык | Россия империясе |
Кана белән язылган исем | カルサーヴィナ |
Туу датасы | 25 февраль (9 март) 1885[3], 10 март 1885[4] яки 9 март 1885[5] |
Туу урыны | Санкт-Петербург, Россия империясе[6][4] |
Үлем датасы | 26 май 1978[1][7][8][…] (93 яшь) |
Үлем урыны | Биконсфилд[d], Бакингемшир[d], Бакингемшир, Англия, Бөекбритания[4] |
Җирләнгән урыны | Hampstead Cemetery[d] |
Ата | Карсавин, Платон Константинович[d][2] |
Ире яки хатыны | Henry James Bruce[d] |
Балалар | Nikita Bruce[d][2] |
Язма әсәрләр теле | инглиз теле |
Һөнәр төре | балет артисты, хореограф, автобиограф, музыка педагогы |
Әлма-матер | Рус балеты академиясе |
Бүләкләр | |
Досье в | Швейцарский архив исполнительских искусств[d][9] |
Тамара Карсавина Викиҗыентыкта |
Биографиясе
үзгәртүБалерина 1885 елның 25 февралендә Санкт-Петербургта император труппасы биючесе Платон Карсавин белән аның хатыны Анна Иосифовна ( Хомякова) гаиләсендә туган [11]. Агасы — Лев Карсавин, рус философы.
1902 елда Император театр училищесын бетерә. 1902 елда Мария театрына кордебалетка алына, 1902 елның апрелендә беренче тапкыр профессиональ сәхнәдә «Жавотта» (Сен-Санс) спектаклендә бейей[12][13]. 1910 елда прима-балерина дәрәҗәсе ала [14][15]. Мария театрында Карсавина «Жизель», «Йокыга талган гүзәл», «Щелкунчик», «Аккош күле» һәм башка спектакльләрдә төп партияләрне башкара.
Михаил Фокин белән хезмәттәшлек икесе өчен дә уңышлы була. 1907 елның 8 мартында Карсавина «Шопениана»ның яңа редакциясендә вальсны башкара[12].
1906 елның җәендә Г. Г. Кякшт труппасы белән Россия шәһәрләре буенча гастрольдә йөри. Аннан соң Прага (1908), Милан һәм Лондон (1909), Берлин, Брюссель һәм Лондонда (1910) [16], 1913 елның көзендә Дягилев труппасы белән Көньяк Америкада чыгыш ясый[17].
1909 - 1914 елларда Сергей Дягилев чакыруы буенча Россия балет артислары белән Аурупа буйлап гастрольләрдә йөри[18]. Артистка үзе әйтүе буенча, Фокин шедевры- Шәмәхә башбиткәсе ( «Алтын әтәч» балеты) аның иң уңышлы роле [19]. В. М. Красовская фикеренчә, Карсавина « Фокин героинясы концепциясен иң оста гәүдәләндерүче...»[12]. С. Л. Григорьев: «Карсавинага Уткош ролендә тиңләшерлек кеше юк . <...>Әлбәттә,бу роль тик аның өчен булдырылган»[20].
В. М. Красовская : « Анна Павлова һәм Тамара Карсавина исемнәре гасыр башындагы балет импрессионизмы чәчәк атуы белән бәйле»[12].
1916 елда актрисаның улы Никита туа (атасы - Британия дипломаты Генри Брюс). 1917 елда Карсавина Генри Брюска кияүгә чыга. 1918 елның 15 маенда ул Мария театрында Никия партиясен башкара ( «Баядерка»[16]), шул ук елда[10] гаиләсе белән Лондонга күчеп китә. Эмиграцияла балерина сәхнәдә чыгыш ясавын дәвам итә, Дягилевның Рус балеты белән гастролләрдә йөри, бию сәнгатен укыта.1920-нчы еллар башында балерина Алмания һәм Бөек Британияда тавышсыз фильмнарда эпизодларда уйный. 1931 сәхнәдән китә[21]. 1930—1955 елларда Король бию академиясе вице-президенты вазифасын башкара.
Тамара Карсавина 1978 елның 26 маенда Лондонда 93 йәштә вафат була.
Әсәрләре
үзгәртү- Мемуары
- Карсавина Т. П. Театральная улица = Theatre Street / Пер. с англ. Г. Гуляницкой — Л.: Искусство, 1971. — 248 б. — (Театральные мемуары). — 30 000 экз.
- Карсавина Т. П. Театральная улица = Theatre Street / Пер. с англ. И. Э. Балод — М.: Центрполиграф, 2004. — 320 б. — 6 000 экз. — ISBN 5-9524-1053-7.
- [Karsavina T.], Phelan A. L. Tamara Karsavina: Beyond the Ballerina: Her unpublished, untitled manuscript about the first years in England / Annotated and with a histotical essay by Andrew L. Phelan; Introd. by Douglas Blair Turnbaugh — [ Norman, Oklahoma ]: Quail Creek Ed., 2018. — (120 p.; 30 photos) 126 б. — 300 экз. — ISBN 9780996012263.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Lundy D. R. The Peerage
- ↑ Большая российская энциклопедия — Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Archivio Storico Ricordi — 1808.
- ↑ Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век / мөхәррир О. В. Богданова
- ↑ Карсавина Тамара Платоновна // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Encyclopædia Britannica
- ↑ filmportal.de — 2005.
- ↑ performing-arts.ch / мөхәррир Швейцарский архив исполнительских искусств
- ↑ 10,0 10,1 Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 11. Италия — Кваркуш. 1973. 608 стр., илл.; 39 л. илл. и карт. 1 карта-вкл.
- ↑ О личности Л. П. Карсавина. К 125-летнему юбилею (PDF), archived from the original (PDF) on 2019-08-19, retrieved 2020-08-14
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Красовская, 1972
- ↑ Дюкина, 1981
- ↑ Карсавина, 2004, Глава 22. Я становлюсь примой-балериной
- ↑ Деген, Ступников
- ↑ 16,0 16,1 Соколов-Каминский, 1997
- ↑ Карсавина, 2004, Глава 23
- ↑ Карсавина Тамара Платоновна
- ↑ Карсавина, 2004, Глава 24. Штраус
- ↑ Григорьев, 1993, Глава 2. 1910
- ↑ Мемория. Тамара Карсавина - ПОЛИТ.РУ, archived from the original on 2018-02-26, retrieved 2020-08-14
Әдәбият
үзгәртү- Букет для Тамары Карсавиной / Сост. и макет В. Киселёва. — М. : Композитор, 1998. — 81 с. — ISBN 9785852851666.
- Григорьев С. Л. Балет Дягилева, 1909—1929 / Пер. с англ. Чистяковой Н. А.; предисл. и ком. В. В. Чистяковой. — М.: Aртист. Pежиссёр. Tеатр, 1993. — 383 с. — ISBN 5-87334-002-1.
- Деген А., Ступников И. Тамара Платоновна Карсавина. Belcanto.ru. 18 март 2019 тикшерелгән.
- Дюкина Е. Н. Балет / Гл. ред. Ю. Н. Григорович. — М. : Советская энциклопедия, 1981. — 623 с.
- Красовская В. М. Русский балетный театр начала XX века. — Л. : Искусство, 1972. — 456 с.
- Соколов-Каминский А. А. Русский балет / Ред. Е. П. Белова, Г. Н. Добровольская, В. М. Красовская, Е. Я. Суриц. — М. : Большая Российская энциклопедия, Согласие, 1997. — 632 с. — ISBN 5-85270-099-1.
- Тамаре Платоновне Карсавиной «Бродячая собака» / Оф. худ. С. Судейкина. — Калып:Пг. : Современное искусство, 1914. — 24 с.
- Трускиновская Д. Тамара Платоновна Карсавина. Belcanto.ru. 18 март 2019 тикшерелгән.
- Уколова Ю. В. Исполнительское искусство Тамары Карсавиной в английский период её творчества / Юлия Викторовна Уколова // Вестник Академии русского балета им. А. Я. Вагановой 2006, ISSN 1681-8962, № 15, с. 88—111.
- Уколова Ю. В. Педагогическая деятельность Тамары Карсавиной в контексте развития английского балетного театра / Юлия Викторовна Уколова // Вестник Академии русского балета им. А. Я. Вагановой 2001, ISSN 1681-8962, № 9, с. 151—157.
- Фокин М. М. Против течения / Ред. Г. Н. Добровольская; составление Ю. В. Слонимского, Г. Н. Добровольской. — Л.: «Искусство», 1981. — 510 с.
- Les ballets russes / Direction de Mathias Auclair et Pierre Vidal ; assistés de Jean-Michel Vinciguerra ; préface de Bruno Racine. — Montreuil : Gourcuff Gradenigo, 2009. — ISBN 978-2-35340-067-6.
Сылтамалар
үзгәртү- Эссе о Тамар Красавино (ингл.)
- Фотографии Тамар Красавино // җыелма Национальной портретной галерей, Лондон.
- Фотографии Тамар Красавино // The Ballerina Gallery
- Тамара Каравин 2019 елның 24 сентябрь көнендә архивланган. // Библиографический ресурс «Чтобы помнили»
- Тамара Каравин(үле сылтама) на Проект