Сөмсә районы (рус. Сюмсинский район, удм. Сюмси ёрос) — Удмуртиянең көнбатышында урнашкан муниципаль район.

Сюмси районы
Герб
Байрак
Ил

 Россия[1]

Статус

муниципаль район һәм административная единица страны третьего уровня[d][1]

Төбәк

Удмуртия

Административ үзәк

Сөмсә

Нигезләү датасы

15 июль 1929

Рәсми телләр

удмурт, рус

Халык саны  (2010)

13 402[2]

Халык тыгызлыгы

7,5 кеше/км² кеше/км²

Мәйдан

1793,06 км²[3]

Карта

Сәгать поясы

MSK (UTC+4)

http://www.sumsi-adm.ru/

Административ үзәгеСөмсә авылы.

География

үзгәртү

Чиктәшлек

үзгәртү
Як Район яки регион
Төньяк
Көнбатыш
Киров өлкәсе
Төньяк-көнчыгыш Селты районы
Көньяк-көнчыгыш Ува районы
Көньяк Вавож районы

Районның көньяк өлеше Көлмез түбәнлегендә, ә көньяк өлеше - Тыловай калкулыгында урнашкан. Район территориясендә 114 елга ага, аларның иң зрусы - Көлмез, Нократ кушылдыгы.

1929 елның 10 июнендә элекке Нократ губернасы Малмыж өязе Сөмсә вулысы Вәтәк автономияле өлкәсе составына тапшырылган, ә 15 июльдә Сөмсә районына үзгәртеп оештырылган. 1932 елда, Яңа Мултан районы юкка чыгару аркасында аның өлешләре (3 авыл советы) Сөмсә районына кергән.

1963 елда район юкка чыгарыла, ә аның территориясе Ува авыл районы һәм Ува сәнәгать районы арсында бүленгән. 1965 елның 12 гыйнварында яңадан барлыкка килә.

1970[4], % 1979[5], % 1989[6], % 2002[7], % 2010[2], %
24 213 19 131 17 883 16 288 13 402

Милли состав: удмуртлар — 37 %, руслар — 55 %, татарлар — 3 % (2002 җанисәбе буенча).

Административ бүленеше

үзгәртү
Авыл җирлеге Административ үзәге Торак пунктларның
саны
Население[8],
кеше
(2007 ел)
Мәйдан,
га
Васькино авыл җирлеге Васькино 6 1200 17184
Гура авыл җирлеге Гура 12 701 44190
Гуртлуд авыл җирлеге Гуртлуд 6 798 8107
Дмитрошур авыл җирлеге Дмитрошур 9 815 9175
Көлмез авыл җирлеге Көлмез 2 2910 21613
Муки-Какси авыл җирлеге Муки-Какси 5 894 14833
Орловское авыл җирлеге Орловское 6 974 24860
Сөмсә авыл җирлеге Сөмсә 10 ? 39010

Социаль инфраструктура

үзгәртү

16 мәктәп, 11 балалар бакчасы, 1 балалар иҗаты үзәге, 2 балалар сәнгать үзәге, №34 профессиональ училищесы; 2 хастаханә, 2 амбулатория, 19 фельдшер-акушерлык пункты. Шулай ук 1 мәдәният йорты, 17 китапханә һәм балалар йорты эшли.

Икътисад

үзгәртү
  • Агач хәзерләү

Транспорт: «КазанМалмыжПермьЕкатеринбург» юл район аша уза.

Искәрмәләр

үзгәртү