Суар

Суар, шулай ук Сувар — Болгар илендә иң эре шәһәрләрнең берсе, Суар бәклеге башкаласы. Төп халкы - чуашларның бабалары саналган суарлар кабиләсе.

Суар
Нигезләүче	Sawirlar
Дәүләт	Россия
Нәрсәнең башкаласы	Suar bäklege
Административ-территориаль берәмлек	Татарстан
Мирас статусы	федераль әһәмияттәге Россия мәдәни мирас объекты[d]

10нчы гасыр­да ул хәтта Болгар шәһә­ре белән дә ярышып яшәгән. Суарның куәтле шәһәр ныгыт­малары 100 гектар чамасы җир­не биләгән. Кайбер урыннарда бу ныгытмалар икешәр рәтле итеп са­лынган. Алардан хәзер 5 чакрым­га сузылган биек җир үрләре һәм тирән чокырлар гына сакланып калган.

10нчы йөздә Әл-Бәлхи исемле гарәп галиме болай дип язып калдырган:

Болгардан ерак түгел икенче бер шә­һәр — Суар урнашкан. Биредә дә Җәмигъ мәчет бар. Мөселман ди­ненә өндәүче, ике шәһәрнең дә халкы 10 меңгә җитә, дип әйтте. Йортлары агачтан салынган һәм аларда кышын торалар, җәен исә киез тирмәләргә таралалар.

Суар хәрабәләре Татарстан­ның Спас районы Кузнечиха авы­лыннан 4 чакрым еракта Утка елгасы буенда урнашкан. Шәһәр­лекнең бер почмагына сыенып утырган кечкенә генә Татарский Городок исемле авылны җирле халык әле дә Шәмсуар дип атый.

Суар шәһәре, Биләр кебек үк, татар-монголларның яулары вакытында җимертелеп, җир йөзен­нән мәңгегә юкка чыга.

Чыганаклар

• Татарстан тарихыннан хикәяләр. Даулатшин Г.М., Хужин Ф.Ш., Измайлов И.Л.(үле сылтама)

Тышкы сылтамалар

• «Сувар» музее. 2013 елның 8 апрель көнендә архивланган.