Риян Бикчәнтәев
Риян Бикчәнтәев (Риян Әнвәр улы Бикчәнтәев, 21 декабрь 1937, Уфа, БАССР, РСФСР, СССР — 1992, Уфа, Башкортстан, Россия) — рус телендә иҗат иткән язучы һәм журналист, СССРның журналислар һәм язучылар берлекләре әгъзасы.
| Риян Бикчәнтәев | |
|---|---|
| Туган | 21 декабрь 1937 Уфа, БАССР, РСФСР, СССР |
| Үлгән | 1992 Уфа, Башкортстан, Россия |
| Әлма-матер | Урал дәүләт университеты[d] |
| Һөнәре | журналист |
Биографиясе үзгәртү
Реан Әнвәр улы Бикчәнтәев 1937 елның 21 декабрендә Уфа шәһәрендә туган, Бөек Ватан сугышында катнашкан билгеле прозаик Әнвәр Бикчәнтәевның улы.
Урта белем алгач, Казан дәүләт университетының филология факультетына укырга керә, ары Урал дәүләт университетының (хәзер Русиянең беренче Президенты Б. Н. Ельцин исемендәге Урал Федераль Университеты) яныннан торып уку бүлегенә күчә.
Университетны тәмамлагач, хезмәт эшмәкәрлеген Башкортстан яшләренең рус телендә чыккан «Ленинец» газетасында хәбәрче булып башлый. 1965-1970 елларда Башкорт АССР ының телевидение һәм радио тапшырулары буенча дәүләт комитетында радиохәбәрләр була, 1970-1974 елларда «Вечерняя Уфа» газетасында эшли. Аннан соң Башкортстан композиторлар союзында җаваплы катиб, җөмһүрият телевидениесында әдәби мөхәррир вазифаларын башкара.
Реан Бикчәнтәев 1992 елда Уфадә вафат була.
Әдәби иҗаты үзгәртү
Реан Бикчәнтәев иҗатының төп юнәлеше — журналистика. Һөнәри белем алып, җөмһүрият яшьләр гәзите "Ленинец"та үзаллы эшли башлагач та, басмага көндәлек материаллар әзерләү белән беррәттән, ата хезмәттәшләренең кәңәше тотып, халык хуҗалыгының төрле тармакларында фидакарь хезмәт өлгесе күрсәткән замандашлары турында сурәтләмәләр һәм рәсем-очерклар яза. Үзенә яңа геройлар эзләнү максаты белән төрле сәнәгать предприятиеләрендә, колхоз һәм совхозларны, шулай ук уку йортларында еш булырга тырыша. Кирәкле матди туплауны ары радиохәбәрләр булып эшләгәндә дә, 1970 елда яңа гына нәшер ителә башлаган «Вечерняя Уфа» гәзитенә күчкәч тә дәвам итә. Төрле буын вәкилләре белән даими очрашулар, республиканың билгеле көлке һәм юморист әдипләре белән аралашу нәфис әдәбият өлкәсендә беренче адым ясаучыга уңай тәэсир итә. Ул үзен кыска юморескалар, көлке хикәяләр язуда чыннан сынап карый. Аларның күпләрен республиканың рус телендә сыккан атналык әдәби альманахларда бастыра.
1973 елда Мәскәүнең ул чактагы киң билгеле «Молодая гвардия» нәшриятендә ССРБ-ның рус телендә иҗатчы яшь көлке һәм юмористларының 100 мең данәлек тираж белән чыккан «Ступи на стезю сатиры...» дигән антологиясенә Реан Бикчәнтәевның «Крутые виражи педагогики», «Насчет вечной жизни», «Баллада о сосед», «Батыр нашего времени», «Дастану времена», «Специализация» һәм «Умный в гору не пойдет» дип исемләнгән җиде хикәясенең индерелүче аның иҗат җимешләренең бөтен ил укучысына башлангыч юл алуы була. Бу аңа яңа илһам бирә, һәм яшь язучы нәкъ шушы жанрларны якын итеп, яңа әсәрләр өстендә актив эшли башлый. Нәтиҗәдә үзенең соңгы чорда язган юмористик һәм көлке хикәяләрен бергә туплап, «Не рубите, бомбардиры!» дип исемләнгән беренче җыентыгын Башкортстан китап нәшриятына тәкъдим итә, һәм ул 1976 елда дөнья күрә.
Чыганаклар үзгәртү
- Ғәйнуллин М. Ф., Хөсәйенов Ғ. Б. Совет Башҡортостаны яҙыусылары. Биобиблиографик белешмә. Тулыландырылған, төҙәтелгән икенсе баҫма. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1988. — 400 бит.