Ольга Александровна Фокина (1937 елның 2 сентябре) — совет һәм Россия шагыйрәсе, РСФСР М. Горький исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты (1976), Россиянең зур әдәби премиясе лауреаты (2007). Вологда шәһәренең мактаулы гражданины (2013).

Ольга Фокина
Туган телдә исем рус. Ольга Александровна Фокина
Туган 2 сентябрь 1937(1937-09-02)[1]
Артемьевская[d], Сельское поселение «Двинское»[d], Верхнетоемский район[d], Северная область[d], РСФСР, СССР
Үлгән 12 октябрь 2023(2023-10-12)[2] (86 яшь)
Ватандашлыгы  СССР
 Россия
Әлма-матер А. М. Горький ис. Әдәбият институты
Һөнәре язучы, шагыйрь

 Ольга Фокина Викиҗыентыкта

Тормыш юлы үзгәртү

Ольга Фокина 1937 елның 2 сентябрендә Төньяк өлкәнең Югары Тойма районы Корнилово авыл советының Артемьевское авылында (хәзер — Архангельск өлкәсенең Югары Тойма районы Двинской авыл җирлегендә) нәселле крестьяннар гаиләсендә туа[3]. Бөек Ватан сугышы вакытында Ольганың әтисен армиягә алалар, 1943 елның көзендә ул авыру буенча демобилизацияләнә (туберкулёз), өенә кайта һәм шул ук елны вафат була[4].

Җиде еллыктан соң 1 нче Архангельск медицина училищесына укырга керә, аны яхшы билгеләр белән тәмамлый; башта Ягрыш, аннары — Новое урман кишәрлеге медпункт мөдире булып эшли. 1957 елда А. М. Горький исемендәге Әдәбият институтына, Н. Н. Сидоренко шигъри семинарына керә. Анда ул Н. М. Рубцов, В. И. Белов, С. В. Викулов, А. А. Романов белән таныша.

1963 елның мартында Мәскәүдә «Молодая гвардия» нәшриятында Ольга Фокинаның беренче шигъри җыентыгы — «Сыр-бор» китабы чыга, ә 1963 елның июнендә Ольга Фокина ССРБ Язучылар берлеге әгъзасы була. 1963 елның көзеннән Фокина Вологдага күченә[4].

1964 елдан Ольга Александровна иҗади эштә. Соңгы елларда Фокина күп һәм нәтиҗәле эшли, укучылар аудиториясе белән очрашуларда катнаша. Кызы — шагыйрә Инга Чурбанова (1967 елда туган).

Иҗат үзгәртү

Шигырьләр җыентыклары[5]

  • «Сыр — бор» (1963 год)
  • «Реченька» (1965)
  • «А за лесом — что?» (1965)
  • «Аленушка» (1967)
  • «Стихи» (1969)
  • «Островок» (1969)
  • «Самый светлый дом» (1971)
  • «Стихи. Библиотечка избранной лирики» (1971)
  • «Камёшник» (1973)
  • «Маков день» (1974)
  • «От имени серпа» (1976)
  • «Полудница» (1978)
  • «Буду стеблем» (1979)
  • «Памятка» (1983)
  • «Колесница» (1983)
  • «Три огонька» (1983)
  • «Попахни, черёмушка» (1997)
  • «Разнобережье» (1998)
  • Избранные произведения, в 2-х томах (2003)
  • «Маятник» (2013)

Ольга Фокина шигырьләренә җырлар үзгәртү

  • Ирина Бржевская — Здравствуй, речка Паленьга (А. Фәттах — О. Фокина)
  • Алла Иошпе — Уезжая учиться в Москву (А. Фәттах — О. Фокина)
  • Маргарита Суворова — Баллада о берёзе (А. Фәттах — О. Фокина)
  • Людмила Сенчина — Черёмуха (Песня-77; В. Гаврилина — О. Фокина)
  • ВИА «Цветы» — Звёздочка моя ясная (В. Семёнов — О. Фокина)
  • Валентина Дворянинова — Насмотрись зорька в реченьку (А. Фәттах — О. Фокина)
  • Альберт Әсәдуллин — Не приближай к себе звезду (С. Гринберг — О. Фокина)
  • Елена Камбурова — Храни огонь (В. Плешак — О. Фокина)
  • Валентина Толкунова — Косынка (В. Ветров — О. Фокина)
  • Валентина Толкунова — Росла красивой (В. Ветров — О. Фокина)
  • Валентина Толкунова — Родник (В. Ветров — О. Фокина)
  • Валентина Толкунова — Поле (Мне завещано поле) (В. Ветров — О. Фокина)
  • Валентина Толкунова — Огонь родного очага (В. Ветров — О. Фокина)
  • Валентина Толкунова — Черёмуха (В. Ветров — О. Фокина)
  • Валентина Толкунова — Родные колосочки (В. Ветров — О. Фокина)
  • Валентина Толкунова — У тебя бы не подружка (В. Ветров — О. Фокина)
  • Валентина Толкунова — Тот день (А ландыши растут на круче) (В. Ветров — О. Фокина)
  • Валентина Толкунова — Единственный в вазе (Д. Ашкенази — О. Фокина)
  • Гертруда Юхина — Я не знаю (В. Гаврилин — О. Фокина)
  • Государственный академический северный русский народный хор — Вдоль по Вологде

Бүләкләр һәм мактаулы исемнәр үзгәртү

  • Кызыл Байрак Хезмәт ордены (1984 елның 16 ноябре).
  • Халыклар Дуслыгы ордены (1987 елның 1 сентябре).
  • Хөрмәт Билгесе ордены (1981 елның 7 августы).
  • Почёт ордены (1999 елның 30 июле) — дәүләт алдындагы казанышлары, халыклар арасындагы дуслыкны һәм хезмәттәшлекне ныгытуга зур өлеш кертүе, мәдәният һәм сәнгать өлкәсендә күпьеллык нәтиҗәле эшчәнлеге өчен[6].
  • Пушкин медале (2008 елның 4 октябре) — Ватан мәдәниятен һәм сәнгатен үстерүдәге казанышлары, күпьеллык нәтиҗәле эшчәнлеге өчен[7].
  • «Хезмәт батырлыгы өчен» медале (1967 елның 28 октябре).
  • РСФСР М. Горький исемендәге Дәүләт премиясе (1976) — «Мәк көне» шигырьләр китабы өчен.
  • Н. М. Рубцов исемендәге «Кыр йолдызы» Бөтенроссия әдәби премиясе (2001).
  • Россиянең зур әдәби премиясе (2007) — «Лад» журналында шигырьләр өчен.
  • Вологда шәһәренең мактаулы гражданины (2013).
  • Александр Прокофьев исемендәге «Ладога» Бөтенроссия әдәби премиясе (2013) — «Маятник» шигырьләр китабы өчен[8].

Искәрмәләр үзгәртү

  1. Русская литература XX века. Прозаики, поэты, драматурги / мөхәррир Н. Н. Скатов — 2005. — ISBN 5-94848-307-X
  2. Вологда (телерадиокомпания)
  3. Русская поэтесса О. А. Фокина (р. 1937). әлеге чыганактан 2011-09-17 архивланды.
  4. 4,0 4,1 Моя родословная // Лауреаты России: Автобиографии российских писателей. Кн. 4. — М., 1985. — С. 226—248: фото.
  5. Рецензии на сборники стихов
  6. Указ Президента Российской Федерации от 30 июля 1999 года № 940 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»
  7. Указ Президента Российской Федерации от 4 октября 2008 года № 1437 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»
  8. Поэтесса Ольга Фокина удостоена Всероссийской литературной премии «Ладога» 2016 елның 4 март көнендә архивланган.

Сылтамалар үзгәртү