Николай Хмелёв
Николай Павел улы Хмелев ( 28 июль [10 август] 1901, Сормово - 1 ноябрь 1945, Мәскәү ) - совет рус актеры, театр директоры, укытучы. ССРБның Халык артисты (1937). Беренче дәрәҗәдәге өч Сталин премиясе лауреаты (1941, 1942, 1946 - үлгәннән соң ).
| Николай Хмелёв | |
|---|---|
 | |
| Туган | 28 июль (10 август) 1901 Түбән Новгород, Россия империясе |
| Үлгән | 1 ноябрь 1945[1] (44 яшь) Мәскәү, РСФСР, СССР[1] |
| Күмү урыны | Новодевичье зираты[d] |
| Ватандашлыгы | .svg){kind=small} СССР |
| Әлма-матер | 6-я Московская гимназия[d], Мәскәү дәүләт университеты һәм Вторая студия МХТ[d] |
| Һөнәре | актёр, театр режиссеры |
| Эш бирүче | Мәскәү сәнгать театры[d] |
| Сәяси фирка | Советлар Берлеге коммунистик фиркасе |
| Җефет | Надежда Сергеевна Киселёва[d] |
 | |
Биография
үзгәртүНиколай Хмелев Сормово авылында туган (хәзерге Түбән Новгород) [2] .
Ул Сормоводагы Н.Н.Субботинаның шәхси реаль мәктәбендә, ул ябылганнан соң - Канавинодагы Нижный Түбән Новгородның 2 нче гимназиясендә укыган.
Гаилә Мәскәүгә күченгәч, 1916 елдан ул 6-нчы Мәскәү гимназиясендә, 1919 елда - бер үк вакытта Мәскәү дәүләт университетының тарих һәм филология факультетында һәм Мәскәү сәнгать театрының 2-нче студиясендә укый. 1924-нче елда студия тулы көчендә Мәскәү сәнгать театры труппасына кушыла (МХАТ).
Николай Хмелев "икенче буын" дип аталган Мәскәү сәнгать театры рәссамнарының иң якты вәкилләренең берсе булды; аның иң яхшы рольләре арасында А.К.Толстойның «Царь Фёдор Иоаннович» әсәренән патша Федор, Л.Н.Толстойның «Анна Каренина» әсәренән Каренин, Антон Чеховның «Три сёстры» әсәренән Тузенбах роле.
Режиссерлык һәм педагогик эш алып барган. 1932 елда ул театр-студия булдыра, ул 1937 елда М. Н. Ермолова исемендәге Мәскәү драма театры белән кушыла, 1937-1945 елларда аның сәнгать җитәкчесе була.
Бөек Ватан сугышы башлангач, ул халык ополчениесына кушыла (Сталин өлкәсенең халык ополчениесының 2 нче дивизиясе) [3] . Төркөм белән Сарытауга эвакуацияләнё.
1943-1945 елларда - Мәскәү сәнгать театрының сәнгать җитәкчесе.
1941 елдан ВКП (б) әгъзасы.
1945 елның 1 ноябрендә А. Н.Толстойның «Трудные годы» спектакленең генераль репетициясе вакытында үлә, анда Иван Грозныйның патша ролен башкара. Новодевичье зиратында (2 нче участок) җирләнгән [4] .
Гаиләсе
үзгәртү- Беренче хатыны - Надежда (Дина) Тополева (1901—? ), М. Ермолова исемендәге театр актрисасы. Георгий Вицинга, граждан хатыны булып, китә
- Икенче хатыны - Ляля Черная (чын исеме - Надежда Сергеевна Хмелева, кызлыкта - Киселева, 1909-1982), Ромен театры актрисасы. РСФСРның мактаулы артисты (1960) [5] . Ул актер, СССР халык артисты М. М. Яншиндан аңа китә ...
- Улы - Алексей Николаевич Хмелев (1943-2002). РФ атказанган сәнгать хезмәткәре.
Бүләкләре һәм исемнәре
үзгәртү- РСФСРның атказанган артисты (1933) [6]
- ССРБның Халык артисты (1937)
- Сталин премиясе, беренче дәрәҗә (1941) - театр һәм драматургия өлкәсендәге казанышлары өчен
- Беренче дәрәҗә Сталин премиясе (1942) - Н.Ф.Погодинның "Кремлевские куранты" пьесасында инженер Забелин ролен уйнаганы өчен.
- Беренче дәрәҗәдәге Сталин премиясе (1946) - А.Н.Островскийның "Последняя жертва" спектаклен куйган өчен.(үлгәннән соң)
- Кызыл Байрак Хезмәт ордены (1937)
- Медальләр.
Иҗаты
үзгәртүТеатр әсәрләре
үзгәртүАктерлык
үзгәртү- 1919 - Ф.Шиллерның " Разбойники " - Спигельберг
- 1924 - М. Метерлинкның " Синяя птица " (Мәскәү сәнгать театрында дебюты) - Ут
- 1924 - "Елизавета Петровна" Д. П. Смолин - Ушаков, Бирон
- 1924 - " На дне" М. Горький - Костылев
- 1925 - К. А. Треневның "Пугачещина" - Марей
- 1926 - " Дни Турбиных" М. А. Булгаков - Алексей Турбин
- 1926 - А. Н. Островскийның "Горячее сердце " - Силан
- 1927 - " Бронепоезд 14-69 " Вс.В. Иванов - Пеклеванов
- 1927 - В.П.Катаевның "Растратчики" - Шольте
- 1929 - Ф. М. Достоевскийның " Дядюшкин сон " - князь
- 1930 - "Реклама" М.Уоткинс - Мердок
- 1932 - А.П.Чеховның " Вишневый сад " - Фирс
- 1935 - А. К. Толстойның " патша Царь Федор Иоаннович". Режиссеры К.С. Станиславский һәм В. И. Немирович-Данченко - патша Федор, Михайло Головин, Василий Шуйский
- 1935 - М.Горкийның " Враги " - Николай Скроботов
- 1937 - Н. Е. Вирта - "Земля" - Сторожев
- 1937 - Анна Каренина Л. Толстой романы нигезендә. Vl. И. Немирович-Данченко - Каренин
- 1940 - А.П.Чеховның " Три сестры ". Vl. И. Немирович-Данченко - Тузенбах
- 1941 - "Кремлевские куранты" Н. Ф. Погодин - Забелин
- 1943 - М. А. Булгаковның " Последние дни " - Дубельт
- 1945 - А. Н. Толстойның "Трудные годы" - Иван Грозный
- "Хлеб" V. М. Киршон - Раевский
- "Узор из роз" Ф. К. Сологуб - повар Елевферий
- " Горе от ума " А.С.Александр Грибоедов|. - Петрушка
- " Ревизор " Н.В. Гоголь - трактир хезмәтчесе
- «На всякого мудреца довольно простоты» А. Н. Островский - Мамаевның хезмәтчесе
- "У жизни в лапах" К. Хамсун - Гислесен
- "Утро памяти декабристов" А. Р. Кугель - Чернышев
- «Безумный день, или женитьба Фигаро» П. Бомарше — Базиль
- «Сказка об Иванушке» — Тму-Тараканск патшасы
Режиссёр
үзгәртү- 1934 — «Не было ни гроша, да вдруг алтын» А. Н. Островский, (Е. С. Телешёва белән берлектә)
- 1940 — «Как вам это понравится», Шекспир, (М. О. Кнебель белән)
- 1942 — «Фронт», (башкалар белән берлектә)
- 1943 — «Русские люди», Константин Симонов, (башкалар белән берлектә)]]
- 1944 — «Дети солнца» М. Горький (М. О. Кнебель белән)
- «Дон Хиль — зелёные штаны» Т. де Молина
- «Дальняя дорога» А.Н.Арбузов
- «Шторм» В.Н.Билль-Белоцерковский
- «Кубанцы» В. М. Ротко
Фильмография
үзгәртү- 1920 — Домовой-агитатор (кыска метражлы) — кияү
- 1927 — Конец Санкт-Петербурга — биржасы
- 1928 — Саламандра — принц Карлштейн
- 1932 — Мёртвый дом — Достоевский
- 1936 — Поколение победителей — Евгений Светлов
- 1936 — Бежин луг — Стёпканың әтисе
- 1939 — Человек в футляре — Беликов
Адреслар
үзгәртү1920 нче еллар башында ул Замоскворечьеда яши: Голиковский., 8.[5] ; аннары - Камергерский полосасында, 5/7 йорт һәм Тверская урамында, 8.
Хәтер
үзгәртү- 1945-1993 елларда Н. Хмелев исеме белән Мәскәүдә (хәзерге Пушкарев тыкрыгы) урамы аталган.
- Түбән Новгородның Сормов районында Н. Хмелев исеме белән тыкрык аталды.
- Н.Хмелевның шәхси архивы Мәскәү сәнгать театры музеенда, 308 әйбер.
- Н. Хмелев исемен Түбән Новгородның Сормов районының 77 нче урта белем бирү мәктәбе йөртә.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 1,2 Хмелёв Николай Павлович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ На сцене и в жизни — надёжный мужик «Российская неделя»
- ↑ Артисты МХАТа, записавшиеся в народное ополчение. Первый справа — Хмелёв, archived from the original on 2016-03-04, retrieved 2020-08-10
- ↑ Могила Н. П. Хмелёва на Новодевичьем кладбище, archived from the original on 2016-03-12, retrieved 2020-08-10
- ↑ 5,0 5,1 Газета «Вестник Замоскворечья»//Хмелёв Николай Павлович. Актёр
- ↑ «Жизнь и творчество Николая Павловича Хмелёва». әлеге чыганактан 2013-09-21 архивланды. 2013-03-14 тикшерелгән.
Әдәбият
үзгәртү- Новицкий П. И. Хмелёв. — М.: Искусство, 1964. — 243 с.