Морис Эйгенсон
Морис Семёнович Эйгенсон (1906 елның 8 (21) гыйнвары, Екатеринослав — 1962 елның 15 августы, Львов) — совет астрономы.
| Морис Эйгенсон | |
|---|---|
 | |
| Туган | 8 (21) гыйнвар 1906 Днипро, Россия империясе |
| Үлгән | 15 август 1962 (56 яшь) Львов, Украина Совет Социалистик Республикасы, СССР |
| Ватандашлыгы | Россия империясе.svg){kind=small} СССР |
| Әлма-матер | Санкт-Петербург университетының физика-метематика факультеты[d] |
| Һөнәре | йолдызбелгеч |
| Эш бирүче | Львов милли университеты[d] |
Тормыш юлы
үзгәртүМорис Эйгенсон коммерсант Соломон (Семён) Ефимович Эйгенсон һәм Анна Морицевна Эйгенсон гаиләсендә туа. 1927 елда Ленинград университетын, аннары университет каршында аспирантураны тәмамлый һәм анда укыта (1939 елдан профессор). Бер үк вакытта 1934—1953 елларда Пулково обсерваториясендә эшли (1938—1951 елларда Кояш хезмәте бүлеген җитәкли). 1937—1951 елларда ССРБ ФА Астрономия Советының Кояшлы комиссиясе рәисе була, ССРБда Кояш хезмәте челтәре эше белән җитәкчелек итә. 1953 елдан — Львов университеты профессоры, 1953—1959 елларда — Львов университеты обсерваториясе директоры.
1934 елда Л. В. Мысовский белән берлектә экспериментлар үткәрә, анда Вильсон камерасы ярдәмендә галәм нурлары составында нейтроннарның катнашуын раслый[1]. 1952 елда, космополитизмга каршы көрәш кампаниясе барышында, Пулково обсерваториясендә Кояш физикасы бүлеге мөдире вызыйфасыннан читләштерелә һәм ЛДУдан куыла[2].
Фәнни хезмәтләре галактикадан чит астрономия, космология, Кояш физикасына багышланган. Утның галактик йотылуын тикшерә. Барлык спираль галактикаларда да йоткыч матдә булуын күрсәтә. Галактикалар арасында кара матдә булуын күрсәтә. Галактиканың оптик калынлыгын билгеләүнең яңа ысулларын эшләгән. Спираль галактикаларда әйләнеш юнәлешләре буенча системалы ориентациянең булмавын тулысынча билгели. Ил әдәбиятында галактик астрономиягә багышланган беренче монография авторы — «Зур Галәм» (1936) һәм «Галактикадан чит астрономия» (1960). «Кояш активлыгы һәм аның җир күренешләре» (1948) коллектив монографиясе авторларының берсе. «Кояш активлыгының физик-географик күренешләре очерклары» монографиясе авторы (1957).
Гаилә
үзгәртү- Улы — Алексей Морисович Эйгенсон, астрофизик, физика-математика фәннәре докторы.
- Абыйсы — техник фәннәр докторы Лев Соломонович Эйгенсон, теплотехник, Мәскәү энергетика институты профессоры, «Модельләштерү» (1949, 1952), «Пыяла формалаштыруның термик нигезләре» (1959) монографияләре авторы, «Җылытехникасы нигезләре» (3 томда, 1953—1959) уку әсбабы авторы.
- Туганнары — Александр Генрихович Эйгенсон, нефтьче, бораулау техникасы өлкәсендә галим; Александр Сергеевич Эйгенсон (1912—1999), нефтехимик, нефть химиясе сәнәгатен оештыручы[3].
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Мещеряков М. Г., Перфилов Н. А. Памяти Льва Владимировича Мысовского (К семидесятипятилетию со дня рождения)(рус.) // Успехи физических наук : Сборник УФН. — Российская академия наук. — В. Ноябрь.
- ↑ Как делают или не делают открытия
- ↑ Александр Сергеевич Эйгенсон
Әдәбият
үзгәртү- Колчинский И. Г., Корсунь А. А., Родригес М. Г. Астрономы: Биографический справочник / Отв. ред. В. В. Иванов. — 2-е изд, перераб. и доп. — Киев: Наукова думка, 1986. — 512 с. (в пер.)