Михаил Гуревич
Михаил Иосифович Гуревич (1892 елның 31 декабре (1893 елның 12 гыйнвары), Рубанщина, Суджан өязе, Россия империясе — 1976 елның 25 ноябре, Ленинград, ССРБ) — совет инженер-авиаконструкторы, ТКБ-155 җитәкчесе. Социалистик Хезмәт Каһарманы. Ленин премиясе һәм алты Сталин премиясе лауреаты.
| Михаил Гуревич | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | рус. Михаил Гуревич |
| Туган | 31 декабрь 1892 (12 гыйнвар 1893) Рубанщина[d], Суҗа өязе[d][1] |
| Үлгән | 25 ноябрь 1976 (83 яшь) Санкт-Петербург, РСФСР, СССР |
| Күмү урыны | Серафимовски зираты[d] |
| Ватандашлыгы |  Россия империясе Россия республикасы[d]Украин Халык Республикасы[d]  СССР |
| Әлма-матер | Аэронавтика һәм космос югары институты[d], Монпелье үниверситеты[d], Харьков политехника институты[d][1] һәм Харьков милли университеты[d] |
| Һөнәре | Q10497074?, уйлап табучы, очучы, инженер |
| Эш бирүче | МиГ[d] |
| Катнашкан сугышлар/алышлар | Беренче бөтендөнья сугышы һәм Алман-совет сугышы |
| Гыйльми дәрәҗә: | техник фәннәр докторы[d] |
 | |
Тормыш юлы үзгәртү
Михаил Гуревич 1892 елның 31 декабрендә (1893 елның 12 гыйнварында) Рубанщина авылында (хәзер Суджан районы, Курск өлкәсе) яһүд гаиләсендә туа[2]. Әтисе, Иосиф Исаевич Гуревич, шәраб ясау заводларының механигы булган; әнисе, Анна Моисеевна — хуҗабикә. Ахтырка гимназиясенә укырга керә, аны көмеш медаль белән тәмамлый. Харьков университетының математика факультетында укыган, әмма бер ел укыганнан соң гражданлык активлыгы өчен университеттан чыгарыла. Шуңа күрә 1912 елдан Франциядә Монпелье университетында белем алуын дәвам итә, ә аннан соң Тулузадагы Аэронавтика һәм галәм милли мәктәбендә белем ала, анда Франциянең танылган авиаконструкторы Марсель Блок (1892—1986) аның курсташы була.
1914 елның җәендә Гуревич Беренче бөтендөнья сугышы башлангач туган иленә кайта. Бу аның Франциядә белем алуын туктата.
1914 елдан 1916 елга кадәр Харьковның техник контораларында сызымчы булып эшли.
1917 елда Харьков политехника институтының механика бүлегенә укырга керә, анда ватандашлар сугышы аркасында зур тәнәфесләр белән укый. 1925 елда институтны очкыч төзелеше буенча инженер-механик дипломы белән тәмамлый. Украина һәм Кырым авиациясе һәм һавада йөзү җәмгыятендә актив катнаша, анда «Бумеранг» һәм «Аист» үзенең беренче очу аппаратларын проектлый һәм ясый[3].
«Тепло и сила» җәмгыятенең Харьков бүлекчәсендә инженер-конструктор булып эшли. Планёрларны конструкцияләү һәм төзү белән шөгыльләнә.
1929 елда «Десятилетие Октября» заводының конструкторлык бюросында, аннары Авиатрестның ОПО-4 төркеме җитәкчесе һәм инженер-конструктор булып эшли башлый.
1936—1937 елларда АКШка Douglas Aircraft авиатөзелеш заводларына җибәрелә, ә аннан соң ССРБда Ли-2 самолётын үзләштерүдә катнаша.
1938 елның апреленнән декабренә кадәр 84 нче заводның ТКБ-1 баш конструкторы. 1939 елның мартында 1 нче заводка Николай Поликарповның тәҗрибә-конструкторлык бюросына күчерелә. 1939 елның декабрендә Артём Микоян җитәкчелегендәге махсус конструкторлык бүлегенә нигез салучыларның берсе була. Гуревич Микоянның урынбасары була.
1940 елда Микоян һәм Гуревич МиГ-1 («Микоян и Гуревич») истребителен төзиләр, ә аннары МиГ-3 аның модификациясен. 1940—1941 елларда МиГ-3 зур серия белән төзелә һәм Бөек Ватан сугышының беренче чоры сугышларында катнаша.
1940—1957 елларда — баш конструктор урынбасары, 1957—1964 елларда Микоян ТКБ баш конструкторы. Сугыш елларында тәҗрибә очкычларны төзүдә, сугыштан соң — югары тизлекле һәм тавыш тизлегеннән тизрәк оча алучы фронт истребительләр эшләүдә катнаша. Техник фәннәр докторы (1964).
1976 елның 25 ноябрендә вафат була. Ленинградның Серафим зиратында җирләнгән[4].
Бүләкләр һәм бүләкләр үзгәртү
- Социалистик Хезмәт Каһарманы (1957);
- дүрт Ленин ордены;
- ике Кызыл Байрак Хезмәт ордены;
- Кызыл Йолдыз ордены;
- Ленин премиясе (1963);
- Беренче дәрәҗә Сталин премиясе (1941) — очкычның яңа конструкциясен эшләгән өчен («МиГ-3»);
- Беренче дәрәҗә Сталин премиясе (1947) — хәрби очкычның яңа үрнәгендәге конструкцияне эшләгән өчен;
- Беренче дәрәҗә Сталин премиясе (1948) — хәрби очкычның яңа төрен булдыру өчен;
- Икенче дәрәҗә Сталин премиясе (1949) — яңа очкыч агрегатын төзү өчен;
- Беренче дәрәҗә Сталин премиясе (1952) — очкыч булдыру өчен («МиГ-17»);
- Беренче дәрәҗә Сталин премиясе (1953).
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Magnusson M. Chambers Biographical Dictionary — W & R Chambers, 1990. — ISBN 978-0-550-16041-6
- ↑ GUREVICH, MIKHAIL IOSIFOVICH // Encyclopaedia Judaica / Ed. Fred Skolnik, Michael Berenbaum. — Second edition. — Macmillan Reference USA, 2007. — Vol. 8 (Gos-Hep). — P. 140. — ISBN 978-0-02-865936-7.
- ↑ Гуревич Михаил Иосифович
- ↑ ГУРЕВИЧ Михаил Иосифович (1893—1976)
Сылтамалар үзгәртү
- «Илнең каһарманнары» сәхифәсендә Михаил Гуревич
- Зур совет энциклопедиясе : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- Высокое небо Михаила Гуревича