Миикул Крисун
Николай Васильевич Хрисанфов (карелча Krisun Miikul (Миикул Крисун); 27 июль, 1898, Вохтозеро авылы, Петрозаводск өязе, Олонец губернасы — 8 гыйнвар, 1938, Сандармох, Медвежьегорск районы, Карел АССР) — карел совет шагыйре, тәрҗемәче, архивчы.
| Миикул Крисун | |
|---|---|
| Туган | 27 июль 1898 Олонец гөбернәсе, Россия империясе |
| Үлгән | 8 гыйнвар 1938 (39 яшь) Сандармох, Повенецкое городское поселение[d], Медвежьегорск районы[d], Карел АССР, РСФСР, СССР |
| Күмү урыны | Сандармох |
| Ватандашлыгы | Россия империясе.svg){kind=small} СССР |
| Һөнәре | язучы, шагыйрь |
Биографиясе
үзгәртүМиикул Крисун 1898 елның 7 июлендә Олонец губернасы Петрозаводск өязе Вохтозеро авылында карел крестьяннары гаиләсендә туган.
Петрозаводск шәһәр училищесында, Петрозаводск укытучылар семинариясендә, Мәскәү исемендәге университетта укый. А. Л. Шанявский ис. Ленинград университетының тарих-филология факультетын тәмамлаган. Октябрь революциясе елларында сул социалист-революционерлар партиясенең актив әгъзасы. 1918 елның июнендә Олонец губерна крестьян съездында катнаша, 1918 елның июлендә ул сул эсерлар партиясеннән, финанслар халык комиссары К.В. Алмазов урынына, Олонец губерна Советы башкарма комитеты әгъзасы итеп сайлана.[1].
1919 елда I дәрәҗә Хезмәт мәктәбе укытучысы булып эшли, 1919 елның көзеннән РККДА хезмәт итә. Гражданнар Сугышында катнашучы, Юденич гаскәрләренә каршы, Поляк фронтында, кызылармеец, культпросветчик, полк суды әгъзасы. 1919 елда сул эсерлар партиясенең элеккеге әгъзасы буларак кулга алына, ләкин Олонецк губернасы җитәкчелеге үтенече буенча азат ителә. 1924 елда Петроград университетының иҗтимагый фәннәр факультетын, аннары Үзәк архивның Ленинград бүлеге каршындагы бер еллык архив курсларын тәмамлый.
Карел телен үстерү, 1920 елларда Карелиядә фин телен рәсми рәвештә утыртуга каршы актив чыгыш ясый.
1924 елдан Карелия Үзәк архив бюросы мөдире итеп билгеләнә. Н. Христофов җитәкчелегендә архив хезмәте оештырылган, революциягә кадәр меңләгән архив документлары сакланган. Н.В. Хрисанфов җирле матбугатта үз мәкаләләрендә архив эшен даими популярлаштырды.
1936 елдан Карелия фәнни-тикшеренү институтының тарих-революцион секциясенең фәнни хезмәткәре.[2].
Хрисанфов Александр Пушкин әкиятен һәм аның берничә шигырен ливвик теленә тәрҗемә итә.[3] 1937 елның гыйнварында ул А.Пушкинның «Поп һәм аның хезмәткәре Балда турында» әкиятен тәрҗемә итә.[4]
1937 елның 26 октябрендә кулга алына. КАССР НКВД өчлеге карары белән 1937 елның 28 декабрендә 58-10-11 маддә буенча хөкем ителгән. 1938 елның 8 гыйнварында Медвежьегорск станциясе янында (Сандармох) атып үтерелә.
1956 елның 21 июлендә КАССР Югары Суды Президиумы тарафыннан реабилитацияләнә.
Хезмәтләре
үзгәртү- Хрисанфов Н. Десятилетие Карцентрархива // Красная Карелия. 1934. 1 ноября.
- Хрисанфов Н. О восстании крестьян, приписанных к Олонецким заводам в 1769—1771 гг.— Карело-Мурман. край, 1931, № 9—10, с. 56—57; № 11—12, с. 53—56.
- Хрисанфов. Н. В. Олонецкая ссылка в 1905 г. // 1905 год в Карелии. Сборник. Под ред. П. И. Буткевича, Я. Э. Виртанена, М. А. Гудошникова, Н. В. Хрисанфова. Петрозаводск, 1926. 179 с. (Комис. по проведению 20-летия 1905 года при ЦИК АКССР).
- Хрисанфов Н. В. Работы в архивохранилищах Карцентрархива / Н. В. Хрисанфов /Краеведение в Карелии на новом этапе : сб. ст. — Петрозаводск, 1933. — Вып. 2. — С. 67—69.
- Хрисанфов Н. В. Участие краеведов в изучении революционного прошлого Карелии / Н. В. Хрисанфов / Карело-Мурман. край. — 1930. — No 11/12. — С. 21—22.
- Хрисанфов Н. В. Участие краеведов в изучении революционного прошлого Карелии / Н. В. Хрисанфов / Вопросы краеведения в Карелии : сб. ст. / под рук. С. А. Макарьева. — Петрозаводск ; Л., 1931. — Вып. 1. — С. 18—19.
- Хрисанфов Н. В. О восстании крестьян, приписанных к Олонецким заводам в 1769—1771 гг. / Н. В. Хрисанфов / Карело-Мурман. край. — 1931. — No 9/10. — С. 56—57; No 11/12. — С. 53—56.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ В ладони удерживать время
- ↑ Филимончик С. Н. Роль научно-исследовательских институтов Карелии в развитии гуманитарных наук // Труды Карельского научного центра РАН. № 4. 2010. С. 107
- ↑ Перевод художественной литературы на карельский язык (ливви)
- ↑ Красная Карелия. 1937. 1 ноября.
Чыганаклар
үзгәртү- Djužev, Ju.I.: Pisateli Karelii: biobibliografitšeski slovar, s. 270–271. Petrozavodsk: Ostrova, 2006. ISBN 5-98686-006-3.
- Natsionalnyje pisateli Karelii: finskaja emigratsija i polititšeskije repressii 1930-h godov: biobibliografitšeski ukazatel = Karjalan kansalliset kirjailijat: suomalaisten maastamuutto ja 1930-luvun poliittiset rangaistustoimet: biobibliografiahakemisto, s. 40–41. Petrozavodsk: , 2005. ISBN 5-7378-0074-1.