Магадан өлкәсе татарлары
Магадан өлкәсе татарлары — татарларның Магадан өлкәсендә яшәүче территориаль төркеме.
| Магадан өлкәсе татарлары | |
| Үз аталышы |
татарлар |
|---|---|
| яшәү җире | |
| Теле | |
| Дине |
мөселманнар |
| Бүтән халыкка керүе | |
Тарихлары
үзгәртүТатарларының (шул исәптән махсус күченүчеләрнең) өлкә территориясенә күчүе 20 йөздә әлеге төбәкне актив үзләштерү белән бәйле рәвештә башлана. Өлкәдә танылган шурфчы Б. Шәфигуллин исеме белән 1916 елда Колымадагы сәнәгать алтыны запаслары ачылу бәйле.
Таралышлары
үзгәртү2010 елда Магадан өлкәсендә 1 415 татар кешесе яшәгән[1][2] (1959 елда – 2 517,[3] 1989 елда – 2 752,[4] 2002 елда - 2 006 кеше[5]).
Алар нигездә Магадан, Ола, Сокол эшчеләр бистәсендә («Магадан шәһәре» муниципаль берәмлегенә керә) яшиләр.
Мәдәният
үзгәртү1992 елдан башлап Магадан өлкәсенең «Алтын Ай» татар‑башкорт иҗтимагый оешмасы эшли. 2003-2008 елларда «Якты Нур» татар һәм башкорт өлкә оешмасы эшли. Магаданда ел саен Сабантуй һәм мөселман бәйрәмнәре үткәрелә. 2006 елда «Алтын Ай» базасында җирле мөселман дини оешмасы «Магадан шәһәре мәчете мәхәлләсе» оештырыла, 2016 елда мәчет төзелешенә таш салу тантанасы була. 2009 елда «Алтын Ай» Бөтендөнья татар конгрессы белән берлектә Магаданда татар телен өйрәнү буенча якшәмбе мәктәбе проектын тормышка ашыра.
Күренеле кешләре
үзгәртү- М.Р. Шәрипова — биология фәннәре докторы,
- И.Л. Измайлов — тарих фәннәре докторы,
- И.К. Ваһапов — техник фәннәр докторы,
- Д.А. Мостафина — тарихчы.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года, archived from the original on 2016-06-05, retrieved 2021-03-20
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Официальные итоги с расширенными перечнями по национальному составу населения и по регионам. 2021 елның 9 декабрь көнендә архивланган.: см. 2012 елның 18 октябрь көнендә архивланган.
- ↑ Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1959 года. Национальный состав населения по регионам России: Магаданая область
- ↑ Демоскоп. Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по регионам России: Магаданая область
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года 2013 елның 21 апрель көнендә архивланган.: Население по национальности и владению русским языком по субъектам РФ 2006 елның 4 ноябрь көнендә архивланган.
Чыганаклар
үзгәртү- Регионы компактного проживания татар в Российской Федерации: справочник / Отв. ред. Л.М.Айнутдинова, Б.Л.Хамидуллин. – Казань: ОП «Институт татарской энциклопедии и регионоведения АН РТ», 2016. – 336 с.
