Kolumbiä universitetı
Columbia universitetı (Колумбия университеты). AQŞnıñ New York ştatınıñ New York şähärendä Manhattanda urnaşqan xosusıy universitet. Columbia universitetına nigez 1754 yılda salına. Ul AQŞnıñ yäş buyınça bişençe universitetı, Ürmäle göl ligası äğzası. Columbia universitetı AQŞ fänni oyışmaları arasında Nobel büläge lawreatları sanı buyınça berençe. Ul şulay uq jurnalistika, sänğät häm matur ädäbiät ölkälärendä mäşhür Pulitzer prizın birüçe oyışma.
TarixҮзгәртү
Columbia universitetı taríxın King College iseme astında 1754 yılda başlıy. Amerika Revolusia suğşınnan soñ ul Columbia isemen ala. Şul däwer eçendä universitet 20 fänni mäktäpne üsterä. Universitetnıñ töp campusına nigez 1896 yılda salına. 1893 yılda Columbia university Press näşriätı tormışın başlıy. Bu näşriät Columbia Ensiklopediäsın bastıru belän tanış. 1902 yılda New Yorknıñ gäzit eşmäkäre Joseph Pulitzer Universitetqa jurnalistika belgeçlegen açıp cibärü öçen şaqtıy zur külämdä aqça bülep birä. Jurnalistika mäktäbe berençe tapqır üz işkelären 1912 yılda açıp cibärä. Columbia Business mäktäbe 20nçe ğasır başında eşen başlıy. Columbia universitetınıñ dewizı “ In lumine Tuo videbimus lumen” (Latinçadan, Utta yaqtılıq kürergä tieşbez).
CampusҮзгәртү
Columbia uniwersitetınıñ campusı Manhattannıñ tönyaq-könbatışında, matur urında urnaşqan. Töp campus 32 aqr cir bili. Şulay uq universitet milkendä professorlar, yuğarı qursalr studentları öçen 7000 yaqın fatir da bar. Columbia universitetınıñ kitapxanäsendä 9 millionğa yaqnı kitap urın alğan. Mäşhür kolleksiälär arasında arxitekturağa bağışlanğan kitaplar tuplanmasın atap bula. Campusnıñ Fälsäfä binasında berençe FM radío alğıçı uylap tabılğan.
OyışmaҮзгәртү
- Fu isemendäge Başlanğıç İjenerlıq häm Ğämäli Fän mäktäbe (Fu Foundation School of Engineering and Applied Science)
- Columbia College
- Barnard College
- Columbia Business mäktäbe
- Columbia universitetınıñ terapevt häm xirurglar collegı (Columbia University College of Physicians and Surgeons)
- Yuğarı Jurnalistika mäktäbe (Graduate School of Journalism)
- Xalıqara häm Cäiğıyawí bağlanışlar mäktäbe (School of International and Public Affairs)
- Yuğarı Arxitektura mäktäbe (Graduate School of Architecture, Planning and Preservation) h.b.
KeşelärҮзгәртү
Universitet prezidentları’’’
| President | Tuğan yılı–Ülgän Yılı | Citäkçelek yılları | Oyışma iseme; Östämälär | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Samuel Johnson | (1696–1772) | (1754–1763) | King's College |
| 2 | Myles Cooper | (1735–1785) | (1763–1775) | King's College |
| 2.1 | Benjamin Moore | (1748–1816) | (1775–1776) | King's College; |
| 2.2 | George Clinton | (1739–1812) | (1784–1787) | Columbia College ; Chancellor |
| 3 | William Samuel Johnson | (1727–1819) | (1787–1800) | Columbia College (Trust xakimiate) |
| 4 | Charles Henry Wharton | (1748–1833) | (1801–1801) | Columbia College |
| 5 | Benjamin Moore | (1748–1816) | (1801–1810) | Columbia College |
| 6 | William Harris | (1765–1829) | (1811–1829) | Columbia College; 1916 xätle John Mitchell Mason belän bergä citäkçelek itä |
| 7 | William Alexander Duer | (1780–1858) | (1829–1842) | Columbia College |
| 8 | Nathaniel Fish Moore | (1782–1872) | (1842–1849) | Columbia College |
| 9 | Charles King | (1789–1867) | (1849–1863) | Columbia College |
| 10 | Frederick Augustus Porter Barnard | (1809–1889) | (1864–1889) | Columbia College |
| 11 | Seth Low | (1850–1916) | (1890–1901) | Columbia College; |
| 12 | Nicholas Murray Butler | (1862–1947) | (1902–1945) | Columbia Universitetı |
| 12.1 | Frank D. Fackenthal | (1883–1968) | (1945–1948) | Columbia Universitetı |
| 13 | Dwight D. Eisenhower | (1890–1969) | (1948–1953) | Columbia Universitetı |
| 14 | Grayson L. Kirk | (1903–1997) | (1953–1968) | Columbia Universitetı; Columbia universitetı protestlarınnan soñ eştän kitärgä mäcbür |
| 15 | Andrew W. Cordier | (1901–1975) | (1969–1970) | Columbia Universitetı |
| 16 | William J. McGill | (1922–1997) | (1970–1980) | Columbia Universitetı |
| 17 | Michael I. Sovern | (1931– ) | (1980–1993) | Columbia Universitetı |
| 18 | George Erik Rupp | (1942– ) | (1993–2002) | Columbia Universitetı |
| 19 | Lee C. Bollinger | (1947– ) | (2002– ) | Columbia Universitetı |