Керек теле
Керек теле (үз атамасы — аӈӄалҕакку) — чукотка-камчатка телләре тел гаиләсенә кергән керек халкы теле; аны Коряк теле берлегенең диалекты яки кабилә телләренең берсе дип карарга мөмкин. Кереклар чукчалар белән тыгыз контактта.
Керек теле | |
Дәүләт | Россия[1] |
---|---|
Тел типологиясе | агглютинатив тел |
Телнең ЮНЕСКО статусы | үле тел[d][2] |
Ethnologue каталогында телнең статусы | 9 Dormant[d][3] |
Тел Чукотка ярымутравы буйлап Беринг диңгезенә кадәр Анадырь лиманыннан Камчаткада Олютор борынына кадәр таралган; шуннан соң ареал көньяктан Опука елгасы авызына кадәр тарайган (Камчатканың географик чигеннән бераз төньяккарак). Керек теле — язмасыз. Фольклор авыз иҗаты формасында тапшырылган булган. Керек телендә беренче язмала үрнәкләре XX гасырның 60-ынчы елларына карый. Милләтара аралашу теле булып чукча теле торган, азрак — рус теле. XX гасырда кереклар тулысынча диярлек чукчалар тарафыннан ассимиляцияләнгән булган.
1991 елда керекча өч кенә кеше сөйләшкән: Иван Увагыргын (хатыр диалекты), Николай Етынкэу һәм Екатерина Хаткана (мейныпильгын диалекты). 2005 елдан бирле тел үле булып санала — сөйләшүчеләрнең соңгысының үлгәннән соң. 2010 елда халык санын алу буенча 10 кеше керек телендә сөйләшә дип күрсәткән.
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ ScriptSource - Russian Federation
- ↑ Красная книга языков ЮНЕСКО
- ↑ Ethnologue — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 2022. — ISSN 1946-9675