Казан метеорология фәнни мәктәбе
Казан метеорология фәнни мәктәбе — Казан университетында оештырылган метеорологик, табигать күренешләрен, климат шартларын өйрәнү өчен оештырылган фәнни мәктәп.[1]
| Казан метеорология фәнни мәктәбе | |
| Нигезләнү датасы | 1804 |
|---|---|
| Дәүләт |
 Россия |
| Административ-территориаль берәмлек | Татарстан |
| Ана ширкәт | Казан (Идел буе) федераль университеты |
Тарих
үзгәртүКазан университетында 1805 елдә И.И. Запольский метеорологик күзәтүләр башлап жибәрә. 1815—1816 елларда Ф.К. Броннер Казан климаты һәм Уралның кайбер пунктлары буенча беренче фәнни хезмәтләрен бастыра.
1829—1831 еллдарда А. Я. Купфер, Н. И. Лобачевскийның шушындый хәзмәтләре бастырыла.
1825 елда Россиядә беренче тапкыр И.М. Симоновның "Көньяк һәм Төньяк ярымшарларда температура аермасы турында" мәкаләсе басылып чыга.
1830 елдан башлап Э.А. Кнорр, А.С. Савельев тарафыннан Идел буе, Кавказ, Урал һәм Себер җирләрендә табигый күренешләр һәм климат шартлары өйрәнелә. Боларның барысына да Казан университетында фән буларак метеорология башлангычына этәргеч бирде.[2]
Метеорологик тикшеренүләрне үстерүдә Казан университеты каршындагы Табигыятьчеләр җәмгыяте аерым роль уйный.[2]
19 гасыр ахырында "Россия Көнчыгышының метеорология челтәре хезмәтләре" бастырыла башлый. 20 гасыр башында Казан университетының геофизика кафедрасы ( хәзер Метеорология, климатология һәм атмосфера экологиясе кафедрасы) ачыла.
1930 елда Татарстан гидрометеорология хезмәте оештырыла.
1970 елдан башлап климат параметрларын мониторинглау, модельләштерү һәм фаразлау, гомуми циркуляция, энергетика һәм атмосфера пычратуы мәсьәләләре һәрьяклап күзәтелә һәм өйрәнелә.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ Онлайн - энциклопедия Tatarica
- ↑ 2,0 2,1 Казанский Федеральный университет. Метеорологическая школа, archived from the original on 2022-01-14, retrieved 2022-01-14
Чыганаклар
үзгәртү- ПЕРЕВЕДЕНЦЕВ Ю.П.1, ХАЙРУЛЛИН К.Ш. ИСТОРИЯ МЕТЕОРОЛОГИЧЕСКИХ ИССЛЕДОВАНИЙ В КАЗАНСКОМ УНИВЕРСИТЕТЕ (К 205-ЛЕТИЮ ОСНОВАНИЯ МЕТЕОРОЛОГИЧЕСКОЙ ОБСЕРВАТОРИИ КАЗАНСКОГО УНИВЕРСИТЕТА). Казанский (Приволжский) федеральный университет. Главная геофизическая обсерватория им. А. И. Воейкова Тип: статья в журнале - научная статья Язык: русский. УДК: 551.5 [1](үле сылтама)
- Казанская метеорологическая научная школа. Татарский энциклопедический словарь. — Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1999. — 703 с., илл. ISBN 0-9530650-3-0