Кабарда-Балкар Республикасы мөселманнарының Диния нәзарәте

дини оешма (Нальчик, Кабарда-Балкария, Россия)

Кабарда-Балкар Республикасы мөселманнарының Диния нәзарәте, КБР МДН (кабард.-чирк. Къэбэрдей-Балъкъэрым ис муслъымэнхэм я дин Iуэхущӏапӏэ; карач.-балк. Къабарты-Малкъарны муслиманаларыны дин идарасы, рус. Централизованная религиозная организация Духовное управление мусульман Кабардино-Балкарской Республики, ДУМ КБР) – Кабарда-Балкар Республикасы мөселманнарының бәйсез төбәк оешмасы. Диния нәзарәте Нальчик җәмигъ мәчете комлексында урнашкан. Төньяк Кавказ мөселманнарының координация үзәге составына керә (1999).

Кабарда-Балкар Республикасы мөселманнарының Диния нәзарәте
кабард.-чирк. Къэбэрдей-Балъкъэрым ис муслъымэнхэм я дин Iуэхущӏапӏэ
карач.-балк. Къабарты-Малкъарны муслиманаларыны дин идарасы
офис:

360000
Россия байрагы Россия,
Кабарда-Балкария,
Нальчик, Шогенцуков пр., 41
(Нальчик җәмигъ мәчете )

Оешма төре:

үзәкләштерелгән дини оешма

Җитәкчеләр
Рәис

мөфти Хәзрәтали Дзасежев

Нигезләү
Диния нәзарәте оешу турында игълан итү

1989 ел

http://www.kbrdum.ru

Тарих үзгәртү

  • 1989 елның 29 ноябре – республика мөселманнары Диния нәзарәте оешу турында игълан ителә.
  • 1990 елның 30 августы – Нальчикта КБР мөселманнарының беренче корылтае була, анда устав кабул ителә һәм Диния нәзарәте рәисе сайлана.
  • 1991 елның 9 октябре – Диния нәзарәте Уставы КБР Юстиция министрлыгында теркәлү үтә (N 91) [1]
  • 1992 елның 2 феврале – КБР мөселманнарының II съезды.
  • 1994 елның апреле – КБР Диния нәзарәте Россия мөселманнарының Диния нәзарәте Югары координацион үзәге составына керә.
  • 1996 ел – Ислам институты ачыла, директор итеп Шәрәфетдин Чочаев, урынбасары итеп Әнәс Пшихачев билгеләнә.
  • 1998 елның марты – КБР МДН III съезды.
  • 1999 ел – КБР Диния нәзарәте Төньяк Кавказ мөселманнарының Координация үзәгенә керә.
  • 2004 ел – КБР МДН IV съезды.
  • 2006 елның октябре – КБР Диния нәзарәте Кавказ мөселманнарының Югары Советын (ВСМК) төзүдә катнаша.
  • 2007 ел — Ислам институты Әбү Хәнифә исемендәге Төньяк Кавказ университеты итеп үзгәртелә.
  • 2009 елның 25 марты – КБР МДН V съезды [2][3].
  • 2011 елның 15 марты – КБР мөселманнарының VI корылтае [4][5].
  • 2016 елның 14 марты – КБР МДН VII съезды [6][7].

Эшчәнлек үзгәртү

Устав үзгәртү

Оешма уставында күрсәтелгән: КБР МДН

  • «...Исламны бергәләп тоту һәм тарату максатыннан, ирекле нигездә оештырылган үзәкләштерелгән дини оешма булып тора. Аның составына КБР торак пунктларында дини мөселман төркемнәре һәм җирле дини оешмалар керә»
  • «...үз эшчәнлеген РФ Конституциясе, КБР Конституциясе, шулай ук «Вөҗдан иреге һәм дини берләшмәләр турында» Федераль закон, РФнең башка норматив актлары нигезендә гамәлгә ашыра».
  • «...үз дини эшчәнлегендә КБР мөселманнары Диния нәзарәте Коръәнгә һәм Пәйгамбәр сөннәтенә, 4 изге Хәлифнең әйткән сүзләренә, дүрт мәзһәбнең юриспруденциясенә, шулай ук КБР мөселманнарының Диния нәзарәте карарлары һәм КБР мөселманнары съездлары карарларына таяна».
  • «.. дәүләт хакимияте органнары, җирле үзидарә органнары, башка дәүләт учреждениеләре функцияләрен үти алмый, сәяси партияләр һәм иҗтимагый берләшмәләр эшчәнлегендә катнашмый.» [8]

Уку йортлары үзгәртү

КБР Диния нәзарәте каршында югары уку йорты — Имам Әбү Хәнифә исемендәге Төньяк Кавказ ислам университеты эшли [9], шулай ук аның төрле филиаллары һәм җирле мәдрәсәләр бар.

Басма орган үзгәртү

ККР Диния нәзарәте каршында ай саен «Свет Ислама» (Ислам нуры) газетасы чыгарыла.

Рәисләр үзгәртү

  • 1990-1992 елларда – Шәрәфетдин Чочаев [1]
  • 1992-2002 елларда – Шәфыйк Пшихачев [10]
  • 2002-2010 елларда – Әнәс Пшихачев
  • 2010 елның 20 декабреннән – Хәзрәтали Дзасежев [11]

Сылтамалар үзгәртү

Моны да карагыз үзгәртү

Искәрмәләр үзгәртү

  1. 1,0 1,1 Новейшая история мусульманского сообщества Кабардино-Балкарской Республики.
  2. На съезде мусульман Кабардино-Балкарии переизбрали муфтия (рус.), KP.RU - сайт «Комсомольской правды» (2009-03-25). 7 июнь 2017 тикшерелде.
  3. Анас Пшихачев вновь стал муфтием Кабардино-Балкарии - ИА REGNUM (рус.), ИА REGNUM. 7 июнь 2017 тикшерелде.
  4. Нальчик готов стать центром исламской грамотности (ингл.). 7 июнь 2017 тикшерелде.
  5. Мусульмане Кабардино-Балкарии избрали нового муфтия республики (рус.), РИА Новости (20110315T1722+0300Z). 7 июнь 2017 тикшерелде.
  6. Сегодня в Нальчике пройдут выборы главы Духовного управления мусульман Кабардино-Балкарии, Кавказский Узел. 7 июнь 2017 тикшерелде.
  7. Приветствие Главы КБР Ю.А. Кокова делегатам и участникам VII съезда мусульман КБР - Глава КБР Юрий Коков. glava.kbr.ru. 2017-06-07 тикшерелгән.(үле сылтама)
  8. http://www.kbrdum.ru/ustav.pdf
  9. В Северо-Кавказском Исламском университете имени Абу Ханифы в полном разгаре сессия.
  10. Пшихачев Шафиг Ауесович. әлеге чыганактан 2017-06-29 архивланды. 2017-06-05 тикшерелгән.
  11. Дзасежев Хазраталий Олиевич.