Wikipedia

Иван Покровский (1865—1941)

Иван Михайлович Покровский ( 1865—1941 ) —Россия чиркәү тарихчысы, Казан руханилар академиясе профессоры. Ике тапкыр Уваров премиясе лауреаты.

Җенес ир-ат
Ватандашлык  СССР
 Россия империясе
Туу датасы 1865 яки 17 (29) гыйнвар 1865
Туу урыны Моршанск өязе[d], Тамбу губернасы, Россия империясе
Үлем датасы 19 апрель 1941(1941-04-19)
Үлем урыны Казан, РСФСР, СССР
Һөнәр төре тарихчы, историк церкви
Эшчәнлек өлкәсе история христианства[d][1]
Әлма-матер Тамбу руханилар семинариясе[d] һәм Казан руханилар академиясе
Бүләкләр
орден Святого Владимира 4-й степени орден Святой Анны 2-й степени орден Святой Анны 3-й степени орден Святого Станислава 1-й степени орден Святого Станислава 2-й степени орден Святого Станислава 3-й степени медаль «В память царствования императора Александра III»

Биографиясе үзгәртү

Иван Михайлович Покровский 1865 елның 17 (29) гыйнварында Тамбов губернасы Моршан өязенең Колдар (Колдар, Колударово) авылында рухани гаиләсендә туа.

1880 елда 2 нче разряд буенча Тамбов рухи училищесын, 1886 елда 1 разряд буенча Тамбов рухи семинариясен тәмамлый. Липецкның Евдокиев зиратында псаломчы булып хезмәт иткән, аннары 1-нче (1887) һәм 2-нче (1889) Тамбов рухи училищеларында надзиратель булып хезмәт иткән.

1891—1895 елларда ул Казан руханилар академиясендә укый. Академияне тәмамлаганнан соң, дин фәннәре кандидаты дәрәҗәсе белән киләсе уку елы дәвамында анда профессорлар стипендиаты була һәм 1896 елдан бирле рус чиркәвенең тарих кафедрасы буенча доцент вазыйфаларын башкара. 1898 елда «Русские епархии XVI-XIX вв. Т. 1: XVI и XVII вв.» диссертациясе өчен дин гыйлеме магистры дәрәҗәсен ала һәм доцент исемендә раслана.

 
Казандагы И.М.Покровский йорты ( Лейтенант Шмидт урамы, 6)

1898 елдан надворный советник, ярлы студентларга ярдәмчеләшү җәмгыяте сәркәтибе. Академик басмалар буенча редакция эшләре мөдире (1900-1904), коллеж киңәшчесе (1902).

1906 елда ул дәүләт киңәшчесе дәрәҗәсенә күтәрелә. 1907 елда чиркәү тарихы докторы дәрәҗәсен «Казанский архиерейский дом, его средства и штаты, преимущественно до 1764 года» диссертациясе өчен ала.

1908 елның 16 июненнән Казан руханилар академиясенең штаттан тыш профессоры, 25 октябрьдә штаттан тыш гадәттән тыш профессор. 1909 елның 19 августыннан 1918 елга кадәр рус чиркәве тарихы кафедрасының гади профессоры.

1905 елдан 1907 елга кадәр «Известия по Казанской епархии» журналы мөхәррире. Казан епархиясе монастырьларының тарихи тасвирламаларын әлеге обительләр: Седмиозерная пустынь, Зөя Иоанн Предтеча монастыреларының настоятельләре заказы буенча төзи.

Казан руханилар академиясе советы тарафыннан аны академия вәкиле итеп Киев, Чернигов һәм Псковтагы XI, XIV һәм XVI Бөтенроссия археологик съездларына җибәрә. Ул Владимир, Тамбов, Нижный Новгород галим архив комиссияләре, Император Мәскәү археология институты, Император Казан университеты каршындагы Археология, Тарих һәм Этнография җәмгыяте әгъзасы итеп сайлана. Казан епархиясенең тарихи-археологик җәмгыятен оештыручыларның һәм әгъзаларының берсе.

1917 елда ул Советка кадәрге Советның I, II, III, V, VII, VIII һәм IX бүлекләрендә эшли; Рус православие чиркәвенең җирле советы әгъзасы, 1-2 нче сессияләрдә катнаша, II, V, XI, XII, XVI, XIX Бүлекләр әгъзасы [2] .

1918 елдан башлап, 1 нче Казан Кызыл Армия курсларында арифметика укытучысы, ул Раифа монастырен сакларга тырышты, җирләрен Казан университетына күчерүне сорый. 1919 елдан Казан губернасы архивының тарихи-мәдәни һәм көнкүреш секциясе мөдире, Казан һәм Казан губернасының архив фондларын һәм музей ядкярләрен саклау комиссиясе әгъзасы һәм рәисе.

1921 елда ректор, епископ Анатолий (Грисюк) һәм башка профессорлар белән бергә "академиянең легаль булмаган яшәеше" өчен шартлы рәвештә ирегеннән мәхрүм ителгән, гәрчә ул законлы тәртиптә бетерелмәгән булса да.

1926 елдан Татарстан Үзәк Башкарма комитеты берләштерелгән китапханәсе мөдире, Халык Комиссарлары Советы һәм Дәүләт планы, Татарстан АССР Дәүләт планлы комиссиясе һәм статистик идарә архивариусы. Чынлыкта Татарстан Милли архивын һәм республиканың башка зур архивларын булдыручы һәм саклаучы була.

1930 елның 31 августында кулга алына. Академиянең башка профессорлары белән берлектә, ул "ТАССР территориясендә" Чын Православие Чиркәве "Чиркәү-монархия оешмасының Бөтен Союз үзәгенең филиалын оештыруда гаепләнә<…> балаларны чиркәү-мәхәллә мәктәпләре рухында тәрбияләү өчен көрәшү зарурлыгын белдерә, үз карашларында патшаларның рус тормышына уңай йогынтысын яклый <...> «Чын-Православие Чиркәве» чиркәү-монархия оешмасының Бөтенсоюз үзәге филиалының сәяси платформасын уртаклашып, профессорның В. И. Несмелов йортындагы Совет властенә каршы көрәш методлары турында фикер алышуда катнаша». Ул үзен гаепсез дип таный. 1932 елда РСФСР ҖКның 58-10, 58-11 статьялары буенча ГДПУ коллегиясе каршындагы махсус киңәшмә карары белән 3 елга Казан АССРына сөргенгә хөкем ителә. Ул үпкә эмфиземасыннан, астмадан һәм йөрәк җитешсезлеге интеккәнлектән, СССР Үзәк сайлау комиссиясе Президиумының 1932 елның 22 июлендәге карары нигезендә аңа шәхси амнистия тәртибендә ирекле яшәү рөхсәт ителә.

1932 елдан Казан медицина институты хирургия клиникасының склад мөдире. 1935 елдан пенсиягә китә. 1940 елда Татарстан АССР дәүләт музеена бүләккә иң кыйммәтле китаплар һәм документлар тапшыра.

Ул Спас өязенең Бездна авылында крестьяннарны атып үтерү тарихы буенча документлар музейга тапшыру вакытында 1941 елның 19 апрелендә йөрәк өянәгеннән кинәт үлә. Казандагы Арча зиратында күмелгән.

1964 елда ТАССР Югары суды карары белән үлгәннән соң реабилитацияләнә. 1902 елда төзелгән һәм үлгәнче яшәгән йорт Татарстан Республикасы министрлар кабинеты карары белән "Покровский йорты" дип аталган, республика әһәмиятендәге тарих һәйкәле дип танылган һәм Дәүләт саклау реестрына кертелгән, ә йортта мемориаль такта урнаштырылган.

Гаиләсе үзгәртү

Вера Игнатьевна Акатьевага өйләнгән (1901), балалары: Петр, Татьяна, Зинаида, Надежда.

Бүләкләре үзгәртү

  • 2 (1913) һәм 3 нче (1905) дәрәҗәдә Изге Анна ордены
  • 2 (1909) һәм 3 нче (1901) дәрәҗәдә Станислаус ордены
  • Изге Владимир ордены, 4 нче дәрәҗә
  • Император Александр III патшалык иткән истәлегенә көмеш медаль

Библиография үзгәртү

  • Русские епархии в XVI—XIX вв., их открытие, состав и пределы: Опыт церковно-историч., стат. и геогр. исследования. Т.1, Т.2
    • XVI—XVII вв. — Казань: типо-лит. Ун-та, 1897. — 602 с. разд. паг., 3 л. карт., табл.
    • XVIII-й век. — Казань: Центр. тип., 1913. — [4], 892, XVIII, 48 с.
  • Значение высшей русской иерархии и исторические условия ее служения церкви и государству до XVIII века. — Казань: типо-лит. Ун-та, 1898. — 42 с.
  • Историко-археологическая, статистическая и бытовая записка о приходе в с. Раеве. — Тамбов, 1899.
  • Церковно-археологические и исторические вопросы на XI Археологическом съезде в Киеве. — Казань: тип. Ун-та, 1899. — 41 с.
  • Заботы высокопреосвященнейшего митр. Палладия о духовно-учебных заведениях и духовенства в период управления его Тамбовскою епархиею // Православный собеседник. — 1899. — № 1.
  • К столетию кафедры татарского языка в духовно-учебных заведениях г. Казани (1800—1900 гг.). — Казань: тип. Ун-та, 1900. — 34 с.
  • Бортничество (пчеловодство) как один из видов натурального хозяйства и промысла близ Казани в XVI—XVII вв. — Казань: типо-лит. Ун-та, 1900. — 7 с., 1 л. табл.
  • К истории казанских монастырей до 1764 года. — Казань: типо-лит. Ун-та, 1902. — 80 с.
  • К вопросу о наследственном праве церковных учреждений, в частности Казанского архиерейского дома, в конце XVII века. — Казань, 1902.
  • Памяти Александра Алексеевича Дмитриева. — Казань, 1903.
  • Историко-статистическое описание церквей и приходов Казанской епархии. Вып. 2–3. — Казань, 1904–1916.
  • Явленная чудотворная Казанская икона божией матери: (По поводу святотатств. похищения ее из Казан. жен. монастыря 29 июня 1904 г.) — Казань: типо-лит. Ун-та, 1904. — 34 с.
  • Печальная годовщина со дня похищения явленной чудотворной Казанской иконы Божьей Матери в Казани. — Казань, 1905.
  • Свияжский второклассный Иоанно-Предтеченский женский монастырь и его святыни / Сост. И. М. Покровский. — Казань: изд. монастыря, 1905 (типо-лит. насл. М. Чирковой). — 36 с. : ил.
  • Окраины города Казани в XVI—XVIII веках (Забулац., Арханг. и Ягод. слободы). — Казань, 1905. — 22 с.
  • К 350-летнему юбилею Казанской епархии // Известия по Казанской епархии. — 1905. — № 26/27.
  • Казанский архиерейский дом, его средства и штаты преимущественно до 1764 года. — Казань: Центр. тип., 1906. — 803 с. разд. паг., 3 л. ил.
  • Средства и штаты великорусских архиерейских домов со времени Петра 1-го до учреждения духовных штатов в 1764 г. : Общ. доп. очерк к исследованию «Казанский архиерейский дом, его средства и штаты преимуществ. до 1764 года» / И. М. Покровский. — Казань: типо-лит. Имп. ун-та, 1907. — [2], 140, 76 с.
  • Гермоген, митрополит казанский и астраханский, впоследствии патриарх всероссийский, первый местный духовный писатель-историк, и его заслуги для Казани. — Казань: типо-лит. Ун-та, 1907. — 28 с.
  • Филарет (Амфитеатров), архиепископ Казанский (1828—1836), впоследствии митрополит Киевский (1837—1857), и его деятельность до вступления на митрополию. — Казань: типо-лит. Имп. ун-та, 1908. — 37 с.
  • Высокопреосвященнейший Димитрий (Самбикин), Архиепископ Казанский и Свияжский // Православный собеседник. — 1908. — № 5.
  • XIV Всероссийский археологический съезд в г. Чернигове 1908 г. — Казань: Центр. тип., 1909. — 112 с., 5 л. ил.
  • К истории поместного и экономического быта в Казанском крае в половине XVII века. — Казань: типо-лит. Казан. ун-та, 1909. — [2], XIV, 107 с.
  • Екатерининская комиссия о составлении Проекта нового уложения и церковные вопросы в ней (1766—1771). — Казань: Центр. тип., 1910. — 136 с.
  • Русское духовенство, его патриотизм и деятельность в защиту православия и законной национальной царской власти в смутное время и при избрании на русский царский престол боярина Михаила Федоровича Романова. — Казань: Центр. тип., 1913. — 56 с.
  • Казань и казанцы в истории воцарения Дома Романовых на русском царском престоле. — Казань: Центр. тип., 1913. — 16 с.
  • Святитель Ефрем, митрополит Казанский и Свияжский и его церковно-политическая деятельность в смутное время начала XVII века. — СПб., 1913.
  • Матфей, митрополит Казанский и Свияжский // Церковные ведомости. — 1915. — № 3–4, 8.
  • Прот. Евфимий Малов [Некролог] // Известия по Казанской епархии. — 1918. — № 11/12.
  • Памяти профессора Н. Ф. Катанова // Известия Общества археологии, истории и этнографии при Казанском университете. — 1923. — Т. 32. Вып. 2.

Искәрмәләр үзгәртү

  1. ↑ Чешская национальная авторитетная база данных
  2. ↑ Был награждён грамотой за подписью Патриарха Тихона и с приложением Соборной печати 30 марта 1918 г.

Әдәбият үзгәртү

  • Документы Священного Собора Православной Российской Церкви 1917–1918 годов. Т. 27. Члены и делопроизводители Собора: биобиблиографический словарь / отв. ред. С. В. Чертков. — М.: Изд-во Новоспасского монастыря, 2020. — 664 с. — ISBN 978-5-87389-097-2.
  • Казанский миссионер // Православный собеседник. — 2016. — № 1.
  • Письма к П. В. Знаменскому, А. Г. Лушникову и родным // Фёдоров С. Село Раево Ивана Покровского. Историко-генеалогические очерки. — М., 2016. — С. 105–111, 113, 185–189, 227.

Сылтамалар үзгәртү

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Иван_Покровский_(1865—1941)&oldid=3438754