Ибраһим Гафуров (1937)

Бу үзбәк язучысы турында мәкалә, Камал театры актеры турында биредән укыгыз

Ибраһим Гафуров үзб. Ibrohim Gʻafurov
Тугач бирелгән исеме:	Ибраһим Усман улы Гафуров
Туу датасы:	27 декабрь 1937(1937-12-27) (86 яшь)
Туу урыны:	ССРБ, Үзбәкстан ССР, Ташкент
Ватандашлык:	ССРБ ССРБ→ Үзбәкстан
Эшчәнлек төре:	язучы, сәясәтче
Иҗат итү еллары:	1957—х. в.
Юнәлеш:	проза, тәрҗемә, публицистика
Жанр:	нәсер, мансура, киносценарий
Иҗат итү теле:	үзбәк теле
Дебют:	1957
Бүләкләр:

Ибраһим Гафуров, Ибраһим Усман улы Гафуров (үзб. Ibrohim Gʻafurov, 1937 елның 27 декабре, ССРБ, Үзбәкстан ССР, Ташкент) — язучы, тәрҗемәче, әдәби тәнкыйтьче, педагог, сәясәтче. Үзбәкстанның атказанган сәнгать эшлеклесе (2017). Фирка рәисе (1996 елдан). Филология фәннәре кандидаты (1973).

Тәрҗемәи хәле

1937 елның 27 декабрендә Ташкентта хезмәткәр гаиләсендә туган. Урта мәктәп, Ташкент дәүләт университетының (1960 елга кадәр Урта Азия дәүләт университеты, хәзерге Үзбәкстан милли университеты) филология факультетын (1961) тәмамлаган.

1961—1982 елларда Үзбәкстан ССР дәүләт сәнгать нәшриятында кече мөхәррир, мөхәрририят мөдире, баш мөхәррир урынбасары булып эшли. Классик әдәбият, фольклор, әдәбият белеме, сәнгать буенча, тәрҗемә әсәрләр, күптомлыклар бастыруга зур өлеш кертә.

1982—1995 елларда «Oʻzbekiston adabiyot va sanʻati» (Үзбәкстан әдәбияты һәм сәнгате) газетасының баш мөхәррире булып эшли.

1995 елда Milliy tiklanish (Милли яңарыш) демократик фиркасен булдыру инициаторы була. Фирка рәисе (1996 елдан), «Milliy tiklanish» газетасының баш мөхәррире.

2000 елның гыйнварында узган Үзбәкстан президентын сайлауларында кандидатурасын куя. Сайлаучыларның 1 % тавышын җыя алмау сәбәпле, теркәү уза алмый.

Үзбәкстан милли университетында чит телләр факультетында эшли.

Иҗаты

Беренче хикәяләре, мәкаләләре 1957 елда басыла башлый. 1980—2000 елларда үзенең әсәрләрендә бәйсезлек, мәдәният, рухият, ирек һәм кеше аңының яңа карашын формалаштыру турында яза. Дөнья әдәбиятына, аның милли үзбәк әдәбиятын баетып, зур өлеш кертә. Тәрҗемә белән шөгыльләнә. Документаль фильмнарга сценарийлар яза («Гафур Голәм», «Зөлфия», «Максуд Шайхзода», «Боборахим Машраб»). Телевидениедә «Тафаккур ёлқинлари» тапшыруларын алып бара.

Китаплары

Китаплары

Китаплары «Гўзалликнинг олмос қирралари» (Алмазные грани прекрасного). Адабий ўйлар, Тошкент, 1964. 142 стр. «Унутилмаган боғ” (Не забытый сад). Усмон Носир», 1967. 80 стр. «Она юрт куйчиси, Миртемир» (Миртемир, который воспевал Родину), 1970. 38 стр. «Жозиба» (Очарование). Литературно-критические статьи, 1970. 197 стр. «Ёнар сўз» (Горящее слово). Литературно-критические статьи, 1973. 183 стр. «Ям-яшил дарахт» (Зелёное-презелёное дерево). Литературно-критические статьи, 1975. 230 стр. «Ўртоқ шоир» (Друг поэт). Лирика Максуда Шайхзода, 1976. 110 стр. «Юрак — аланга» (Пламя сердца). Литературно-критические статьи, 1980. 294 стр. «Прозанинг шоири. Саид Аҳмад маҳорати» (Поэт прозы. Мастерство Саида Ахмада), 1981. 157 стр. «Лириканинг юраги» (Сердце лирики). Литературно-критические статьи, 1982. 272 стр. «Сўзун ишиғи». Муосир ўзбек адабиёти ҳақинда. Баки, 1979. «Шеърият — изланиш демак» (Поэзия – это путь). Литературно-критический очерк, 1984. 222 стр. «Ўттиз йилнинг изҳори» (Признания 30-ти лет). Научно-критический очерк, 1987. 398 стр. «Илтижо» (Призовите). Мансуралар, 1991. 176 стр. «Дил эркинлиги» (Свобода души). Стихи, рассказы, повести, 1998. 151 стр. «Ҳаё — халоскор» (Застенчивость – это личная защита). Избранное, стихи, очерки. Т., 2006. 384 стр. «Мангу латофат» (Вечное благословение). Стихи, рассказы, повести. Т., 2008. 460 стр. «Таржимонлик мутахассислигига кириш» (Введение в специальность переводчика). Учебное пособие. Т., 2008. 117 стр. «Таржима назарияси» (Теория переводов) (совместно с О.Муминовым, Н.Камбаровым). Рукопись. 500 стр. «Қуръон таржималари: Тажрибалар» (Переводы Корана: попытки). Очерк. «ЎзАС», 2009, 17 апреля «Ҳаёт — хаёл — хиёбони» (Жизнь – мысль - проспект) (Ибрагим Гафуров глазами современников и соратников). Т., 2007. 372 стр. Тәрҗемәләр Эрнст Хемингуэй. «Чол ва денгиз» (Старик и море), повесть. Эрнст Хемингуэй. «Алвидо, қурол» (Прощай, оружие), роман. Константин Паустовский. «Олис йиллар» (Далекие годы), роман. Вадим Кожевников. «Қилич ва қалқон» (Меч и щит), роман. Мирзо Иброҳимов. «Бўрон қуши» (Птица бури), қисса. Сулаймон Раҳимов. «Моҳитобон» (Мохитабан), роман. Мирзо Иброҳимов. «Парвона» (Мотылёк), роман. Ги де Мопассан. «Азизим» (Милый друг), роман. Федор Достоевский. «Жиноят ва жазо» (Преступление и наказание), роман. Федор Достоевский. «Телба» (Идиот), роман. Федор Достоевский. «Қиморбоз» (Игрок), роман. Назыйм Хикмәт. «Сурур», роман. Чыңгыз Айтматов. «Қиёмат» (Апокалипсис), роман. Чингиз Айтматов. «Чингизхоннинг оқ булути» (Белые облака Чингизхана), повесть. Индийский эпос «Панчатантра». Пять святых книг Конфуций. Цитаты. Александр Солженицын. Повести. Валентин Распутин. «Ёнғин» (Пожар), повесть. Эдгар По. Повести. Уильям Фолкнер. Повести. Ф. Ницше. «Зардўшт таваллоси» (Так говорил Заратустра), стихи в прозе. Г. Г. Маркес. «Бузрукнинг кузи» (Осень патриарха), роман. Жейм Жойс. «Улисс», роман. Ч. Айтматов. «Қулаётган тоғлар» (Осыпавшиеся горы), роман. Ф. Достоевский. «Иблислар» (Бесы), роман.

Җәмәгать эшчәнлеге

1996—2005 елларда II чакырылыш Үзбәкстан парламенты (үзб. Oʻzbekiston Oliy Majlisi) депутаты. Парламентта Milliy tiklanish (Милли яңарыш) фиркасе фракциясе җитәкчесе, парламентның матбугат һәм мәгълүмат комитеты рәисе урынбасары.

Бүләкләре, мактаулы исемнәре

• 1977 — Үзбәкстан комсомолы премиясе
• 1987 — Үзбәкстан ССР Дәүләт бүләге — «Oʻttiz yil izhori» китабы (T: Adabiyot va sanʼat nashriyoti, 1987) өчен»
• 1995 — «Дустлик» ордены
• 2007 — «Мехнат шухрати» ордены
• 2017 — Үзбәкстанның атказанган сәнгать эшлеклесе

Сылтамалар

• Ибрагим Гафуров.(үле сылтама) arboblar.uz(рус.)
• Гафуров Ибрагим Усманович. centrasia.org(рус.)
• Үзбәкчә Википедия мәкаләсе