Дмитрий Боголепов
Дмитрий Боголепов (12 июль 1885 ел — 8 май 1941 ел) — Россия империясе һәм ССРБ икътисадчысы һәм сәяси эшлеклесе, Мәскәү дәүләт университетының Вакытлы президиумы рәисе. 1920—1921 елларда Мәскәү дәүләт университеты ректоры.
| Дмитрий Боголепов | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | рус. Дмитрий Петрович Боголепов |
| Туган | 30 июнь (12 июль) 1885 Мәскәү, Россия империясе |
| Үлгән | 8 май 1941 (55 яшь) Мәскәү, СССР |
| Күмү урыны | Новодевичье зираты[d] |
| Ватандашлыгы | Россия империясе РСФСР[d] .svg){kind=small} СССР |
| Әлма-матер | Мәскәү дәүләт университеты һәм МДУның юридик факультеты[d] |
| Һөнәре | икътисадчы, сәясәтче |
| Эш бирүче | Мәскәү император университеты[d] һәм Мәскәү дәүләт университеты |
| Сәяси фирка | Россия социал-демократик эшчеләр фиркасе |
| Гыйльми дәрәҗә: | магистр[d] (1913) |
Биографиясе үзгәртү
Биографиясе үзгәртү
Дмитрий Петрович Боголепов 1885 елның 12 июлендә почетлы граждан нәселеннән Тверь губернасы училищелар инспекторы һәм укытучысы Петр Андреевич Боголепов (ул авыл рухание улы) гаиләсендә Мәскәүдә туган.
1904 елда Мәскәүнең 7-нче гимназиясен алтын медаль белән тәмамлый, Санкт-Петербург политехник институтына укырга керә. Анда бер ел укыганнан соң, Мәскәү университетының юридик факультеты күчә. 1909 елда аны 1-нче дәрәҗә диплом белән тәмамлый һәм финанс хокуклары кафедрасында профессор дәрәҗәсенә әзерләү өчен калдырыла. 1913 елда сәяси экономия финанс хокуклары буенча магистрлык имтиханнары тапшырды һәм приват-доцент вазифасына раслана. Мәскәү университетының юридик факультетындагы эше белән бергә Мәскәү шәхси юридик институтында «Банк эше» курсы буенча лекцияләр укый.
Сәяси эшчәнлеге үзгәртү
1907 елда марксистик түгәрәктә башка катнашучылар белән бергә Россия социал-демократик эшчеләр партиясенә керә. Алар арасында В. В. Оболенский, Смирнов В. М., Фирсов В. М. була.
1914-1915 елларда IV дәүләт думасы социал-демократик фракциясендә эшли, аннары социал-демократик периодик басмалары белән хезмәттәшлек итә. 1917 елда «Социал-Демократ», "Правда" һ. б. гәзитләрдә эшли.
1917 елда Апрель конференциясен үткәргән вакытта В. И. Ленин белән шәхсән таныша. Биредә Боголепов тезис чыгару буенча комиссия эшендә катнаша. РСДРП(б) VI корылтай делегаты була.
Октябрь революциясенә совет финанс эшләре органнарында актив эш алып бара: 1917 елның 17 ноябрендәге Совнарком карары белән Дәүләт казна департаменты Халык комиссарының финанс ярдәмчесе һәм директоры булып тәгаенләнә. Конституцион комиссия эшендә катнашып, 1918 елның июль аенда чыгарылган Беренче Совет Конституциянең эш төркеменә керә. 1919-1920 елларда башта Украинаның финанс халык комиссариатына, аннары Төркестан республикасына банк-финанс структурасы эшен оештырырга җибәрелә.
Мәскәү дәүләт университеты ректоры үзгәртү
1920 елда Совет хөкүмәте югары белем бирү системасын дәүләт карамагы күзәтүе астына кую максаты белән җитди реформалау белән шөгыльләнә. Дмитрий Петрович бу чарада актив катнаша.
Мәгариф халык комиссариатының университет реформасы планы университет Советлары һәм алар сайлаган ректорлар аша югары уку йортлары белән идарә итүнең традицион системасын югары уку йортларының вакытлы президиумының академик, шулай ук белем бирү һәм икътисади һәм административ тормышы белән җитәкчелек иткән яңа коллегиаль органнарга алмаштыру була. Боголепов Мәскәү университетының Вакытлы президиумы (яки ректоры) рәисе итеп тәгаенләнә.
Югары уку йортының яңа җитәкчесе В. И. Ленинның 1920 ел азагындагы шәхси әңгәмә барышында биргән директиваларына таяна. Дмитрий Петровичның мемуарларында бу директивалар өч пунктта нигезләнә: 1) фән тик фәкыйрьләр өчен;; 2) «укыту азатлыгын» юкка чыгару, «безнең күрсәтмәләр буенча» укыту; 3) МДУ хезмәткәрләренең финанс хәлен яхшырту.
Мәгариф халык комиссариатының күпчелек вазифалар буенча планнары югары уку йорты профессорларының һәм укытучыларының каршылыгын тудыра. Яңа принципларны ашыру максатында Вакытлы президиум үзенең рәисе өчен артык консерватив булуын исбатлый һәм тиздән аның нигезендә үзенең төп вәкаләтләрен үз кулына туплаган Кече президиум оештыра. Факультет утырышлары белән көрәштә Боголепов үзе оештырган уку-гыйльми комиссиясен профессор А. К. Тимирязев җитәкчелегендә файдалана. Административ-хуҗалык комиссиясен профессор К. П. Яковлев җитәкли.
Кыска вакыт эчендә Дмитрий Петрович һәм Вакытлы президиум түбәндәге башлангычларны тормышка ашыруга ирешә: 1920 елның көзендә Мәскәү университетында беренче партия мәктәбе ачыла, бу партия белем бирүнең оешкан системасына башлангыч булып тора; шул ук елның ноябрендә галимнәрне бүләкләү турындагы Положение раслана һәм «Галимнәрнең, профессорларның һәм укытучыларның тормыш һәм яшәү шартларын күтәрү буенча комиссия» оештырыла; 1921 ел башында Халык комиссарлары Советының «Иҗтимагый фәннәр факультетларын оештыру планы турында» указы нигезендә Мәскәү дәүләт университетының иҗтимагый фәннәр факультеты яңа үсеш ала, анда 7 кафедра барлыкка килә: социаль-педагогик, хокукый, икътисади, тышкы бәйләнешләр, статистик, этнолог-лингвистика. Төркестан университетын интернациональ ярдәм күрсәтелә. РСФСР Халык Комиссарлары Советының 1921 елның 10 мартындагы указы белән Мәгариф халык комиссариаты карамагында «төньяк диңгезләрне комплекслы һәм системалы өйрәнү өчен» Йөзүче диңгезе институты оештырыла, аның эшендә Мәскәү университетының зоологлары актив катнаша. Әмма артык идарә итү алымнары профессорларның каршылыгын тудырып кына калмый, ә Боголеповның фәнне юкка чыгаручы буларак абруен да төшерә, тиздән ул ректор вазифасыннан китә.
Фәнни эшчәнлеге үзгәртү
Аннары 1931 елга кадәр Мәскәү дәүләт университетында профессор булып эшли, аннары Совет ихтыяр институтына күчә һәм 1933 елга кадәр шунда кала. Аннары гыйльми эшләрен ССРБ Үзәк сайлау комиссиясе каршындагы Милләтләр институтында һәм Финанс халык комиссариаты каршындагы Гыйльми-тикшеренү финанс институтында Плеханов исемендәге Халык хуҗалыгы институтында педагогик эшләр белән берләштерә. Югары аттестация комиссиясенең эксперт комиссиясе әгъзасы була
Шулай ук Россия Федерациясенең Хөкүмәте карамагындагы Финанс университетының беренче ректоры була (МФИ).[1]
1941 елның 8 маенда Мәскәүдә вафат була. Новодевичье зыяратында җирләнгән.
Хезмәтләре үзгәртү
- Финанс фәненең кыска курсы — [Харьков] : Пролетарий, 1925. — 280 с.
Искәрмәләр үзгәртү
- ↑ Финансовая академия при Правительстве Российской Федерации: история и современность. Колл. авт. / под общ. ред. ректора Финансовой академии М. А. Эскиндарова. — М.: Финансы и статистика, 2009. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-279-03406-2.
Сылтамалар үзгәртү
- Боголепов Дмитрий Петрович. 2017-12-17 тикшерелгән.
- Дмитрий Петрович Боголепов финанс университеты сайты