Ганс Хасс
Ганс Хасс (алман. Hans Hass (Haß), тулы исеме Hans Heinrich Julius Hass; 1919 елның 23 гыйнвары, Вена — 2013 ел, Вена) — Австрия диңгез тикшерүчесе, галим-биолог, дайвинг инновацияләре авторы.
| Ганс Хасс | |
|---|---|
 | |
| Туган | 23 гыйнвар 1919[1][2][3][…] Вена, Германская Австрия[d][4][5] |
| Үлгән | 16 июнь 2013[1][2][5][…] (94 яшь) Вена, Австрия[5] |
| Күмү урыны | Хитцингское кладбище[d][6] |
| Ватандашлыгы |  Австрия[7] |
| Әлма-матер | Терезианская академия[d] һәм Терезианум[d] |
| Һөнәре | фотограф, кинопродюсер, хайванатбелгеч, сценаричы, телеалыпбаручы, кинорежиссёр |
| Җефет | Ханнелоре Шрот[d] һәм Лотта Гасс[d] |
| Балалар | Ганс Хасс[d] |
 | |
Тормыш юлы
үзгәртү1919 елның 23 гыйнварында Венада Ганс Хасс (Hans Haß) һәм аның хатыны Мета Хасс (Margaretha Antonia Haß, тумыштан Brausewetter) гаиләсендә туа.
Венаның Терезианум гимназиясендә укый, аны 1937 елда тәмамлый. Диңгез биологиясе белән кызыксыну Ганста 1937 елда француз Ривьерасына су астында ау һәм су асты фотографиясе максаты белән барганнан соң барлыкка килә.
1939 елда ул Кюрасао һәм Кариб диңгезенең (Нидерланд Антиль утраулары) Бонэйр утрауларында дуслары Альфред фон Вурзиан (Alfred von Wurzian) һәм Йорг Бёлер (Jörg Böhler) белән булган, анда үзенең беренче фильмын төшергән. Икенче бөтендөнья сугышы башлану белән өчесе дә Алманиягә кайта. Аякларның кан тамырлары авырулары (Рейно синдромы) аркасында Ганс Хасс вермахтка чакырылмаган. 1940 елның көзеннән ул Өченче рейх киноиндустриясе үзәкләренең берсендә — UFA документаль фильмнарны җитештерүче компаниядә эшли, бу Ганска хәрби хезмәттән сугыш тәмамланганчы коткарып калган unabkömmlich статусын бирә. Хасс 1940 елда зоологияне өйрәнә башлый, һәм 1944 елның февралендә ул Гумбольдт исемендәге Берлин университетында биология буенча докторлык дәрәҗәсен ала. Бу вакыт эчендә ул Грециягә Эгей диңгезендә зур экспедициядә арендаланган корабта була һәм сугыш ахырына кадәр, нигездә, үзенең экспедиция фильмын тәмамлау белән шөгыльләнә.
Икенче бөтендөнья сугышынан соң аның тикшеренү корабле конфискацияләнә, Хасс антропология һәм эволюцион биологиягә мөрәҗәгать итә. Аннан соң Herzog-Film (Мюнхен) һәм Sascha-Film (Вена) белән контракт төзелә һәм ул Xarifa корабында Кызыл диңгезгә ике экспедиция ясый. Шуннан соң Көнчыгыш Африкага һәм Көньяк Азиягә экспедицияләр була. 1970 нче елларда Ганс Хасс экологик һәм икътисади мәсьәләләр белән шөгыльләнә, 1977 елда профессор исемен ала. 1983 елда ул күпьеллык тикшеренүләрне башлый һәм диңгез ерткычларының инстинктлары буенча семинарлар үткәрә. 1989 елда ул экологик проблемаларга әйләнеп кайта.
2005 елның гыйнварында ул цунами нәтиҗәләрен тикшерү өчен Мальдивларда булган. 2007 елның гыйнварында Судан төньяк-көнчыгышында Порт-Судан круизында катнаша. 2006 елның апреленнән ул Венада яши, анда 2013 елның 16 июнендә вафат була һәм 2013 елның 22 июнендә Хитцинг зиратында җирләнә[8]. Үз милкенең бер өлешен ул Венадагы Табигый тарих музеена васыять иткән.
Үзенең күпьеллык эшчәнлеге өчен Ганс Хасс күп кенә бүләкләргә һәм исемнәргә лаек була, алар арасында: Венада (Photographische Gesellschaft) Фотография җәмгыятенең алтын медале (1950); Алман Аквалангчылары ассоциациясенең мактаулы әгъзасы (Verband Deutscher Sporttaucher, 1974); Дан залы премиясе (Cayman Islands International Scuba Diving Hall of Fame) (2006); күңел ачу өлкәсендә алман бүләге — DIVA.
Шәхси тормыш
үзгәртүИке тапкыр өйләнгән була:
- Ханнелора Шрот — 1945 елның 30 июненнән 1950 елның апреленә кадәр; улы Ганс (1946—2009 ) актёр һәм музыкант була.
- Лотта Байерл — 1950 елның 29 ноябреннән; кызы Мета (Meta, 1957 елда туган).
Хәтер
үзгәртү
- Вольфганг Клаузевитц һәм Ирениус Эйбл-Эйбесфельдт 1959 елда Мальдивларда табылган угорьлар төрен аның корабы Xarifa хөрмәтенә Xarifania hassi дип атыйлар (соңрак бу төр Heterocongrinae дип үзгәртелә).
- Мальдивларда дайвинг өчен бер урын 1995 елда «Hans Hass Place» дип аталган.
- 2002 елда Тарихи дайвинг җәмгыяте Ганс Хасс премиясен гамәлгә куя.
- 2018 елда Вена паркларының берсен аның хөрмәтенә «Hans-Hass-Park» дип атаганнар.
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 2,0 2,1 filmportal.de — 2005.
- ↑ Брокгауз энциклопедиясе
- ↑ 4,0 4,1 https://soundcloud.com/hans-hass
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Gradwohl-Schlacher K. Literatur in Österreich 1938-1945 — Böhlau Verlag, 2018. — ISBN 978-3-205-20492-3
- ↑ 6,0 6,1 https://www.friedhoefewien.at/verstorbenensuche-detail?fname=Hans+Heinrich+Julius+Hass&id=0904FC4AIU&initialId=0904FC4AIU&fdate=2013-06-22&c=018&hist=false
- ↑ http://www.theguardian.com/books/2001/jul/28/scienceandnature.sportandleisure
- ↑ Hans Hass, Early Undersea Explorer, Dies at 94